Historia

Odkryto prawdopodobnie najstarszy znany w Europie pochówek dziewczynki w wieku niemowlęcym. Ma 10 tys. lat

Ostatnia aktualizacja: 20.12.2021 05:40
Pochowano ją w jaskini na terenie obecnych Włoch tuż po epoce lodowcowej. Społeczność łowców-zbieraczy złożyła dziecko do grobu z bogatym zestawem cennych paciorków i wisiorków oraz szponem orła, sygnalizując w ten sposób swój smutek. - To pokazuje, że nawet najmłodsze członkinie grupy były uznawane za pełnoprawne osoby w społeczeństwie - oceniają autorzy badań. 
Jaskinia Arma Veirana, w której odkryto pochówek dziewczynki.
Jaskinia Arma Veirana, w której odkryto pochówek dziewczynki. Foto: Dominique Meyer

"Praktyki pogrzebowe stanowią okno na światopogląd i strukturę społeczną prehistorycznych grup. Obrzędy pogrzebowe dzieci dostarczają ważnych spostrzeżeń na temat tego, kto był uważany za osobę i obdarzony atrybutami indywidualnego »ja«, moralnego sprawstwa i był zaliczony w skład społeczności. Pozornie »egalitarne« traktowanie pogrzebowe tej niemowlęcej dziewczynki, pokazuje, że już 10 000 lat temu w Europie Zachodniej nawet najmłodsze kobiety były uznawane za pełnoprawne osoby w społeczeństwie" - oceniają naukowcy z Instytutu Pochodzenia Człowieka na Uniwersytecie Stanowym Arizony (ASU), którzy dokonali odkrycia.

Choć wyniki badań opublikowano dopiero teraz w czasopiśmie "Scientific Reports" należącej do grupy "Nature", odkrycia grobu we włoskiej jaskini Arma Veirana dokonano już w 2017 roku, w ramach wykopalisk prowadzonych tam od 2015 roku. Jaskinia znajduje się w Alpach Liguryjskich, nieopodal nadmorskiego miasta Albenga, mniej więceej w połowie drogi między włoską Genuą i francuską Niceą. 

pap_20210906_1CR.jpg
Tak mógł wyglądać najstarszy mieszkaniec Holandii

Jakie były losy małej Neve?

Datowanie radiowęglowe pozwoliło ustalić, że dziecko żyło 10 000 lat temu, a analiza białka amelogeniny i starożytnego DNA ujawniła, że niemowlę było płci żeńskiej należącą do linii europejskich kobiet znanej jako haplogrupa U5b2b. Zespół badaczy nadał dziewczynce imię Neve. 

Dziecko żyło na styku późnego paleolitu i mezolitu, czyli niedługo po cofnięciu się czap lodowych, wyznaczającym kres epoki lodowcowej. 

- Mezolit nastąpił po zakończeniu ostatniej epoki lodowcowej i reprezentuje ostatni okres w Europie, kiedy polowanie i zbieractwo było podstawowym sposobem zarabiania na życie. Jest to więc naprawdę ważny okres dla zrozumienia prehistorii człowieka - ocenia dr Caley Orr.

Szczegółowe badanie histologiczne wykazało, że dziecko w chwili śmierci miało ok. 40-50 dni. Dziewczynka będąc jeszcze w brzuchu matki doświadczyła stresu, który na krótko zahamował rośnięcie jej zębów 47 dni i 28 dni przed urodzeniem. Analiza zawartości węgla i azotu w ząbkach niemowlaka wykazała, że w okresie ciąży matka, mimo bliskości wybrzeża morskiego, odżywiała się produktami pochodzenia lądowego.

Ozdobny pochówek 

W grobie dziecka odnaleziono 60 korali z muszli i cztery wisiorki również wykonane z muszelek. Dokonana przez dr Claudine Gravel-Miguel, współautorkę badań, analiza ozdób zdobiących niemowlę, która wykazała troskę o każdy element. Wiele z ozdób nosi ślady zużycia, które świadczą o tym, że zostały one przekazane dziecku przez członków grupy.


Ilustracja przedstawia układ ludzkich szczątków i ozdób w grobie Neve. Kolorem brązowym zaznaczone są kości (ciemnobrązowy oznacza wnętrze czaszki), ciemnoszary to skały, kolorem jasnoszarym oznaczono muszle i elementy wisiorka z małży. Fot.: Claudine Gravel-Miguel/EurekaAlert!
Ilustracja przedstawia układ ludzkich szczątków i ozdób w grobie Neve. Kolorem brązowym zaznaczone są kości (ciemnobrązowy oznacza wnętrze czaszki), ciemnoszary to skały, kolorem jasnoszarym oznaczono muszle i elementy wisiorka z małży. Fot.: Claudine Gravel-Miguel/EurekaAlert!

Podobny pochówek dwojga niemowląt odkryto w Ameryce Północnej, w Upward Sun River na Alasce.

Krzemień shutterstock 1200.png
Małopolskie. Odkryto kopalnię krzemienia czekoladowego sprzed 10 tys. lat

- Pochówek Neve sugeruje, że uznanie niemowląt płci żeńskiej jako pełnoprawnych osób ma głębokie korzenie we wspólnej kulturze prehistorycznej ludzkości, zarówno wśród ludów, które migrowały do Europy, jak i tych, które migrowały do Ameryki Północnej. Takie zwyczaje mogły powstać równolegle w populacjach na całej planecie - ocenia dr Jamie Hodgkins, współautorka odkrycia. 

EurekaAlert!/bm

Czytaj także

Mikołajki: odkryto pozostałości prehistorycznych osad i dawnych cmentarzy

Ostatnia aktualizacja: 13.08.2021 05:40
Podczas budowy kompleksu apartamentów odkryto cenne stanowisko archeologiczne, które skrywa ślady osady z neolitu, osady z okresu wpływów rzymskich, a także dwa cmentarze - jeden z początku XVIII w., gdy przez Mazury przeszła dżuma, drugi z okresu XVII-XIX w.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ostatni neandertalczycy mogli ukryć się na Gibraltarze

Ostatnia aktualizacja: 05.10.2021 05:30
W jaskini Vanguard Cave na Gibraltarze archeolodzy odkryli grotę, która była zasypana piaskiem przez około 40 tysięcy lat, zaś odnalezione tam obiekty mogą ujawnić nowe fakty o neandertalczykach żyjących na tych terenach.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Najstarsza biżuteria ozdobna w Eurazji odkryta w Polsce

Ostatnia aktualizacja: 26.11.2021 05:55
W 2010 roku w Jaskini Stajnia w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej archeolodzy odnaleźli wisiorek wykonany z kości słoniowej, ozdobiony motywem ułożonych w linie kropek. Najnowsze badania wskazują na to, że artefakt powstał 41 500 lat temu, co czyni go najstarszym znanym w Eurazji przykładem tego typu biżuterii. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

W syberyjskiej jaskini odkryto najstarsze kości tajemniczych praludzi zwanych denisowianami

Ostatnia aktualizacja: 30.11.2021 05:30
Denisowianie, wymarła gałąź ludzkiego drzewa genealogicznego, zostali zidentyfikowani całkiem niedawno. W Azji wciąż odkrywane są nowe skamieniałości naszych prehistorycznych krewniaków. Odnalezione właśnie szczątki mają około 200 000 lat.
rozwiń zwiń