Marco Rizzo, odpowiadający za scenariusz, mówi że praca nad tą opowieścią to efekt jego fascynacji minionymi wydarzeniami: jako dziennikarz interesuje się współczesnością, ale ciekawią go też wydarzenia historyczne i ich konsekwencje dla teraźniejszości. - Jan Karski jest wielkim przykładem dla ludzkości - powiedział Rizzo.

Lelio Bonaccorso, rysownik albumu mówi, że podczas pracy nad komiksem starał się - razem ze scenarzystą - dotrzeć do jak najszerszych źródeł historycznych. - Zgromadzenie dokumentacji jest podstawą, zwłaszcza jeśli pracuje się nad komiksem historycznym, takim jak ten o Janie Karskim - podkreślił Bonaccorso.

Komiks "Jan Karski. Człowiek, który odkrył Holokaust" przedstawia losy świadka Szoah od dni poprzedzających II wojnę światową, po jego wizytę w Stanach Zjednoczonych, gdzie starał się nieść prawdę o nazistowskich zbrodniach na terytorium okupowanej przez Niemcy Polski.

Jan Karski w Polskim Radiu >>>

Jan Karski (Jan Kozielewski) urodził się w 1914 r. w Łodzi, zmarł w 2000 r. w Waszyngtonie. Jako emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego w 1942 r. dwukrotnie wszedł do getta warszawskiego, był też w obozie przejściowym w Izbicy. Z misją poinformowania aliantów o dokonywanej zagładzie narodu żydowskiego dotarł m.in. do prezydenta USA Franklina Roosevelta. Jego raport nie przyniósł jednak oczekiwanych rezultatów.

Po wojnie pozostał w USA, gdzie wykładał na Uniwersytecie Georgetown. Za swoje wojenne i powojenne zasługi został wielokrotnie uhonorowany, m.in. Orderem Orła Białego i tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata; pośmiertnie także amerykańskim Prezydenckim Medalem Wolności.
Serwis Jan Karski >>>

IAR/iz

Perypetie trójki bohaterów komiksu opierają się próbie uczłowieczenia niesfornej małpki – Tytusa de Zoo – przez jego ludzkich przyjaciół. Szympans próbuje tego dokonać poprzez wykonywanie najróżniejszych ludzkich czynności, które nie kończą się powodzeniem i prowadzą do zabawnych sytuacji. Komiks często spełniał edukacyjną rolę, zgodnie z hasłem, którym kieruje się jego twórca, Henryk Chmielewski znany również jako Papcio Chmiel - "bawiąc uczy, ucząc bawi".

– Tytus urodził się 22 października 1957 roku. Pierwszy raz pokazał się w rakiecie kosmicznej jako małpka doświadczalna, miał jeszcze ogonek – opowiadał Chmielewski.

Posłuchaj audycji Aldony Wołłk-Łaniewskiej o fenomenie "Tytusa, Romka i A'tomka".

– Związek Radziecki wystrzelił pierwszego Sputnika, nie ma co drukować, wszystko tajne, a ja akurat miałem gotowe dziesięć odcinków komiksu. Rzecz się dzieje w kosmosie, z Tytusem, małpką doświadczalną w rakiecie. Z wielkim strachem wydrukował go "Świat Młodych", dzięki temu, że spodobał się synowi członka Wydziału Prasowego Komitetu Centralnego PZPR – Papcio Chmiel wspominał na antenie Polskiego Radia.

Niesforny szympans i dwóch chłopców

Pierwotnie przygody Tytusa i jego ludzkich przyjaciół publikowane były jedynie na łamach "Świata Młodych", w którego redakcji pracował Chmielewski. W 1966 roku pojawił się pierwszy tom z cyklu komiksów o Tytusie, Romku i A'tomku. Zaszły w nim pewne zmiany w postaci małpki i dwóch chłopców. Tytus bardziej przypominał człowieka, a Tomek i A’Tomek pod naciskiem partyjnej propagandy stali się harcerzami. Henryk Chmielewski przedstawił również nową wersję pojawienia się Tytusa de Zoo.

– Wydoroślałem graficznie i chciałem ładniej Tytusa urodzić. W pierwszym numerze był już żywy i gotowy, a tu chciałem pokazać czytelnikom, że to jest fikcja i grafika. Wymyśliłem, że się urodził z plamy tuszu rozlanego na podłodze – opowiadał Papcio Chmiel w reportażu Eweliny Karpacz-Oboładze.

Najnowszy album ukazał się w 2018 roku jako okolicznościowy tom na stulecie odzyskania niepodległości.

– Ten humor jest tak uniwersalny i mocny, że pamiętamy o nim jako dorośli i czytamy Tytusa dzieciom. Papcio Chmiel jest cały czas aktualny, dlatego jest lubiany przez starych i przez młodych. Przez wszystkich po prostu – powiedział w audycji Mateusz Subieta, reżyser filmu "Komiks - superbohater PRL".

sa

Powstaniec warszawski

Zdolności rysunkowe przejawiał już od dziecka. Przez chwilę pracował jako kreślarz. Swoje umiejętności doskonalił nawet po zmobilizowaniu go do wojska w czerwcu 1939 roku. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej. Posługiwał się pseudonimem "Jupiter". Wziął udział w Powstaniu Warszawskim. Przez długi czas przypisywano mu autorstwo słynnego powstańczego plakatu "Jeden pocisk, jeden Niemiec". Sam Papcio zdementował tę informację, podając jednocześnie, że autorem pracy był inny Henryk Chmielewski, również powstaniec i rysownik, z którym Papcio po wojnie pracował w "Szpilkach". 

"Tytus, Romek i A'Tomek"

W 1947 roku rozpoczął pracę jako plastyk w redakcji "Świata Przygód" przemianowanego kilka lat później na "Świat Młodych". To właśnie tam stworzył swój pierwszy komiks "Sierżant King z królewskiej konnicy". Dziesięć lat później stworzył swój najsłynniejszy cykl komiksów "Tytus, Romek i A'Tomek" opowiadający o dwójce warszawskich harcerzy przyjaźniących się z uczłowieczonym szympansem. Na pomysł umieszczenia małpy w komiksie Papcio Chmiel wpadł przypadkiem. Podczas pisania spadł mu na kartkę papieru kleks, który swoim kształtem do złudzenia przypominał małpę. Bohaterowie na swoją pierwszą przygodę zostali wysłani w kosmos.

- Związek Radziecki wystrzelił pierwszego sputnika, wszystko tajne, a ja narysowałem dziesięć odcinków komiksu z małpką w kosmosie. Wydrukowano je tylko dlatego, że dziecko członka Komitetu Centralnego PZPR czytało gazetę dla dzieci - wyjaśnił Papcio Chmiel.

Absolutny polski rekordzista 

Seria komiksów o perypetiach Tytusa, Romka i A'Tomka rozeszła się w ponad 11 mln egzemplarzy. Czytelnicy z niecierpliwością czekali na każdy kolejny tom przygód ukochanych bohaterów. W 2002 roku komiks doczekał się swojej filmowej wersji.

- Papcio Chmiel ma w opowiadaniu taką dziecięcą świeżość. Nawet w bezpośrednim kontakcie cały czas żartuje. To jest postać ponad czasem. Jego humor jest tak uniwersalny, że śmieją się z nim kolejne pokolenia. To ikona polskiego komiksu, o której się nie zapomina - mówił popularyzator polskiego komiksu Wojciech Łowicki w audycji "Kwadrans bez muzyki".

Henryk Chmielewski za swe zasługi dla kultury został odznaczony medalem Gloria Artis oraz Orderem Uśmiechu. 

seb/bm