75. rocznica wyzwolenia Auschwitz, 100. rocznica Bitwy Warszawskiej, 40 lat Solidarności. Historyczne podsumowanie 2020 roku

W 2020 roku, mimo szalejącej pandemii, Polacy uczcili szereg rocznic historycznych. Szczególną rolę odegrały – choć z diametralnie odmiennych powodów – obchody stulecia Cudu nad Wisłą i rocznicy wyzwolenia największego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady.

100. rocznica Bitwy Warszawskiej, 75. rocznica wyzwolenia Auschwitz, 40. rocznica powstania "Solidarności" to tylko niektóre z tegorocznych istotnych wydarzeń historycznych.

Foto: Polskie Radio; PAP/Łukasz Gągulski/Stefan Kraszewski

Główne obchody 40. rocznicy podpisania porozumień sierpniowych, które doprowadziły do powstania Solidarności, miały miejsce 31 sierpnia, w Gdańsku, przed historyczną Bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej.

Sierpień 80 - zobacz serwis specjalny

100. rocznica Bitwy Warszawskiej

Najważniejszą rocznicą celebrowaną w mijającym roku była 100. rocznica Bitwy Warszawskiej. Ze względu na zagrożenie epidemiczne, nie odbyła się tradycyjna defilada Wojska Polskiego. Centralne uroczystości miały miejsce 15 sierpnia przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie. W uroczystości uczestniczyli m.in. prezydent Andrzej Duda, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak i sekretarz stanu USA Mike Pompeo.

Reżim sanitarny spowodował, że celebracja rocznicy wielkiego zwycięstwa Wojska Polskiego musiała przenieść się do internetu. Obchody uświetniły takie wydarzenia jak widowisko multimedialne "1920. Wdzięczni bohaterom" oraz dokumentalny film telewizyjny oparty na materiałach archiwalnych "Wojna światów".

Do odbiorców z kraju i z zagranicy dotarł dostępny w siedmiu wersjach językowych serwis bitwa1920.gov.pl przygotowany przez portal PolskieRadio.pl i Biuro Programu Niepodległa.

Multimedialny i interaktywny przewodnik po 18. decydującej bitwie zapewnił zespołowi portalu statuetkę srebrnego BohaterOna 2020 w kategorii Dziennikarz.

W ramach obchodów miało miejsce oficjalne otwarcie przebudowanego Muzeum im. Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.

700 lat koronacji Łokietka

Obchody uświetniła wystawa "Skarby epoki Piastów" eksponująca 50 wyjątkowych dzieł sztuki – materialnych symboli epoki związanych z pierwszymi polskimi władcami i kulturą chrześcijańską, w tym unikatowe klejnoty ze słynnego skarbu ze Środy Śląskiej oraz wszystkie zachowane złotnicze fundacje króla Kazimierza Wielkiego.

Pieniądze i dyplomacja. Kulisy starań Władysława Łokietka o koronę

W ramach obchodów odbyła się także konferencja naukowa poświęcona okolicznościom koronacji Władysława Łokietka. Konferencja miała miejsce na Zamku Królewskim w Warszawie oraz w Krakowie, na Wawelu.

Wojna o pamięć. 75 lat wyzwolenia Auschwitz

75. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau przebiegała w cieniu kampanii dezinformacyjnej zorganizowanej przez rosyjskie władze. Już 24 grudnia 2019 Władimir Putin nazwał ostatniego polskiego ambasadora w Berlinie przed II wojną światową, Józefa Lipskiego, "bydlakiem" i "antysemicką świnią".

W tym duchu odbyły się obchody 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau w Jerozolimie. Organizatorem wydarzenia była Fundacja Światowego Forum Holokaustu we współpracy z Instytutem Yad Vashem i pod patronatem prezydenta Izraela Reuwena Riwlina. Wydarzenie współfinansował związany z Kremlem oligarcha Wiaczesław Mosze Kantor. Podczas uroczystości padły niezgodne z prawdą historyczną twierdzenia, pominięto rolę ZSRR w początkowym etapie wojny. Po uroczystości Instytut Yad Vashem przeprosił za "nieścisłości" ukazane w filmie. 

Ani słowa o pakcie Ribbentrop-Mołotow. Taką wizję pokazano w filmie w Yad Vashem

Na forum przybyło 45 szefów państw i rządów z całego świata. Prezydent RP Andrzej Duda, któremu odmówiono możliwości wystąpienia oraz prezydent Litwy Gitanas Nauseda zrezygnowali z udziału w forum. 

Obchody wyzwolenia w Auschwitz odbyły się w Polsce 27 stycznia 2020. Ocaleni z Zagłady byli głównymi gośćmi uroczystości 75-lecia wyzwolenia byłego obozu koncentracyjnego. Apelowali do współczesnych pokoleń, by nigdy nie były obojętne na zło. We uroczystościach na terenie byłego, niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau wzięło udział około 4 tysięcy osób, w tym około dwustu byłych więźniów oraz przedstawiciele 60 krajów.

