Był współtwórcą II Rzeczpospolitej

Fotografie i dokumenty poświęcone życiorysowi twórcy endecji Romanowi Dmowskiemu można zobaczyć na wystawie w stołecznym Muzeum Niepodległości.

Fotografie i dokumenty poświęcone życiorysowi twórcy endecji Romanowi Dmowskiemu oraz jego sylwetce politycznej będzie można zobaczyć na wystawie "Roman Dmowski 1864-1939" czynnej od środy w stołecznym Muzeum Niepodległości.
 
- Na wystawie zostanie zaprezentowany życie Romana Dmowskiego oraz jego sylwetka polityczna, ze szczególnym uwzględnienie okresu walki o niepodległość w latach 1914-18. Zaprezentujemy przede wszystkim znajdujące się w naszych zbiorach, wcześniej nie pokazywane dokumenty i fotografie z prywatnego archiwum politycznego Dmowskiego. Jest tam m.in. korespondencja z politykami zachodnimi, nieznane zdjęcia z Paryża z 1919 roku, portret z 1933 roku oraz z roku 1918 ze Stanów Zjednoczonych. To wystawa edukacyjna, której celem jest przybliżenie postaci Romana Dmowskiego. Jest przeznaczona głównie dla szkół czy domów kultury, stąd jej charakter planszowy - mówi autor scenariusza, kierownik działu historycznego Muzeum Niepodległości Jan Engelgard.

Ekspozycję otwiera tablica poświęcona dzieciństwu Dmowskiego, fotografie jego rodziców, zdjęcia z warszawskiego gimnazjum oraz współczesne fotografie celi w Cytadeli Warszawskiej, gdzie polityk był więziony przez sześć miesięcy w 1892 roku. - Następnie prezentujemy materiały z okresu lwowskiego i krakowskiego, gdzie po wyjeździe z Królestwa Polskiego Dmowski tworzył zręby swojej ideologii. Zobaczyć będzie można także dokumenty z jego wyprawy do Japonii w 1904 roku, gdzie podróżował również jego rywal polityczny Józef Piłsudski. Pokazujemy m.in. ostatnią stronę memoriału napisanego odręcznie w języku angielskim, jaki Dmowski złożył w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Japonii z archiwalnymi adnotacjami japońskimi" - relacjonuje autor scenariusza wystawy.

Główna część ekspozycji dotyczy okresu I wojny światowej, kiedy Dmowski działał w strukturach niepodległościowych i tworzył Komitet Narodowy Polski do konferencji pokojowej w Paryżu, gdzie był głównym delegatem Polski i traktatu wersalskiego z 1919 roku. Na tych planszach znalazł się m.in. skan kalendarzyka z zapiskami Dmowskiego z datą planowanego spotkania z prezydentem Stanów Zjednoczonych Woodrowem Wilsonem oraz list prezydenta do polskiego polityka z podziękowaniem za przekazane materiały i mapy. Zaprezentowano tam także tablicę ilustrującą pozapolityczne przyjaźnie Dmowskiego ze znanymi literatami takimi jak Władysław Reymont, Stefan Żeromski czy Henryk Sienkiewicz.

Z okresu międzywojennego, kiedy Dmowski oddalił się już nieco od polityki, pochodzą zamieszczone na wystawie fotografie z pobytów w należącym do niego pałacyku w Chludowie koło Poznania oraz przykłady jego twórczości wydawniczej m.in. pierwsza strona książki Dmowskiego "Polityka polska i odbudowanie państwa" oraz wpis pamiątkowy autora dla historyka prof. Władysława Konopczyńskiego. - Jak wiadomo Dmowski poświęcił się działalności politycznej i nigdy nie założył rodziny. Będzie jednak pokazana jego bliska relacja z rodziną Lutosławskich, zarówno w Krakowie, gdzie się poznali, jak i w ich rodzinnym dworku w Drozdowie, gdzie Dmowski wielokrotnie gościł i w 1939 roku zmarł, dwa lata po wylewie krwi do mózgu - mówił Engelgard.
Wystawę zamykają dwie tablice poświęcone pogrzebowi Romana Dmowskiego, na których znalazły się fotografie z uroczystości, na które przybył m.in. były prezydent Stanisław Wojciechowski. Ostatnia plansza przedstawia obecne upamiętnienia postaci Dmowskiego m.in. spis miejsc noszących jego imię oraz współczesne wydawnictwa poświęcone jego postaci.

(pd)