"Nasze dążenia polskie miały za sobą tę wielką siłę, że były w całkowitej zgodzie z duchem czasu, z kierunkiem, w którym szła ewolucja całej Europy. Dlatego odbudowanie Polski musiało stanąć na porządku dziennym kongresu pokojowego po tej wojnie." (1925)

/ Roman Dmowski

"Szanowny Panie Romanie, […] Na podstawie dawnej znajomości tuszę, że [...] w tej ważnej chwili przynajmniej niektórzy ludzie, jeśli nie cała Polska niestety, wznieść się muszą ponad interesa stronnictw, klik i grup, do takich zaś ludzi chciałbym zaliczyć i Pana […]"

/ Józef Piłsudski

"Polska jest wolna i lud jest tak szczęśliwy, że zrzucił okowy, iż kwestie socjalne schodzą na drugi plan. Jesteśmy na razie upojeni wolnością." (1919)

/ Józef Piłsudski

"Paderewski rzucił koncerty na czas wojny, ażeby się oddać wyłącznie sprawom polskim [...]. Na gruncie państw zachodnich starł się z przemożnymi, zamykającymi drogę działaniom polskim wpływami rosyjskimi, po czym wyjechał do Ameryki, gdzie oddał sprawie polskiej niepospolite usługi." (1925)

/ Roman Dmowski

"Ja Bogu dziękuję, żeśmy wszyscy dożyli tego dnia pięknego, ja Mu dziękuję z głębi duszy za to, że dał narodowi naszemu te cnoty niezrównane, że wyposażył tak hojnie, że dał mu siłę oporu, zdolność cierpienia i tę prawdziwą moc wytrwania." (1919)

/ Ignacy Jan Paderewski

"Wchodząc do pierwszego Sejmu polskiego jako przedstawiciele warstwy ludowej wyrażamy przede wszystkim naszą niewypowiedzianą radość, że nam Opatrzność dała doczekać tej wielkiej chwili, [...] kiedy rozdarte przez mocarstwa zaborcze państwo polskie zrasta się w jedną niepodzielną całość, a Sejm obecny jest wyrazem tego zjednoczenia." (1919)

/ Wincenty Witos

"Radość naszą mąci tylko nasze smutne położenie w kraju. Wiemy wszyscy, że barbaryzm rosyjski całe połacie kraju naszego zniszczył, łupiestwa i rabunki pruskiego zaborcy kraju naszego przemysł zniszczyły […]. Głód i choroby dziesiątkują ludność naszą." (1919)

/ Wojciech Korfanty

"Pojęcie państwa polskiego, któreśmy chcieli na nowo zbudować, musiało wyjść z jednej strony z oceny wartości i sił narodu polskiego, z drugiej – z oceny położenia geograficznego kraju i warunków zewnętrznych, w jakich się to państwo znajdzie." (1925)

/ Roman Dmowski

"Kto tych krótkich dni nie przeżył, kto nie szalał z radości w tym czasie, ten nie doznał w swym życiu najwyższej radości. Cztery pokolenia nadaremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało." (1918)

/ Jędrzej Moraczewski

"Krew waszych przodków pisała w dziejach smutne "nie zginęła!". Wy, szczęśliwsi, krwią swą piszecie "żyje!" I zginąć nie może." (1919)

/ Józef Piłsudski

"Rozświetla się noc, która panowała nad Polską przez wiek prawie z górą. W takiej chwili biją gorąco serca wszystkich, którzy zwalczali myśl o ugodzie i rezygnacji i zrozumieli, że myśmy od chwili, kiedy zaszumiał nad Polską czerwony znak socjalizmu, podnieśli hasło niepodległej, wolnej Ojczyzny." (1919)

/ Ignacy Daszyński

"Zbrodni rozbioru państwa polskiego naród polski nigdy nie uznał, a pierwszy sejm polski wskrzeszonej Rzeczpospolitej stwierdza uroczyście, że wszystkie rozbiory Polski były gwałtem, dokonanym przez chciwych i podstępnych wrogów […], który zemścił się krwawo na nich samych i całej Europie."

/ Wincenty Witos

"[…] Pragnienia kilku polskich pokoleń częściowo już spełnione. Ojczyzna nasza wolna! […] Nie szukamy zysku, nie pożądamy władzy ani chwały. Pragniemy jeno wolności i siły, dobra i szczęścia Ojczyzny […]" (1919)

/ Ignacy Jan Paderewski

"Dożyliśmy tej chwili, w której spełniają się ideały ojców naszych, ideały, za które pokolenia całe jęczały w katorgach Sybiru, w więzieniach pruskich i austriackich." (1919)

/ Wojciech Korfanty

"Bracia Ludowcy! Pękły wiekowe kajdany niewoli, zdjęte zostały łańcuchy, krępujące naród polski przez długie lata, skończyło się pasmo cierpień i katuszy – jesteśmy wolni. Polska stała się państwem niezawisłym – naród polski stał się panem i gospodarzem u siebie. Wrogowie nasi, państwa rozbiorcze, leżą zdruzgotani, czekając na sąd świata." (1918)

/ Wincenty Witos

"Powinno być utworzone niepodległe państwo polskie, które winno obejmować ziemie zamieszkałe przez ludność bezsprzecznie polską, mieć zapewniony wolny dostęp do morza, a którego niezawisłość polityczna i gospodarcza oraz całość terytorialna winna być zagwarantowana paktem międzynarodowym." (1917)

/ Thomas Woodrow Wilson

"Niepodległość nie dlatego mamy, że ktoś powiedział głośno, iż jej chce, jeno dlatego, że byli ludzie zmierzający planowo do jej odzyskania, orientujący się mniej więcej w warunkach do tego niezbędnych i umiejący te warunki dla postawionego sobie celu wyzyskać." (1925)

/ Roman Dmowski

"Chciałem…, by, kładąc trwałe fundamenty pod swe odrodzenie, Polska wyprzedziła sąsiadów i w ten sposób stała się siłą przyciągającą, dającą zapewnienie choćby nie najszybszego, lecz spokojnego i prawnego spokoju." (1919)

/ Józef Piłsudski

"Niepodobna oddać tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony! Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze! Chaos? To nic! Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni." (1918)

/ Jędrzej Moraczewski

"Wszędzie widać było ludność polską, która ze wszystkich stron dążyła na spotkanie pociągu. Wojsko polskie było witane okrzykami i łzami. […] Żołnierze polscy z Francji całowali ziemię polską, […]"

/ gen. Józef Haller

"Czas najwyższy zrobić w domu porządek, uprzątnąć Polskę. Czas, aby była jedna Polska, jeden rząd, tak, jak jest jednolity lud polski." (1919)

/ Ignacy Daszyński

"Człowiek wielki, choćby największy ani nad narodem ani poza narodem być nie może. On jest z jego ziarna, jego cząstką, jego kwiatem, jego kłosem, a im większy, urodziwszy, mocniejszy, tym sercu narodu bliższy." (1919)

/ Ignacy Jan Paderewski