Polscy fizycy pomogą bankom

Ekonomiści i fizycy z Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Handlowej pracują nad modelem systemu bankowego, który określi, czy dany system jest skazany na zapaść i jak tej zapaści zapobiec.

Foto: Depositphotos

- Kryzys finansowy wskazał na kluczową rolę stabilności finansowej i potrzebę ograniczania ryzyka. Obecnie zarówno nadzorcy, jak i banki centralne w Unii Europejskiej intensywnie rozwijają narzędzia do badania efektu zarażania problemami finansowymi w systemie bankowym - mówi dr Tomasz Gubiec z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, który kieruje pracami nad nowym modelem.

Wadą obecnie stosowanych modeli jest m.in. to, że opierają się na zbyt sztywnych założeniach i nie są przygotowywane na podstawie twardych danych. - Zakłada się w nich także, że gdy jeden bank bankrutuje, to w drugim kroku jego kłopoty finansowe przenoszą się na banki, które pożyczyły mu pieniądze. My chcielibyśmy dołożyć czynnik czasu, uwzględniający, że zobowiązania banków wobec różnych instytucji mają różne terminy wymagalności - zauważa dr Gubiec.

Polski model ma być symulacją komputerową, uwzględniającą szereg danych i wskaźników, pochodzących m.in. z warszawskiej giełdy. 

Do prac zaproszono fizyków. - Zajmą się oni opisem przejść fazowych. Dla fizyka przejście systemu bankowego ze stanu prawidłowego działania do stanu, który nazywamy kryzysem finansowym wygląda jak inne znane przejścia fazowe np. lód zamieniający się wodę - wyjaśnia dr Gubiec. - Fizyk musi odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób zachodzi przejście między tymi etapami. Czy to jakiś czynnik zewnętrzny, np. polityczny, powoduje przejście z jednej fazy do drugiej. Druga możliwość jest taka, że to wewnętrzna dynamika systemu wywołuje takie przejście - opisuje.

Jeżeli naukowcy potwierdzą tę drugą opcję, to znaczy, że dany system finansowy będzie dążył do załamania finansowego niezależnie od sytuacji zewnętrznej. - Odpowiadamy na pytanie zasadnicze: czy w danym systemie kryzysy finansowe są nieuniknione oraz na ile są wynikiem czynników endo-, a na ile egzogenicznych. Nasz model nie powie, kiedy nastąpi krach, ale oszacuje prawdopodobieństwo jego wystąpienia w konkretnym okresie. Może też podpowiedzieć, co można zmienić w systemie bankowym, aby do takich zdarzeń nie dochodziło - wyjaśnia dr Gubiec.

(ew/PAP-Nauka w Polsce)