"Bal w Operze" Julian Tuwim

Zdaniem wielu historyków literatury to najwybitniejszy polski utwór satyryczny XX wieku. Z pewnością nic równie odważnego nie powstało w czasach międzywojennych. Dość powiedzieć, że tekst z roku 1936 napisany jest z taką dezynwolturą i nagromadzeniem wulgaryzmów, że poemat w całości opublikowano dopiero pół wieku później.

"Bal w Operze" Julian Tuwim

Foto: materiały promocyjne

Tuwim napisał satyrę na rządy sanacyjne, które w drugiej połowie lat 30. rozpoczęły flirt z obozem narodowym. Jednak przesłanie "Balu w Operze" jest znacznie głębsze. Nie przypadkiem Czesław Miłosz nazwał go "Apokalipsą według Juliana Tuwima". Noblista widzi w tej książce opis świata chylącego się ku zagładzie, mimo że, jeśli tekst czytać dosłownie, mamy tu przede wszystkim portret zdegenerowanych elit. W tym bezkompromisowym pamflecie widzimy, że ich życie kręci się wyłącznie wokół seksu i władzy. Niektóre fragmenty "Balu w operze" weszły do języka potocznego, a szczególnie mocno zakorzeniło się w polszczyźnie określenie "ideolo", jako opis podejrzanych eksperymentów ideologicznych.