Powieści na antenie

"Fitzcarraldo"

Ostatnia aktualizacja: 17.05.2024 11:10
W cyklu "To się czyta" przedstawialiśmy fragmenty opowiadania "Fitzcarraldo" z tomu "Nowele filmowe". Zbiór ten zawiera literackie wersje scenariuszy filmów niemieckiego reżysera Wernera Herzoga. Czytał Adam Ferency.
Adam Ferency w radiowym studiu
Adam Ferency w radiowym studiuFoto: Piotr Podlewski/Polskie Radio

Nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego ukazał się tom "Nowel filmowych" Wernera Herzoga, literackiej wersji scenariuszy najbardziej intrygujących filmów niemieckiego reżysera.

Do codziennej lektury wybraliśmy jedną z nich noszącą tytuł "Fitzcarraldo", która stała się podstawą nakręconego w 1982 roku głośnego filmu z udziałem Klausa Kinskiego.

Akcja toczy się u schyłku XIX wieku w Ameryce Południowej początkowo w mieście Manaus, w głębi dżungli amazońskiej, gdzie wybudowano przepiękną operę, w której śpiewa Enrico Caruso. Główny bohater - irlandzki inżynier Brian Sweeney Fitzgerald, zwany przez tubylców Fitzcarraldo - jest wielbicielem muzyki operowej i marzy o wybudowaniu podobnej w Iquitos, w Peru.

Jego dotychczasowe życie i działalność w Ameryce Południowej jest pasmem klęsk. Nie udaje mu się budowa Kolei Transandyjskiej ani fabryki lodu. Postanawia więc poświęcić się swojemu marzeniu. Aby pozyskać na ten cel środki, inwestuje w plantacje kauczuku, ale na skutek braku dróg nie może wywieźć zebranego produktu. Jednakże dla owładniętego pasją Fitzcarralda nie ma przeszkód - przez wykarczowane wzgórze postanawia przetoczyć statek z koryta jednej rzeki do drugiej…

Nowela filmowa Wernera Herzoga "Fitzcarraldo" ukazała się w przekładzie Barbary Tarnas, a na naszej antenie jej fragmenty czytał Adam Ferency.


Posłuchaj
10:54 Dwójka to się czyta 13.05.2024.mp3 Werner Herzog "Fitzcarraldo" z tomu "Nowele filmowe", czyta Adam Ferency - fragm. 1 (To się czyta/Dwójka)

09:43 Dwojka_To_sie_czyta_2024_05_14-11-01-26.mp3 Werner Herzog "Fitzcarraldo" z tomu "Nowele filmowe", czyta Adam Ferency - fragm. 2 (To się czyta/Dwójka)

09:31 Dwojka_to_sie_czyta_2024_05_15-11-01-04.mp3 Werner Herzog "Fitzcarraldo" z tomu "Nowele filmowe", czyta Adam Ferency - fragm. 3 (To się czyta/Dwójka)

09:37 Dwojka_To_sie_czyta_2024_05_16-11-01-04.mp3 Werner Herzog "Fitzcarraldo" z tomu "Nowele filmowe", czyta Adam Ferency - fragm. 4 (To się czyta/Dwójka)

10:24 Dwójka to się czyta 17.05.2023.mp3 Werner Herzog "Fitzcarraldo" z tomu "Nowele filmowe", czyta Adam Ferency - fragm. 2 (To się czyta/Dwójka)

     

***

Tytuł audycji: To się czyta

Przygotowała: Elżbieta Łukomska

Data emisji: 13-17.05.2024

Godz. emisji: 11.00

mgc/pg

Czytaj także

Marek Bukowski: "przeszłość ma w sobie magię"

