Laureaci Fonogramu Źródeł 2015

Jury Fonogramu Źródeł 2015 roku w składzie: prof. Piotr Dahlig – etnomuzykolog, Instytut Muzykologii UW, dr Weronika Grozdew-Kołacińska – etnomuzykolog, Instytut Sztuki PAN, Anna Szewczuk-Czech – kierownik RCKL, Program 2 PR, Anna Borucka-Szotkowska – dziennikarka Programu 2 PR, Magdalena Tejchma – dziennikarka Programu 2 PR, Piotr Kędziorek – dziennikarz Programu 2 PR przyznało:
nagrodę specjalną w wysokości 2500 złotych Jackowi Piotrowi Jackowskiemu za wybitne zasługi dla polskiej fonografii. Jest on inicjatorem i współtwórcą wraz ze współpracownikami Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN serii wydawniczej, w ramach której w ubiegłym roku ukazały się dwa albumy: "Melodie stamtąd" wydany wraz z Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu oraz "Rozpoczął tedy fonograf zbieranie melodii podhalańskich..." wydany wraz z Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem. Jury podkreśla wyczerpujące opracowanie merytoryczne nagrań.

Pierwszą nagrodę Miejskiemu Domowi Kultury w Kolbuszowej za trzy albumy wydane w ubiegłym roku: „Katalog. II Festiwal Żywej Muzyki Na Strun Dwanaście i Trzy Smyki” oraz w serii Muzykanci z Puszczy Sandomierskiej: „Jan Cebula z Kapelą” i „Bronisław Płoch. Kapela Widelanie”. Jury wyraża uznanie dla Miejskiego Domu Kultury za działalność na rzecz dokumentacji lokalnej tradycji, która jest wzorcowym przykładem mecenatu samorządowej instytucji nad kulturą tradycyjną.

Drugą nagrodę Fundacji Ważka z Wrocławia za płytę "Bronisława Chmielowska. Stare pieśni". Album stanowi bezcenny dokument miejsca i czasu, w którym przyszło żyć bohaterce płyty.

Trzecią nagrodę Tatianie Nakoniecznej i zespołowi Krajka za płytę "Krajka w gościach". Jury docenia udaną próbę wiernej rekonstrukcji tradycyjnego repertuaru ukraińskiego.

Jury wyróżniło także Zofię Bernad za płytę "Tradycyjne pieśni Lubelszczyzny", dostrzegając działania mające na celu przywrócenie witalności tradycyjnemu repertuarowi.

Fonogram źródeł

2. "Katalog. II Festiwal żywej muzyki na strun dwanaście i trzy smyki 2015" - uczestnicy przesłuchań konkursowych

Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej
Wydawnictwo obejmujące dwie płyty: CD, DVD i książkę, dokumentuje konkurs kapel i instrumentalistów ludowych, seminarium oraz warsztaty, które odbyły się w 2015 r. w ramach  II Festiwalu Żywej Muzyki. Na płycie CD zamieszczono nagrania ośmiu kapel i dziesięciu solistów prezentujących muzykę regionu południowo-wschodniej Polski (Lasowiacy, Rzeszowszczyzna). 

3. "Łoj dolo moja dolo" - zespół "Jarzębina" z Kocudzy i przyjaciele

Powiat Janowski
Zespół "Jarzębina" w składzie: Janina Oleszek, Beata Oleszek, Aleksandra Papierzańska, Janina Dyjach, Monika Jargiło, Lucyna Jargiło, Bogumiła Smagała, Irena Krawiec Dzieci z zespołu "Wisienki": Gabriela Kozina, Sara Brodowska, Natalia Bańka, Amelia Tyra, Iza Gąbka, Jakub Dycha Zespół Jacka Hałasa w składzie: Jacek Hałas, Alicja Choromańska-Hałas, Ewa Grochowska, Krzysztof Butryn Gościnnie: Zbigniew Butryn, Mateusz Borny, Edward Pachuta, Iza Gąbka, Jakub Dycha, Witold Roy Zalewski, Olena Yeremenko, Piotr Deptuła Aranżacje muzyczne utworów: Jacek Hałas Zespół "Jarzębina" prezentuje tradycyjny repertuar z Roztocza i Lubelszczyzny. Na płycie znajdują się dawne pieśni w gwarze kocudzkiej (zbliżonej do lasowiackiej) o tematyce obrzędowej (weselnej) i religijnej. Większość utworów wykonano a cappella, w kilku zespołowi towarzyszą instrumentaliści.

