Polska flaga na ruinach klasztoruMonte Cassino to najkrwawsza walka zachodnich aliantów z niemieckim Wehrmachtem. Bitwa, do której można porównać tylko rzezie pod Verdun i Ypres z czasów I wojny światowej, czy najcięższe walki II wojny światowej na froncie wschodnim. Po stronie niemieckiej wielu porównywało ją ze Stalingradem. więcej
prof. Zbigniew Wawer: Walki były niezwykle krwawe. Gen. Anders liczył, że straty 2 Korpusu mogą wynieść nawet 3,5 tys. poległych i na tyle przygotowano cmentarze polowe
Nadeszła chwila bitwy - Zadanie które nam przypadnie, rozsławi na cały świat imię żołnierza polskiego – mówił gen. Władysław Anders do żołnierzy przed bitwą o Monte Cassino. (PR, 18.05.2004)
To był ogromny wysiłek - Bez Monte Cassino droga na Rzym była zamknięta, wydawało się, że przerwanie obrony niemieckiej jest niemożliwe – wspomnienia walk od 12 do 18 maja. (PR, 18.05.1982)
Atak na Passo Corno - Tam trzeba było mieć silne nerwy, żeby opanować strach, wstać i iść dalej - wspominał Romuald Kobecki z 3. szwadronu Pułku Ułanów Karpackich. (PR, 10.09.1969)
Walczyli nie na darmo - Przelało się morze krwi i ocean cierpień - mówił Adam Majewski, lekarz Batalionu Strzelców Karpackich o walce stoczonej między 27 kwietnia i 18 maja. (PR, 18.03.1975)
Najtrudniejsza decyzja - Czułem, że zdobycie Monte Cassino miałoby ogromne znaczenie dla sprawy polskiej – o kulisach przystąpienia do bitwy opowiada gen. Władysław Anders. (RWE, 17.05.1969)
Bili się do końca - Największym moim zmartwieniem była kwestia utrzymania zdobytych pozycji - fragment wywiadu Jana Bielatowicza z gen. Władysławem Andersem. (RWE, 14.05.1970)
Ku chwale Ojczyzny - Jak patrzyłem na wzgórze z dołu, nie mogłem uwierzyć, że komuś przyszło do głowy szturmować te góry - Wojciech Trojanowski w 35. rocznicę bitwy. (RWE, 18.05.1979)
Pierwsze polskie natarcie - Po rzezi, którą nam zrobili Niemcy w pierwszym natarciu, wierzyć się nie chciało, że ktoś pójdzie dalej walczyć – opowieść żołnierza 2 Korpusu. (PR, 1.07.1969)
Piekło na ziemi Pierwsza faza polskiego ataku na wzgórze Monte Cassino widziana oczyma korespondenta wojennego Melchiora Wańkowicza i żołnierzy na linii walki. (PR, 12.05.1989)
Krajobraz księżycowy 16 kwietnia 2 Korpus Polski zaczyna zajmować stanowiska wyjściowe. Głównym przeciwnikiem będzie elitarny 3. Pułk Spadochronowy Luftwaffe. (RWE, 25.12.1984)
Szczęśliwie ominęły mnie kule - Uczestniczyłem w bitwie o Monte Cassino w drugim natarciu z piechotą 6. Batalionu Strzelców Karpackich – wspominał ppor. Zenon Piekut. (PR, 14.05.2002)
Przegrani zwycięzcy - Huk artylerii potęgowało echo odbijające się od ścian wąwozu w drodze pod Monte Cassino – wspominał jeden z żołnierzy Edward Głowacki. (PR, 18.05.2014)
Wyparli Niemców z furią - Wzgórze wyglądało jak drzewko bożonarodzeniowe, całe błyskało światełkami – opowiadał Melchior Wańkowicz, naoczny świadek bitwy pod Monte Cassino. (PR, 11.05.1971)
Krwawa droga na szczyt - Wdrapaliśmy się na górę. Wybraliśmy największy szczyt gruzów klasztoru i zatknęliśmy pognieciony proporczyk pułkowy – wspominał Wacław Więckowski. (RWE, 14.05.1989)
To była nawała ognia i krwi Wspomnienia, w których Melchior Wańkowicz składa hołd żołnierzom generała Andersa walczącym o klasztor Monte Cassino w nocy z 17 na 18 maja 1944 roku. (PR, 9.05.1957)
Wyczerpani do granic - Ta biało-czerwona flaga na ruinach dodała nam otuchy, że Polska jest i będzie – wspomnienia żołnierzy 2 Korpusu o dramatycznym przebiegu bitwy. (PR, 18.05.2004)
