Cogito: Poemat odjazdu

Andrzej Mandalian jest wśród nominowanych do Nagrody Cogito.

 

 

„Poemat odjazdu” to najnowsza książka wybitnego polskiego poety i tłumacza, Andrzeja Mandaliana.

Andrzej Mandalian urodził się w 1926 roku w Szanghaju. Poeta, pisarz, tłumacz, scenarzysta filmowy. Jego rodzice byli uczestnikami rewolucji w Chinach i wojny domowej w Hiszpanii. Od 1927 przebywał w ZSRR. W 1947 przyjechał na stałe do Polski. Jako poeta debiutował w 1950 roku. W latach 70. związany z opozycją demokratyczną. Tłumaczył m.in. poezje Osipa Mandelsztama, Bułata Okudżawy, Josifa Brodskiego. Autor tomików poetyckich: „Krajobraz z kometą” (1976), „Egzorcyzmy” (1981), „Strzęp całunu” (2002); prozy lirycznej „Na psa urok” (1985); powieści „Operacja Kartagina” (1985); opowiadań autobiograficznych „Czerwona Orkiestra”.

„Poemat odjazdu” to poetycki reportaż, którego akcja rozgrywa się na warszawskim Dworcu Centralnym, Miejsce to jest metaforą naszej ludzkiej podróży ku śmierci. Wraz z poetą wędrujemy po Dworcu Centralnym i spotykamy jego mieszkańców, wyrzuconych poza nawias społeczeństwa – bezdomnych, kloszardów, dworcową prostytutkę, staruszkę opiekującą się kotami. Dworzec jest przestrzenią symboliczną, skupiającą w sobie wszystkie światy, jest też dla poety doczesną wersją Hadesu. Tutaj przypominamy sobie naszych umarłych, wyglądamy ich i czekamy na ostateczne spotkanie z nimi, tu przeżywamy wciąż na nowo potrzebę miłości i oswajamy własną śmierć.

Kim jest autor książki? Sam pisze o sobie w następujący sposób: „Pierwszym moim językiem doszczętnie zresztą zapomnianym, był ormiański, następnym rosyjski i dopiero trzecim polski. Urodziłem się w Szanghaju, w grudniu 1926 roku, w rodzinie wędrownych wywrotowców, którzy i w dalszej swojej wędrówce nie ominęli żadnej światowej zawieruchy, bez różnicy, czy się zdarzyła w Chinach, czy w Hiszpanii. Konsekwencją tego stało się niezbyt stabilne dzieciństwo spędzone w ówczesnym Związku Sowieckim. Wiersze zacząłem pisać jeszcze w Rosji, oczywiście po rosyjsku, a że moja dotychczasowa edukacja narzucała pewne gotowe już wzory (wzory poezji radzieckiej lat 20.), po przyjeździe do Polski z łatwością odnalazłem swoje miejsce w ówczesnym socrealu. Na szczęście, otrzeźwienie przyszło dość szybko i gwałtownie. Zaniemówiłem jako poeta. Przez kilkanaście następnych lat zajmowałem się prawie wyłącznie tłumaczeniami. Do pisania własnych wierszy wracałem z trudem i bez przekonania. Dopiero w połowie lat siedemdziesiątych ? za namową przyjaciół - wydałem w Czytelniku Krajobraz z kometą (1976), a na przełomie dekady, w czasach pewnego luzu: Egzorcyzmy (1981). Krótką prozą liryczną Na psa urok (1985) poprzedziłem pisaną podczas stanu wojennego powieść Operacja Kartagina, wydaną w drugim obiegu przez Nową (1985). Również w Nowej, ale działającej już oficjalnie, ukazał się zbiór opowiadań autobiograficznych pt. Czerwona Orkiestra (1993). A potem znów zająłem się przekładami. Dopiero po nagłej śmierci żony, która zawsze przekonywała mnie do poetyckich powrotów i której uporowi w tym względzie wszystkie je zawdzięczałem, ponownie wróciłem do wierszy, dedykując jej pamięci tom Strzęp całunu (2002)”.

Odwiedź i zagłosuj: https:\/\/www.nagrody-mediow-publicznych.pl/

Pozostali nominowani do nagrody Cogito:

„Sprzedana muzyka” Andrzeja Bieńkowskiego (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec)

„Sprzedana muzyka” to przede wszystkim zapis spotkań z ludźmi. Wiejscy muzykanci są ostatnimi reprezentantami odchodzącego świata.

Więcej: https:\/\/www.polskieradio.pl/kultura/ksiazka/artykul66268.html

 

 „Twarz Tuwima” Piotra Matywieckiego (Wydawnictwo W.A.B., Warszawa)

Niezwykła książka – z racji wielości perspektyw, twórczego rozmachu i syntetyzujących ambicji autora bliska monografii.

Więcej: https:\/\/www.polskieradio.pl/kultura/ksiazka/artykul66276.html

 

„Cała radość życia. Na Wołyniu, w Kazachstanie, w Polsce. Wspomnienia” Franceski Michalskiej (Oficyna Literacka Noir sur Blanc, Warszawa)

Jest to opowieść o dziejach, które umykają dzisiejszej świadomości historycznej w Polsce.

Więcej: https:\/\/www.polskieradio.pl/kultura/ksiazka/artykul66271.html

 

„Czarny Ogród” Małgorzaty Szejnert (Wydawnictwo ZNAK, Kraków)

"Czarny ogród" to historia dwóch katowickich osiedli, Giszowca i Nikiszowca, widziana przez pryzmat indywidualnych losów ich mieszkańców.

Więcej: https:\/\/www.polskieradio.pl/kultura/ksiazka/artykul66273.html

 

„Bieguni” Olgi Tokarczuk (Wydawnictwo Literackie, Kraków)

Bieguni to odłam prawosławnych starowierców, odrzucający hierarchię kościelną, wierzący, że świat jest przesiąknięty złem.

Więcej: https:\/\/www.polskieradio.pl/kultura/ksiazka/artykul66275.html

 

„Poeta rozmawia z filozofem” Adama Zagajewskiego (Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa)

Tom szkiców Adama Zagajewskiego traktuje o naturze pisania i o związkach literatury z filozofią i historią.

Więcej: https:\/\/www.polskieradio.pl/kultura/ksiazka/artykul66094.html