6 listopada 1494 roku urodził się Sulejman Wspaniały, jeden z najwybitniejszych władców Imperium Osmańskiego. Duży wpływ na jego rządy miała jedna z jego żon - Rusinka Hurrem (stąd przydomek Roksolana), która przyszła na świat w państwie Jagiellonów.
Posłuchaj audycji poświęconych najwybitniejszemu władcy Imperium Osmańskiego.
04:52 pokój wieczysty z turcją w roku 1533___1035_01_iv_tr_0-0_11254658c5e95215[00].mp3 Pokój wieczysty z Turcją w roku 1533 zawarty między Sulejmanem Wspaniałym i Zygmuntem Starym - audycja Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska". (PR, 10.03.2001)
Sulejman był wybitnym dyplomatą i wodzem - wyprowadził Turcję z dyplomatycznej izolacji względem Europy, w której państwo znajdowało się ze względu na konflikt między chrześcijanami a muzułmanami. Osobiście poprowadził 13 kampanii wojennych, dzięki którym udało się rozszerzyć granice imperium.
Sulejman i Jagiellonowie
Jednym z kierunków ekspansji, jakie obrał osmański władca, była Europa. W 1521 roku zdobył Belgrad, skąd ruszył dalej na północ. W bitwie pod Mohaczem, rozegranej 29 sierpnia 1526, pokonał króla węgierskiego Ludwika Jagiellończyka. Śmierć monarchy otworzyła drogę po koronę Św. Stefana Habsburgom i zrujnowała jagiellońskie plany dominacji w Europie Środkowej. Tymczasem Sulejman parł dalej - w 1529 roku oblegał bez skutku Wiedeń.
Stosunki polsko-tureckie w czasie panowania Sulejmana były dobre. