Dzień dobry.
Puk, puk, puk! To znowu puka do nas historia. Tym razem przyszła wraz z listem Pana Adama Wojciechowskiego, założyciela pewnej fundacji, o czym - za chwilę. Czy więc wiedzą Państwo, jaki jest najstarszy zamiejski cmentarz w Europie Środkowej? Dla ułatwienia podam, że nie jest to cmentarz:
- Łyczakowski we Lwowie (1786),
- Powązkowski w Warszawie (1790),
- Wileńska Rossa (1801) ani też
- Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803).
Otóż najstarszym cmentarzem jest Cmentarz Stary w Jarosławiu, założony w 1784 roku. Założył go Cesarz Jozef II na podstawie dekretu zakazującego grzebania zmarłych w obrębie zamieszkałych miejscowości. Jeszcze w tym samym roku – czytamy w folderze Fundacji „Necropolis Jaroslaviensis” – cmentarz był wyznaczony i otoczony rowami „na trzy łokcie głębokimi i w mosty na rowach opatrzony”. Odtąd wolno było grzebać zmarłych tylko na nowym, wspólnym cmentarzu dla wiernych obrządku łacińskiego i grecko-katolickiego. Rok później dokonano pierwszych pochówków.
Od 10-ciu lat odbywa się tam coroczna kwesta dla wsparcia prac konserwatorskich. Bo ten cmentarz, który liczy już 222 lata, jest prawdziwym muzeum sztuki nagrobnej z dziełami znanych rzeźbiarzy i kamieniarzy. No i z historią zawartą w życiorysach pochowanych na nim osób zasłużonych dla Kraju i regionu.
Na koniec tej krótkiej powtórki z historii jeszcze piękna sentencja nagrobna Marii Fontana:
„Tak cicha łza płynie
Jak Twój żywot anielski i uśmiech cierpienia
Świeć nam gwiazdko nadziei
W wieczności Krainie
I uproś nam szczęśliwą chwilę połączenia.”
Ciekawe, co będzie napisane na moim grobie, jeśli w ogóle ktoś zechce coś napisać.
Elżbieta Nowak