Sylwestrowa zabawa okiem naukowca. Ile nauki jest w fajerwerkach?

Fajerwerki - lubimy je czy nie, są nieodłącznym elementem sylwestrowego świętowania. Aby wznosiły się w niebo, hałaśliwie wybuchały i rozbłyskiwały całą gamą barw, niezbędna jest cała masa chemii.

Fajerwerki

Foto: Saifon Narongrat/freeimages.com

Jak przypominają eksperci z Centrum Nauki Kopernik, fajerwerki pochodzą z Chin. Pierwszy pokaz z ich użyciem odbył się na dworze cesarskim w XII wieku.

Ich najważniejszy składnik to czarny proch. Został on wynaleziony w IX wieku przez chińskich alchemików. Odkryli oni, że mieszanina miodu, siarki i saletry po ogrzaniu wybucha i tworzy płomień. Później miód zastąpiono węglem drzewnym.

Fajerwerki to feeria barw. Czerwony rozbłysk dają sole strontu, pomarańczowy - wapnia, żółty - sodu, zielony - baru, niebieski - miedzi, fioletowy - związki strontu i miedzi, srebrny i biały - mieszanki magnezu i aluminium - tłumaczą naukowcy z CNK.

Sztuczne ognie nie rozbłysną bez utleniaczy. Dostarczają one tlenu, bez którego nie doszłoby do zapłonu.

Ale fajerwerki dostarczają nie tylko doznań wzrokowych. Huk, jaki im towarzyszy to efekt spalania utleniaczy, siarki, aluminium i prochu. Trzaski pojawiają się podczas rozgrzewania tlenków ołowiu i bizmutu.

Za charakterystyczne gwizdy odpowiedzialne są zaś organiczne substancje zapachowe, np. kwas galusowy, salicylan sodu, benzoesan potasu, kwas pikrynowy.

Wszystkie te składniki w całość spajają dekstryny.

Specjaliści z Centrum Nauki Kopernik wyjaśniają też na jakiej zasadzie działają zimne ognie.

Ich substancją zapalną są sproszkowane metale - mieszanka magnezu i aluminium, żelazo, tytan, tytan ferrytowy. Ważną rolę odgrywają utleniacze - azotany i chlorany metali, najczęściej azotan potasu.

Po podgrzaniu związki te wytwarzają tlen, a produktem ubocznym tego procesu są drobiny płonącego metalu.

Centrum Nauki Kopernik, kk