„RoboCup” to ciekawy międzynarodowy projekt badawczy, ale także inicjatywa edukacyjna. Jej celem jest rozwój sztucznej inteligencji i robotyki poprzez rozwiązywanie problemu, w którym zintegrowane i sprawdzane byłyby różne technologie.
Pomysł robotów grających w piłkę nożną pojawił się w 1993 roku. Rezultatem dwuletnich studiów i analiz, było uruchomienie projektu, którego wyniki prezentowanoby na corocznych, międzynarodowych konferencjach, połączonych ze sportowymi rozgrywkami robotów. Pierwsza taka oficjalna konferencja i zawody odbyły się w lipcu 1997 roku w Nagoja w Japonii. Obecnie w różnych projektach, takich jak rozgrywki międzynarodowe, konferencje, badania i programy edukacyjne bierze udział ponad 3000 pasjonatów z 40 krajów.
W tym roku oficjalne spotkanie zaplanowano w Suzhou, w Chinach, między 13-20 lipca. Turnieje sportowe odbywają się jednak częściej, a pośród nich największe znaczenie mają rozgrywki w Hanowerze – „RoboCup German Open”.
W Niemczech od 21 do 25 kwietnia zmierzy się ze sobą niemal 80 drużyn badaczy, studentów i naukowców z ponad 15 krajów. W meczach piłki nożnej pięciu lig – symulacja, małe roboty, średnie roboty, roboty czworonożne i humanoidy - będą oni w praktyce sprawdzali najnowsze technologie.
Dla maszyny zwykły mecz piłki nożnej jest stosunkowo złożonym wyzwaniem. Roboty muszą być w stanie rozpoznać piłkę, granice boiska oraz rozróżniać graczy własnej drużyny od przeciwników. By sprostać temu zadaniu wyposaża się je w cały arsenał nowoczesnych technologii. Kamery i różne czujniki skanują otoczenie robota, wbudowane procesory przetwarzają te dane by opracować odpowiednią taktykę gry i strategię obrony, a zaawansowane silniki zapewniają ruch zawodników po całym boisku.
Każda z lig ma także swoje własne wymagania techniczne. Na przykład w lidze robotów średnich, roboty poruszają się na kołach. W każdej z drużyn na boisku o wymiarach 20 x 14 metrów grają czterej zawodnicy plus bramkarz. Muszą oni funkcjonować całkowicie niezależnie i być wyposażeni w kamery, które umożliwiają analizę obrazu w czasie rzeczywistym. Co więcej, roboty mogą poruszać się z prędkością nie większą niż 2 m/s.
Inni mechaniczni zawodnicy, tak jak elektroniczny pies Aibo firmy Sony, poruszają się na czterech „łapach”. Od 2005 r. w zawodach RoboCup startują także roboty dwunożne. – To wśród nich, w ostatnich latach dokonał się największy postęp techniczny – mówi dr Ansgar Bredenfeld, odpowiedzialny za organizację zawodów. – Tak jak prawdziwi zawodnicy, roboty przewracają się i podnoszą, biegną za piłką i strzelają gole – dodaje.
Ale RoboCup to nie tylko turniej piłki nożnej. W 2006 roku powstała kategoria „RoboCup@Home” – zawody dla robotów pomagających w domach. W stworzonym do tego pokoju, roboty muszą obsługiwać lodówkę, sprzątać śmieci, a także rozpoznawać ludzi. W kategorii „RoboCup-Rescue” roboty ratownicze mają za zadanie ukończenie specjalnego toru przeszkód.
- „RoboCup” stymuluje rozwój technologiczny, w sposób jaki nie mógłby być inaczej możliwy. Wiele podzespołów pomyślanych dla robotów-piłkarzy znalazło nowe zastosowania – mówi profesor Stefan Wrobel, dyrektor wykonawczy Instytutu Analizy Inteligentnej i Systemów Informatycznych Towarzystwa Fraunhofera. Roboty koszące trawniki, czy zbierające różne próbki z trudno dostępnych miejsc to doskonałe przykłady maszyn wyposażonych w technologie opracowywane dla „RoboCup”.
Osobną kategorię w całym turnieju przeznaczono dla uczestników poniżej 20 roku życia. W tym samym czasie co rozgrywki „RoboCupSenior” trwa bowiem „RoboCupJunior”. Nowością jest „RoboDance” – nowe zawody dla robotów konkurujących w tańcu. To właśnie nimi szerzej zajmują się juniorzy „RoboCup German Open”.
Wszystkie wydarzenia i rozgrywki cieszą się wielką popularnością. We wszystkich kategoriach i zawodach zarejestrowano blisko 300 zespołów. Twórcy idei „RoboCup” są przekonani, że organizowane zawody pobudzają ludzką wyobraźnię i przyczynią się do większego zainteresowania młodych ludzi robotyką. Ostateczny cel jest bowiem niemały - do roku 2050 powstać ma drużyna w pełni autonomicznych robotów humanoidalnych, która będzie w stanie wygrać z mistrzami świata w piłkę nożną…
Przemysław Goławski
Zdjęcie: Fraunhofer IAIS