4. "Melodie stamtąd" - śpiewacy i instrumentaliści regionu kaliskiego

Instytut Sztuki PAN, Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu
Redaktor serii: Jacek Jackowski Komentarz: Arleta Nawrocka-Wysocka, J. Jackowski Wydawnictwo fonograficzne IS PAN "Melodie stamtąd" (tytuł nawiązuje do zbioru opowiadań Marii Dąbrowskiej z 1926 r. "Ludzie stamtąd") zawiera archiwalne nagrania muzyki tradycyjnej regionu kaliskiego, zarejestrowane w latach 1947–1959 przez Jarosława Lisakowskiego. Na płycie znajdują się zarówno nagrania muzyki wokalnej, jak i instrumentalnej. Wśród tych pierwszych odnajdujemy bogaty repertuar pieśni powszechnych, dorocznych i obrzędowych (np. dziecięce, kołysanki, wiosenne, wielkanocne, pasterskie, zalotne, miłosne, rodzinne, społeczne, weselne, pogrzebowe), a także cykle przyśpiewek. Wśród instrumentalistów, licznie reprezentowani są skrzypkowie (m.in. Michał Galiński, Wincenty Śniegula, Szymon Kołodziejczyk).
46:06 4. "Melodie stamtąd" - śpiewacy i instrumentaliści regionu kaliskiego

5. "Muzykanci z Puszczy Sandomierskiej 1" - Jan Cebula z Kapelą

Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej
Kapela w składzie: Jan Cebula – skrzypce prym, Wiesław Malec – skrzypce sekund, Zdzisław Ziarkiewicz – kontrabas, Janina Gądziak – śpiew Na płycie otwierającej serię "Muzykanci z Puszczy Sandomierskiej" utrwalono repertuar z dawnych terenów puszczy w wykonaniu Kapeli Jana Cebuli z jednoczesnym towarzyszeniem śpiewu (wykorzystano głównie teksty tradycyjne, a sporadycznie także współczesne, ułożone z okazji powstania płyty).

6. "Muzykanci z Puszczy Sandomierskiej 2" - Bronisław Płoch, Kapela Widelanie

Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej
Kapela "Widelanie" w składzie: Bronisław Płoch - skrzypce prym, Andrzej Fabiański - skrzypce sekund, Agata Potańska - skrzypce sekund, Kinga Tylutka - II skrzypce, Natalia Potańska - kontrabas, Kamil Pomykała - klarnet, Rafał Liszcz - klarnet, Natalia Liszcz - śpiew, Teresa Pruchnik - śpiew, Maria Potańska - śpiew Na płycie zarejestrowano repertuar z dawnych terenów Puszczy Sandomierskiej, tzw. Lasowiaków. Kapela "Widelanie", założona piętnaście lat temu przez Mariana Selwę i Bronisława Płocha, wywodzi się z Widełki – wsi położonej na obrzeżu Puszczy Sandomierskiej.

7. "Od Sanu do Donu" - Krajka w Gościach

Koka Records
Młodzieżowa Grupa z Przemyśla "Krajka" Gościnnie: Kapela Serhija Ochrimczuka, Zespół Młodzieżowy "Ladovytsi", studenci etnomuzykologii z Ukrainy Krajka w Gościach prezentuje repertuar "od Sanu do Donu", czyli tradycyjne pieśni i muzykę Łemkowszczyzny, Bojkowszczyzny, Podola, Polesia, Naddnieprza, Połtawszczyzny i Słobożańszczyzny. Na płycie znalazły się pieśni wielogłosowe śpiewane a cappella, z akompaniamentem oraz utwory instrumentalne (przy każdej pieśni podano miejsce pochodzenia). Nagrany materiał jest plonem warsztatów "białego śpiewu" z udziałem młodzieży z Polski i Ukrainy, które odbyły się w sierpniu 2015 r. we wsi Nowica w Beskidzie Niskim. Konsultantem projektu był prof. Jewhen Jefremow.

8. "Pieśni krajeńskie wg Kolberga" - Zespół Folklorystyczny "Sadkowianie"

Gminny Ośrodek Kultury w Sadkach
Kapela w składzie: Andrzej Bondel, Andrzej Otto – akordeon, klarnet, Mateusz Szwankowski – klarnet, Roman Andrzejewski – akordeon, kontrabas. Soliści: Ewa Pstrągowska, Monika Plechowska, Małgorzata Drożdż, Piotr Pstrągowski. Na płycie utrwalono pieśni z regionu Krajny - regionu w północnej części Wielkopolski, graniczącego od południa z Pałukami, a od północy z Kaszubami (ze zbiorów Oskara Kolberga, t. 11, 12, Wielkie Księstwo Poznańskie) - oraz pieśni zasłyszane na obszarze Krajny (Sadki, Samostrzel) w opracowaniu i aranżacji Romana Andrzejewskiego. 