12.07.2022 08:00
Marek Bukowski - popularny aktor, nagradzany m.in. na FPFF w Gdyni, laureat Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego, jest także pisarzem, scenarzystą, producentem i reżyserem. Na ostatnim festiwalu "Dwa Teatry" w Zamościu otrzymał Nagrodę Specjalną Przewodniczącego Rady Mediów Narodowych Krzysztofa Czabańskiego za adaptację i reżyserię dramatu Sławomira Mrożka "Krawiec". Przedstawienie doceniono m.in. za "twórczą odwagę i przenikliwość artystyczną".
Marek Bukowski
Marek BukowskiFoto: Forum/Robert Palka
Posłuchaj
34'55 Marek Bukowski - aktor, scenarzysta, producent, reżyser - w rozmowie z Anną Stempniak (Spotkanie z…/Jedynka)
więcej
  • Marek Bukowski jako aktor wystąpił w takich filmach, jak "Pożegnanie z Marią" czy "Kawalerskie życie na obczyźnie". 
  • Jest reżyserem i pisarzem, autorem scenariuszy, m.in. do kryminalnego serialu "Belle époque". Napisał powieść "Najdłuższa noc" wraz z Maciejem Dancewiczem. 
  • Za adaptację i reżyserię dramatu Sławomira Mrożka "Krawiec" na festiwalu "Dwa Teatry" w Zamościu otrzymał Nagrodę Specjalną Przewodniczącego Rady Mediów Narodowych Krzysztofa Czabańskiego.

Marek Bukowski realizuje się twórczo na wielu polach. Urodził się w 1969 r. Swoją karierę zaczynał jako aktor. - Jestem człowiekiem przełomu epok - mówił. - Zaczynałem w szkole teatralnej pod koniec lat 80. To była jeszcze chyląca się ku upadkowi komuna. To były zupełnie inne czasy w zupełnie innej rzeczywistości. Później przez długi czas funkcjonowałem jako aktor w rzeczywistości taśmy filmowej, bez telefonów komórkowych. Później nastąpił kolejny przełom i weszły nowe technologie, z których dzisiaj możemy korzystać. Dużo rzeczy się zmieniało i trzeba było życiowo i zawodowo do tych okoliczności się przystosowywać - mówi o sobie gość Programu 1 Polskiego Radia. 

"Nigdy nie chciałem zostać aktorem"

Marek Bukowski wystąpił w takich filmach, jak m.in. "Pożegnanie z Marią" czy "Kawalerskie życie na obczyźnie". Jest także reżyserem i pisarzem. - Nigdy tak naprawdę nie chciałem zostać aktorem - mówił w radiowej Jedynce. - W dużej mierze zadecydował przypadek, ponieważ jestem z rodziny lekarskiej, w której nie ma żadnych tradycji aktorskich, ale od początku chciałem robić coś innego. Teraz jest dużo więcej pracy, dużo więcej możliwości. Więcej się produkuje. Wtedy wybór nie był wielki. Żeby utrzymać ciągłość w pracy - jedna, dwie role w roku to było już bardzo dużo, bo wtedy filmy robione były tylko przez instytucje państwowe, a teraz jest dużo prywatnych podmiotów - trzeba było uciekać w inne aktywności - wyjaśniał gość audycji.   


Marek Bukowski, Maciej Dancewicz, "Najdłuższa noc", Muza 2017 Marek Bukowski, Maciej Dancewicz - "Najdłuższa noc", Muza, 2017

Książki historyczne

Marek Bukowski jest autorem scenariusza do serialu kryminalnego "Belle époque" oraz powieści retro "Najdłuższa noc", którą napisał wspólnie z Maciejem Dancewiczem. - Poznałem Macieja Dancewicza, historyka, gdy próbowałem pisać scenariusze i realizować współczesne filmy - opowiada Marek Bukowski. - Ale świat wokół nas się zmieniał szybko, trudno było nadążyć za współczesnością. Trochę czasu upływa po napisaniu scenariusza, gdy mija rok, rzeczywistość kompletnie się zmieniła. Teraz też tego doświadczamy. Zaczęliśmy pisać rzeczy historyczne i teraz też wydaje mi się to sensowne i tą drogą podążam - wyjaśnia Marek Bukowski.  

Czytaj także:

Samodzielny research

W Teatrze Telewizji Marek Bukowski wyreżyserował spektakl o Tadeusz Dołędze-Mostowiczu ("Dołęga-Mostowicz. Kiedy zamykam oczy", debiut reżyserski w Teatrze Telewizji), jego dziełem jest też film o Stanisławie Marusarzu ("Marusarz. Tatrzański orzeł"), wyreżyserował także m.in. filmy "Blok.pl" i "Sukces". W planach ma przeniesienie na ekran historii przedwojennych szachistów i wywózce polskiego złota w 1939 r. - Są to zamknięte światy. Po dobrym researchu można o tym opowiedzieć i mieć pewność, że jest to zamknięta historia. Współczesność odbija się w tych historiach. Można znaleźć wiele wspólnych cech, nawiązań. Ma to też walor edukacyjny - mówi rozmówca Jedynki. Marek Bukowski, jak podkreśla, sam uczestniczy w researchach. - Okres przygotowawczy, gdy rodzi się projekt, jest dużo ciekawszy niż zdjęcia - przyznaje. - Dość dobrze przygotowuję się do zdjęć, tworzę scenopisy, wszystko mam bardzo dobrze rozrysowane, zaplanowane - mówił Bukowski.