ZOBACZ: Ocalały z Holocaustu Benjamin Lesser: mówienie, że Polska współuczestniczyła w Holokauście, jest błędne: 

40. rocznica powstania Solidarności i 50. rocznica Grudnia'70

Główne obchody 40. rocznicy podpisania porozumień sierpniowych, które doprowadziły do powstania Solidarności, miały miejsce 31 sierpnia, w Gdańsku, przed historyczną Bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej.

Sierpień 80 - zobacz serwis specjalny

- Ta Brama Stoczni Gdańskiej - wtedy im. Lenina, i to miejsce, gdzie w 1970 roku do protestujących robotników strzelano, gdzie polała się krew niewinnych ludzi, którzy chcieli po prostu godnie żyć. Na tym wyrosła Solidarność, na wielkim pragnieniu i żądaniu godności. Ludzie po prostu chcieli normalności, chcieli godności człowieka, przestrzegania jego praw, przestrzegania tego, co tak głęboko zakorzenione było zawsze w nas Polakach, potrzeby wolności, suwerenności i swobody - ale przede wszystkim normalności - mówił prezydent RP Andrzej Duda podczas uroczystości. 

Rocznicę celebrowano nie tylko w Polsce. Biało-czerwone iluminacje zajaśniały m.in. na wodospadzie Niagara, diabelskim młynie na molo w Santa Monica w Kalifornii. Pod siedzibą NATO pojawił się natomiast duży napis "Solidarność". Animacja dotycząca Solidarności wyświetlana była na nowojorskim Times Square. Logotyp NSZZ wyświetlono także na słynnej figurze Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro:

Projekcja znaku Solidarności na jednym z najważniejszych obiektów kulturalnych i religijnych na świecie - Figurze Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro 🇧🇷, z okazji 4️⃣0️⃣rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”. #Solidarity40🇵🇱 @MSZ_RP pic.twitter.com/045SQnFiH0

— PLnoBrasil (@PLnoBrasil) August 31, 2020

Budowa Muzeum Historii Polski na półmetku 

Na terenie Cytadeli Warszawskiej przy ul. Dymińskiej 13 powstaje gmach Muzeum Historii Polski. Mimo pandemii budowa jest na półmetku, mury budynku zostały już ukończone i rozpoczął się montaż dachu. Będzie to największa wystawa historyczna w Polsce. Pierwsze eksponaty zostały w tym roku dostarczone do powstającej nowej siedziby muzeum. Przetransportowano już m.in. lokomobilę parową, transporter SKOT oraz tysiącletni dąb.

Patroni roku 2020 – Tyrmand i Jan Paweł II

Na patronów 2020 roku parlamentarzyści wybrali cztery postacie i dwa wydarzenia. Jan Paweł II papież Polak został uhonorowany w setną rocznicę urodzin, przypadającą 18 maja 2020. Hetman Stanisław Żółkiewski, przypomniany z okazji 400. rocznicy śmierci, był autorem jednego z największych zwycięstw w historii polskiego oręża – bitwy pod Kłuszynem. Roman Ingarden, wybity filozof, uhonorowany został w 50. rocznicę śmierci. Uczczono też 100. rocznicę urodzin Leopolda Tyrmanda, pisarza, propagatora jazzu, autora m.in. kultowego "Złego". 

Zobacz serwis specjalny poświęcony Leopoldowi Tyrmandowi:

Patronami roku były również dwa wydarzenia - 100. rocznica Bitwy Warszawskiej oraz stulecie Zaślubin Polski z Morzem. Kulminacją obchodów tego drugiego wydarzenia był transmitowany przez radiową Trójkę koncert w Filharmonii Kaszubskiej w Wejherowie, który odbył się 7 lutego 2020. Utwory o tematyce morskiej zaprezentowali: Stanisław Sojka, Renata Przemyk, Natalia Niemen, kwintet Wojciecha Mazolewskiego, Marek Dyjak i zespoły: Limbovski, Kiev Office oraz Oczi Cziorne.    

95 lat Polskiego Radia 

95 lat Polskiego Radia - serwis specjalny

Wyjątkowa okazja wymaga specjalnej oprawy. Do współtworzenia unikatowego albumu dla uświetnienia swojej 95. rocznicy, Polskie Radio zaprosiło sprawdzonych przez lata specjalistów – swoich słuchaczy. To Oni wybrali utwory, które znalazły się w albumie "95 lat Polskiego Radia", wieńczącym ten jubileuszowy rok. Specjalne, dwupłytowe wydawnictwo zawiera 16 wyjątkowych piosenek, na stałe wpisanych w kanon polskiej muzyki rozrywkowej – tym razem w dwóch aranżacjach: oryginalnej oraz nowej, autorstwa Adama Sztaby i Krzysztofa Herdzina. Płytę można kupić na stronie sklep.polskieradio.pl 

PAP/PolskieRadio24.pl/bm