Rocznica obrony Jasnej Góry

Jak to możliwe, że garstka obrońców pod dowództwem przeora paulinów, Augustyna Kordeckiego, oparła się szwedzkiej potędze? Jak tamto wydarzenie do dziś zmienia wizerunek Polski, w oczach kolejnych pokoleń współczesnych Szwedów?

Oblężenie Jasnej Góry przez Szwedów. XIX-wieczny obraz Franciszka Kondratowicza

Foto: Wikipedia

Dokładnie 360 lat temu, 27 grudnia zakończyła się zwycięska Obrona Jasnej Góry, przed szwedzkim oblężeniem w czasie „Potopu”. To zwycięstwo miało ogromny, symboliczny, religijny, społeczny i polityczny wymiar, który nie tylko zmieniło bieg wydarzeń wojennych, ale nadało nowe znaczenia sanktuarium na Jasnej Górze, również dla Szwedów. Tamtejszy historyk, Teodor Westrin napisał, że: „Od 1655 roku nazwa Częstochowa, nie powinna być obca dla żadnego kulturalnego Szweda". Po 360 latach przyjeżdżają tu bowiem tamtejsi historycy sztuki, przewodnicy i młodzi turyści, aby zrozumieć fenomen tego miejsca oraz aby móc pełniej opowiadać o polskich dziełach sztuki, zgromadzonych w szwedzkich muzeach po Potopie.

Jan Paweł II, podczas pielgrzymki do Ojczyzny, 5 czerwca 1979 r., powiedział po Mszy Św. do tłumów zgromadzonych u szczytu Jasnej Góry: „Zupełnie jakby nowe oblężenie Jasnej Góry! Tylko ta różnica, że przy tamtym oblężeniu Szwedzi jej nie zdobyli, a wyście ją od razu zdobyli. Jaki z tego wniosek na przeszłość - i na przyszłość? - Jasnej Góry po złości nie zdobędziesz, tylko po dobroci! Armatami nie zdobędziesz - tylko miłością!”

Jak podkreślił o. Grzegorz Prus, paulin, historyk, znawca XVII w., dużo się też od tamtej pory zmieniło. - Była rozbiórka i odbudowa tych murów. Bazylika też nie jest już tą samą, z czasów Potopu szwedzkiego. Współczesna, odbudowana Jasna Góra, odbiega swoim wyglądem od tamtych lat, ale jest to wciąż to samo miejsce i wiele zabytków zostało zachowanych od tego czasu – dodał o. Grzegorz Prus.

W tamtych czasach Jasna Góra miała też duże znaczenie strategiczne. Jak podkreślił dr Radosław Lolo, mediewista, znawca historii wieków średnich, była ona identyfikowana jako punkt obronny. Ze względu na swoje położenie, blisko granicy, starano się by także z militarnego punktu widzenia stała się zaporą. Stąd była wyposażona w dość nowoczesne fortyfikacje, jak na owe czasy – dodał historyk.

Scena obrony Jasnej Góry, znana jest nam dobrze także z powieści „Potop”, Henryka Sienkiewicza. W czasie audycji przypomniano znamienne słowa, które wypowiedział ksiądz przeor Kordecki, kiedy to Kmicic wołał, aby zamknąć bramy prowadzące na Jasną Górę: „Jakże to nam więc pobożnych wypędzać, czci Najświętszej Pannie ujmować i bramy dzień i noc trzymać zamknięte? Siły piekielne nie przemogą mocy niebieskich nie wstąpi noga heretyka w to święte mury i potęga jego starta będzie. A nie ja to mówię jeno Duch Boży mówi przez mnie.”

Tak też się stało, a osoba księdza Kordeckiego, jako obrońcy Jasnej Góry, już na zawsze zapisała się nie tylko w historii Polski, ale także w sercach Polaków.

Jak przypomniał Jan Paweł II podczas pobytu w 1979r.: „Jasna Góra jest przecież nie tylko miejscem pielgrzymek Polaków z Polski i całego świata. Jasna Góra jest sanktuarium narodu. Trzeba przykładać ucho do tego świętego miejsca, aby czuć, jak bije serce narodu w Sercu Matki. Bije zaś ono, jak wiemy, wszystkimi tonami dziejów, wszystkimi odgłosami życia”.

Na audycję „Familijna Jedynka" w Pierwszym Programie Polskiego Radia zaprasza Jan Pniewski.

Tytuł audycji: „Familijna Jedynka"

Prowadził: Jan Pniewski

Data emisji: 27.12.2015 r.

Godzina emisji: 06.00