Ostatnie godziny natarcia - Nad ranem dostaliśmy telefon, że klasztor milczy. I zaczęły się sypać meldunki ze wszystkich stron – zwycięstwo! – relacjonował Melchior Wańkowicz. (PR, 17.05.1999)
Były całe łany maków - Te same maki rosły wtedy u nas w Polsce - mówił Kazimierz Gurbiel, żołnierz 12. Pułku Ułanów Podolskich, który jako pierwszy wszedł do ruin klasztoru. (PR, 3.04.1988)
Polacy we właściwym miejscu - Biły się tu wojska kilku państw. Polacy zakończyli cykl bitew, opanowując określone punkty i wchodząc do ruin klasztoru - mówił płk Tadeusz Rawski. (PR, 15.05.1994)
Szturm na Monte Cassino - Polacy mieli jedną przewagę, armia Andersa miała wielokrotnie silniejszą motywację niż żołnierze innych narodowości - mówił historyk Andrzej Kunert. (PR, 25.05.2008)
Monte Cassino jak Stalingrad - Była to jedna z pięciu decydujących bitew II wojny światowej w Europie, jedna z najcięższych i pełna kryzysów – mówił gen. Klemens Rudnicki. (RWE, 1.01.1969)
Niepokonana moc Polaków - O zwycięstwie zdecydowała nieugięta wola żołnierza polskiego, bijącego się z wrogiem, który trzymał ojczyznę w niewoli – mówił gen. Władysław Anders. (RWE, brak daty)
Otarliśmy się o śmierć - Pomogliśmy otworzyć aliantom drogę na Rzym, koniec wojny był bliski - opowiadał Gustaw Herling- Grudziński, pisarz, żołnierz 2 Korpusu. (PR, 13.05.2007)
Alianci o bitwie Wypowiedzi marszałka Harolda Alexandra, gen. Olivera Leese, gen. Marka Clarka, gen. Władysława Andersa i gen. von Sengera und Etterlina. (RWE, 7.04.1958)
Zawód korespondent wojenny Wspomnienia Melchiora Wańkowicza, pisarza, korespondenta wojennego, uczestnika jednej z najkrwawszych bitew II wojny światowej pod Monte Cassino. (PR, 18.05.2006)
Dzień sławy dla Polski - Jeżeli by mi dano do wyboru pomiędzy jakimikolwiek żołnierzami, wybrałbym was, Polaków – powiedział gen. Harold Alexander, dowódca wojsk alianckich. (PR, 5.12.2001)
Polegli wierni ojczyźnie - To był czas, kiedy Polacy musieli wejść do walki. Te wzgórza pełne są krwi przelanej za wolność – mówił gen. Władysław Anders w 15. rocznicę bitwy. (PR, 14.05.2002)
Bój o honor - Przypuszczam, że Anders dostałby zgodę na wycofanie nas z tej bitwy, ale spotkałoby się to z wielkim oporem żołnierzy - mówił Gustaw Herling-Grudziński. (RWE, maj 1994)
Piekło dziesięciu armii - Ta bitwa pozostaje synonimem walki Polaków o wolną Polskę - rozmowa Ewy Syty z Peterem Caddick-Adamsem, brytyjskim historykiem. (PR, 5.04.2014)
Niezapomniana noc - W ostatnią noc bitwy Feliks Konarski dopisywał słowa "czy widzisz ten rząd białych krzyży". Zaśpiewaliśmy ją dwa dni później – wspominała Irena Anders. (PR, 1991)
Słuchali jej na stojąco - Przy drugiej zwrotce siadłem do fortepianu i od razu zacząłem nucić tę melodię – mówił Alfred Schütz, kompozytor muzyki do pieśni "Czerwone maki". (PR, 29.11.1999)
Czerwone maki na Monte Cassino - 20 maja śpiewałem po raz pierwszy tę pieśń. Byłem wzruszony, kiedy stałem przed nimi, tymi dumnymi poranionymi chłopcami - opowiadał Gwidon Borucki. (PR, 17.05.1999)
"Fredziu, czy pamiętasz" Rozmowa Feliksa Konarskiego, autora słów piosenki "Czerwone maki na Monte Cassino" z Alfredem Schützem, który skomponował muzykę. (RWE, 19.05.1991)
Cmentarz na Monte Cassino - Leżą tak jak polegli - oficerowie obok szeregowców, na płachtach poranionej krwią ziemi – mówił Jerzy Skolimowski, architekt, twórca nekropolii. (BBC, 1.06.1945)
Fałszowanie historii Prawnik Aleksandr Tiplt o fałszywych oskarżeniach telewizji RFN o mordzie, jakiego na rannych niemieckich żołnierzach mieli się rzekomo dopuścić Polacy. (RWE, 1.01.1985)