21 postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego – który później przekształcił się Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" – sformułowano w nocy z 16 na 17 sierpnia 1980 roku. 18 sierpnia postulaty te zostały wywieszone na bramie Stoczni, wypisane na sklejce. Okrągła rocznica wydarzeń w Gdańsku jest dobrą okazją, aby porozmawiać i o schyłku "epoki Gierka", i narodzinach "Solidarności", a także zaprezentować album Droga do "Solidarności" wydany przez Fundację Ośrodka Karta, który ilustruje tytułowy proces powstawania tego ważnego ruchu społecznego (Polskie Radio ma patronat korporacyjny nad tym wydawnictwem).
W Sezonie na Dwójkę Hanna Maria Giza rozmawiała o schyłku "epoki Gierka" i narodzinach "Solidarności" z Jerzy Borowczakiem, jednym z inicjatorów gdańskiego strajku, profesorem Andrzejem Friszke oraz ze Zbigniewem Gluzą, prezesem Ośrodka Karta.
Zbigniew Gluza próbował odpowiedzieć na pytanie o genezę ruchu solidarnościowego, a tym samym wyjaśnić decyzje redakcji albumu, by rozpocząć go od 1975 roku.
Profesor Andrzej Friszke z kolei przypominał o najważniejszych przyczynach, w wyniku których ów, wydawałoby się monolityczny, system ukruszył się i runął.
Zbigniew Gluza wzracał uwagę, co zostało równiez uobecnione w albumie, na pewien ważny moment w kształtowaniu się poczucia narodowej (obywatelskiej) wspólnoty - wziązało się to z postacią Jana Pawła II i z jego pielgrzymkami do Polski.
Goście Hanny Marii Gizy mówili także o dokumentach epoki ważnych dla ilustrowania jej chwil kluczowych, a wykorzystanych przez autorów albumu. Przywoływano choćby zapiski dziennikowe Mieczysława Rakowskiego i Józefa Tejchmy (ówczesnego działacza PZPR, posła na Sejm). Ten ostatni zdradzał się na przykład ze swego oczarowania postacią Jana Pawła II...
Jerzy Borowczak przywoływał sierpniowe dni 1980 roku, sytuację w Stoczni, przygotowania do strajku, ówczesne lęki i obawy (choćby przed konfrontacją siłową, której za wszelką cenę należało uniknąć), mówił o hymnie jako o środku uśmierzającym społeczne nastroje...
Rozmowa dotyczyła poza tym takich tematów, jak rola Lecha Wałęsy w organizowaniu strajku w gdańskiej stoczni, rola (i zasady działania: skąd informacje?), jaką odgrywało w owym czasie Radio Wolna Europa, dokładna historia powstania (redagowania) 21 postulatów, specyfika "Solidarności" jako połączenia ruchu robotniczego i części inteligencji proponującej pewną polityczną świadomość, polityczne myślenie (przywołano choćby postaci Tadeusza Mazowieckiego i Jacka Kuronia).
Goście Hanny Marii Gizy odpowiadali również na pytania słuchaczy.
Zapraszamy do wysłuchania audycji.