Festiwal "Dwa Teatry" 2022. Krzysztof Czabański wręczył nagrodę Rady Mediów Narodowych Festiwal "Dwa Teatry" 2022. Krzysztof Czabański wręczył nagrodę Rady Mediów Narodowych

"Krawiec" - nowe otwarcie

Za adaptację i reżyserię dramatu Sławomira Mrożka "Krawiec" na festiwalu "Dwa Teatry" w Zamościu Marek Bukowski otrzymał Nagrodę Specjalną Przewodniczącego Rady Mediów Narodowych Krzysztofa Czabańskiego. Przedstawienie doceniono m.in. za "twórczą odwagę i przenikliwość artystyczną". - Chciałem patrzeć na aktorów i na całą akcję z punktu widzenia widowni. Takie przyjęliśmy założenie z operatorem Arkiem Tomiakiem i to się udało. Jest to, jak sądzę, ciekawa próba dla innych reżyserów, twórców, którzy będą chcieli zajmować się Teatrem Telewizji, bo to jest, mam wrażenie, nowe otwarcie - zaznacza Marek Bukowski.  

[Teatr Telewizji | "Krawiec" | Zwiastun; źródło: YouTube; kanał: TV VOD]

"Przeszłość ma w sobie magię"

W swoich filmach, scenariuszach i spektaklach telewizyjnych Marek Bukowski przemierza różne epoki: lata 80. XX w., belle époque, dwudziestolecie międzywojenne. - Dwudziestolecie jest ciekawym okresem dla Polski, ponieważ po czasie stagnacji, zaborów Polska odzyskała wolność i ludzie zachłysnęli się tym. Życie było szybkie, intensywne, tak jakby ludzie chcieli nadrobić stracony czas. Bardzo dużo jest ciekawych postaci. Dołęga-Mostowicz jest jedną z nich. Ostatnio zrobiłem film "Babilon" - raport o stanie wojennym na podstawie opowiadań Marka Nowakowskiego. - Lata 80. też ciekawie mi się penetrowało i opowiadało o tym czasie. Przeszłość ma w sobie magię i lubię cofnąć się i poszukać ciekawych odniesień, na nowo coś opowiedzieć, spojrzeć na przeszłość z perspektywy czasu, świeżym okiem - wyjaśnia Marek Bukowski. 


Posłuchaj
34:55 2022_07_12 00_14_47_PR1_Spotkanie_z.mp3 Marek Bukowski - aktor, scenarzysta, producent, reżyser - w rozmowie z Anną Stempniak (Spotkanie z…/Jedynka)

 

[XXI Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej "Dwa Teatry" - podsumowanie; źródło: YouTube; kanał: Polskie Radio]
Czytaj także: 

***

Audycja: Po drugiej stronie lustra

Prowadzi: Anna Stempniak

Gość: Marek Bukowski (aktor, pisarz, scenarzysta, producent, reżyser)

Data emisji: 11.07.2022

Godzina emisji: 23.35

djr

Czytaj także

"Przysięga Ireny". Historia Polki, która z narażeniem życia ratowała Żydów

19.04.2024 12:38
W rocznicę powstania w getcie warszawskim do polskich kin wchodzi "Przysięga Ireny". To oparta na faktach historia polskiej pielęgniarki Ireny Gut-Opdyke, która z narażeniem życia ratowała kilkanaścioro Żydów ukrywających się po likwidacji getta. Dwudziestoletnia Irena Gut, gdy okazało się, że jedna z ukrywających się kobiet jest w ciąży, odmówiła pomocy w aborcji i pomogła całej grupie w ucieczce.
Przysięga Ireny to film przedstawiający losy polskiej pielęgniarki, która uratowała kilkunastu Żydów po likwidacji getta w Tarnopolu
"Przysięga Ireny" to film przedstawiający losy polskiej pielęgniarki, która uratowała kilkunastu Żydów po likwidacji getta w TarnopoluFoto: mat. prasowe
Posłuchaj
25'01 "Przysięga Ireny". Historia Polki, która z narażeniem życia ratowała Żydów (Magazyn bardzo filmowy/Jedynka)
więcej
  • Zdjęcia do filmu stworzył Paul Sarossy. Scenariusz napisał Dan Gordon - autor sztuki o Irenie Gut-Opdyke.
  • Światowa premiera filmu odbyła się na 48. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto.
  • W głównych rolach zobaczymy Sophie Nelisse i Dougray Scott. W obsadzie znaleźli się również m.in.: Andrzej Seweryn, Rafał Mohr, Eliza Rycembel, Tomasz Tyndyk, Eryk Kulm Jr, Mateusz Mosiewicz, Rafał Maćkowiak. 

