W Muzeum Narodowym w Krakowie oglądać można niezwykłą kolekcję zachodniej sztuki współczesnej powstałej około 1980 roku. Właścicielem prezentowanych prac, m.in. Andy'ego Warhola, Davida LaChapelle’a i Erica Fischla, jest kolekcjoner – Rafael Jablonka.
Krakowska wystawa nosi tytuł "Pierwszy krok... W stronę kolekcji zachodniej sztuki współczesnej". Zaprezentowano na niej czterdzieści prac dziesięciu współczesnych artystów. Oglądać można obrazy Miquela Barceló i Erica Fischla oraz rzeźby Sherrie Levine i Andreasa Slominskiego. Wielką atrakcją wystawy są fotografie Davida LaChapelle’a – autora monumentalnych zdjęć będących syntezą świata współczesnej kultury pop i motywów biblijnych, a także seria 113 zdjęć Japończyka - Nobuyoshi Araki, dotyczących życia i przedwczesnej śmierci jego ukochanej żony Yoko. Godny zobaczenia jest także cykl dwunastu pasteli Francesca Clementego pod tytułem "Terreiro", inspirowany rytuałami brazylijskiego kultu Candomble. Inną atrakcją ekspozycji jest cykl kolaży Andy'ego Warhola "Dziesięć portretów Żydów XX wieku". Prezentację zamykają projekcje wideo Mike’a Kelleya.
Twórcy, których prace pokazywane są na krakowskiej wystawie, cieszą się dużym uznaniem na świecie i uważani są za mistrzów w swoich dziedzinach. Choć większość z nich zasłynęła w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, to jednak ich sztuka wykracza poza ramy postmodernistycznej dekady. Zestawienie prac powstałych w różnych technikach, daje możliwość wglądu w niezwykłe bogactwo współczesnej sztuki, gdzie nie dominuje już żadne medium, żaden styl, ale wszystko zdaje się być możliwe. Po okresie dominacji abstrakcji, artyści początku lat osiemdziesiątych na swój sposób zaadaptowali jej formalne osiągnięcia. Skupili się na zjawiskach występujących we współczesnym społeczeństwie, operując przy tym językiem poetyckim, odpornym na przemiany historyczne i kulturowe.
Odnosząc się do pomysłu wystawy, a także licznych projektów edukacyjnych jej towarzyszących, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Bogdan Zdrojewski powiedział: Wystawa znakomicie wpisuje się w to, na czym mi bardzo zależy: aby polskie dzieci, młodzież, a później dorośli byli pozbawieni kompleksów. Po drugie, aby posiadali wszystkie narzędzia, by cieszyć się tym, co powstaje w Polsce i na świecie. Po trzecie, aby umieli na czasie i w czasie rzeczywistym, a nie po wielu latach, doceniać wysiłek współczesnych artystów. Aby umieli także i posiadali wiedzę do tego, żeby powiedzieć: „to jest dobre, a to jest złe”, albo umieć wytłumaczyć, dlaczego mi się to podoba, a dlaczego mi się tamto nie podoba. Nie szukam wspólnego mianownika i nie chcę, żeby wszystkim podobało się to samo. Wręcz odwrotnie – w Europie, w Polsce i na świecie powinna być doceniana różnorodność, niepowtarzalność i pluralizm. Będę wspierać w każdej instytucji i w każdym przedsięwzięciu tego typu pomysły, kierunki pracy i kierunki działalności – powiedział minister Bogdan Zdrojewski.
Andy Warhol
Posłuchaj wypowiedzi Bogdana Zdrojewskiego, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. (5,37 MB)
Nawiązując do słów ministra, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie – Zofia Gołubiew powiedziała: Nie tylko chodzi nam o edukację dzieci i młodzieży, ale także osób dorosłych. Dla wielu z nich, tak zwanej szerokiej publiczności, sztuka współczesna czy nowoczesna, to jeszcze często takie „nie wiadomo co”. Czasem się mówi, że jest to oszukiwanie nas wszystkich. Jak doceniać współczesnych artystów, jak widzieć i oceniać ich pracę, ich twórczość, skoro nie wiemy, co się dzieje na świecie? Stąd Muzeum Narodowe w Krakowie, które już wielokrotnie podejmowało się różnych eksperymentalnych działań, od razu zareagowało pozytywnie na propozycję pana Rafała Jabłonki. Zrozumieliśmy w niej wielką szansę na to, że edukacja naszego społeczeństwa będzie mieć szansę być u nas prowadzona. Kolekcję przyjęliśmy z wielką radością, troszeczkę z drżeniem serca, bo jest to pewien eksperyment, i opatrzyliśmy tę wystawę bogatym aparatem edukacyjnym.
Posłuchaj wypowiedzi Zofii Gołubiew, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie. (5,98 MB)
Clemente
Właścicielem prezentowanej w krakowskim Muzeum Narodowym kolekcji jest Rafael Jabłonka. Urodzony w 1952 roku w Częstochowie historyk sztuki, w wieku 16 lat wyemigrował do Niemiec. W 1988 roku założył w Kolonii własną galerię sztuki współczesnej (Jablonka Galerie), w której prezentował dzieła m.in.: Pabla Picassa, Andy’ego Warhola, Francesco Clemente, Nobuyoshi Araki, Sherrie Levine i Andreasa Slominskiego. Jablonka jest obecnie jednym z ważniejszych kolekcjonerów europejskich zajmujących się sztuką współczesną.
Jestem marszandem sztuki. Wystawiam artystów, niektórych już od ponad 20 lat, i ta kolekcja obrazuje niejako moją działalność merkantylną. Towarzyszę pewnym twórcom, często jestem koproducentem ich prac, i te prace, które są mi bliskie, sobie zostawiam. Dlatego moja kolekcja ogranicza się do niewielu nazwisk. Kiedyś miałem taki ideał, żeby było siedmiu artystów na siedem dni tygodnia, żeby każdy z nich był reprezentowany w tej kolekcji pracami ze wszystkich okresów swojego życia – powiedział właściciel kolekcji - Rafael Jablonka.
Posłuchaj wypowiedzi Rafaela Jablonki. (5,44 MB)
Wystawę "Pierwszy krok... W stronę kolekcji zachodniej sztuki współczesnej" oglądać można w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie do 31 sierpnia 2009. Ekspozycję honorowym patronatem objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Bogdan Zdrojewski, a jednym z jej patronów medialnych jest Polskie Radio.
Andrzej Burgoński