9. "Popradzkom dolinom" - Regionalny Zespół "Dolina Popradu" z Piwnicznej-Zdroju

Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury w Starym Sączu
Skład kapeli: Piotr Kulig – skrzypce prym, Jan Kulig – skrzypce prym, Izabela Miejska – basy, Grzegorz Tokarczyk – skrzypce sekund, Magdalena Dec – skrzypce sekund, Katarzyna Lisowska – skrzypce sekund, Ada Majocha – skrzypce sekund Soliści: Katarzyna Sikorska, Kamila Kulig, Magdalena Kotarba, Krzysztof Tomasiak Instrumentaliście: Dariusz Rzeźnik – heligonka, Mieczysław Dulak i Andrzej Tomasiak – harmonijka ustna Płyta wydana na 50-lecie Zespołu prezentuje folklor górali nadpopradzkich (zwanych też czarnymi), którzy zamieszkują Piwniczną i jej okolice nad rzeką Poprad w Beskidzie Sądeckim.

10. "Rozpoczął tedy fonograf zbieranie melodii podhalańskich…" - śpiewacy i instrumentaliści regionu Podhala

Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego, Instytut Sztuki PAN
Koncepcja i redakcja: Jacek Jackowski Komentarz: Aleksandra Szurmiak-Bogucka, J. Jackowski Płyta zawiera najstarsze nagrania muzyki Podhala: dokonane przez Romana Zawilińskiego, zapisane na wałkach fonograficznych Edisona w 1904 r. w Zakopanem oraz późniejsze o dekadę – Juliusza Zborowskiego, zarejestrowane na wałkach fonograficznych Edisona w latach 1913–1914 w Nowym Targu. Album otwiera nagranie uznawane za najstarszy zabytek fonograficzny folkloru polskiego utrwalony przez Zawilińskiego w 1904 r.: oracja weselna oraz pieśni w wykonaniu Jana Sabały – syna słynnego Jana Sabały Gąsienicy Krzeptowskiego Czakora z Kościeliska. Na płycie znalazło się dziewięćdziesiąt osiem nagrań, wśród których są zarówno nagrania wokalne, jak i instrumentalne, m.in. nuty ozwodna, sabałowa i inne melodie charakterystyczne dla Podhala. Nie brak również repertuaru małopolskiego i słowackiego, znanego muzykom przebywającym w Nowym Targu podczas słynnych jarmarków.

11. "Stare pieśni" - Bronisława Chmielowska

Fundacja Ważka
Na płycie zarejestrowano dwadzieścia cztery pieśni, dwie modlitwy i dziewięć krótkich opowieści Bronisławy Chmielowskiej, nagranych w domu śpiewaczki w Mroczkowicach na Dolnym Śląsku. Pieśni pogrupowano tematycznie, są to kolejno: pieśni liryczne, weselne rekruckie ("wojenkowe"), żniwne, kolędy, pieśni nabożne i na zakończenie - kołysanka. Bronisława Chmielowska zapamiętała ten repertuar ze swoich rodzinnych stron, a urodziła się we wsi Wołczuchy (woj. lwowskie, pow. gródecki).

12. "Tradycyjne pieśni Lubelszczyzny" - Zofia Bernad

Zofia Bernad
Wykonawcy: Anastazja Bernad - śpiew, Jan Bernad - śpiew, Krzysztof Butryn - skrzypce, Piotr Deptuła - bębenek, Paweł Franczak - śpiew, Hanna Linkowska - śpiew, Grzegorz Paluch - śpiew, Sylwia Piekarczyk - basy Siedemnaście pieśni obrzędowych i lirycznych z kilku mikroregionów Lubelszczyzny. Są wśród nich m.in. pieśni o nieszczęśliwej miłości, korowajowe, chrzcinowe, pieśni bożonarodzeniowe.

13. "Wokół wyryckich pieśni" - zespół śpiewaczy "Swańki" z Wyryk

Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej "Koalicja Kulturalna" w Wyrykach
Wyk. zespół śpiewaczy "Swańki": Justyna Torbicz, Marta Benabderrahmane, Justyna Rudkowska, Bożena Kisiel, Wiesława Tadyniewicz Gościnnie: Stanisław Chudziak - skrzypce. Płyta prezentuje tradycyjne pieśni z Wyryk - wsi położonej w obrębie wsi nadbużańskich, w powiecie włodawskim - w wykonaniu zespołu "Swańki” istniejącego od czterech lat. Na wykonany repertuar złożyły się m.in.: "swańki" – pieśni wesołe, skoczne, często o tematyce miłosnej, śpiewane w okresie wielkiego postu w tej okolicy; pieśni o panieństwie i kawalerstwie, pieśni weselne, pieśń chrzcinowa, dożynkowa, ale też pieśni współczesne, żartobliwe, komentujące codzienność życia mieszkańców Wyryk.

KONTAKT

Festiwal Folkowy Polskiego Radia NOWA TRADYCJA

Program 2, Radiowe Centrum Kultury Ludowej
al. Niepodległości 77/85, 00-977 Warszawa

telefon: 22 64 55 301
nowatradycja2@polskieradio.pl