Irena Gut - Polka ratująca Żydów 

"Przysięga Ireny" to film przedstawiający losy polskiej pielęgniarki, która uratowała kilkanaścioro Żydów po likwidacji getta w Tarnopolu. 

Jedną z głównych ról gra Andrzej Seweryn. Kreuje postać majordomusa Schultza pomagającego zatrudnionej w posiadłości majora SS - w roli gosposi - Irenie. W tym domu byli przechowywani Żydzi. - Mnie bardzo porusza historia pani Ireny, to, czego ona dokonała. Porusza mnie to, że tyle lat milczała. Ludzie, którzy przeżyli obozy koncentracyjne, którzy przeżyli tragedię II wojny światowej, oni przez lata milczeli i to nie było bez powodu - podkreśla Andrzej Seweryn. - Poruszyło mnie bohaterstwo tej młodej dziewczyny, bo przecież była bardzo młoda - dodaje aktor. 

źródło: Film Selekt/Youtube

Eliza Rycembel: to film o niezwykłej odwadze

Kanadyjska reżyserka Louise Archambault wraz z producentami filmu postanowili przybliżyć światu postać młodej i odważnej dziewczyny Ireny Gut, która wkraczając w dorosłość, postawiła swoje życie na szali. Uratowała kilkanaścioro Żydów. Wśród nich byli rodzice Romana Hallera. On wtedy był w brzuchu swojej matki, a tę matkę w filmie zagrała Eliza Rycembel. - To nie była historia, którą ja znałam. Ta historia do mnie przyszła w momencie, w którym dostałam zaproszenie do nagrania self-tape, a w związku z tym ona się ze mną pojawiła dopiero na pewnym etapie życia i uważam, że to jest coś najpiękniejszego - przyznaje aktorka. - Jest to dla mnie film o niezwykłej odwadze i myślę, że ten moment, w którym teraz mamy jego premierę, w kontekście tego, co się dzieje na świecie, jest ważny - dodaje. 

Posłuchaj
25:01 Jedynka/MBF - 18.04.mp3 "Przysięga Ireny". Historia Polki, która z narażeniem życia ratowała Żydów (Magazyn bardzo filmowy/Jedynka)

 

Jak mówi aktor Rafał Mohr, film to zwycięstwo dobra nad złem. - Na przykładzie naszego filmu i przykładzie Ireny Gut, która uratowała 12 Żydów, pokazujemy, że takich osób było wiele. Nie istniała tylko Irena Sendlerowa, ale też istniała Irena Gut i wiele, wiele innych. Takich historii, o których słyszymy z opowiadań od dziadków, babć, było sporo - zaznacza. - Cieszę się, że mogłem wziąć udział w tym projekcie i przez to właśnie też uświadamiać, a może przekazać tę wiedzę ludziom, żeby spojrzeli na ten temat ratowania Żydów przez Polaków szerzej - przyznaje Rafał Mohr. 

Czytaj również: 

Ponadto w audycji: 

- Omówienie premier tygodnia "Back to Black. Historia Amy Winehouse", "Abigail". Usłyszeliśmy także wypowiedź reżyserki filmu opowiadającego o Amy Winehouse - Sam Taylor-Johnson. 

- Nasze studio odwiedził tłumacz książki Quentina Tarantino pt. "Spekulacje o kinie" Jan Dzierzgowski. 

***

Tytuł audycji: Magazyn bardzo filmowy 

Prowadziła: Martyna Podolska

Data emisji: 18.04.2024 r. 

Godzina emisji: 23.10

IAR/ans/kormp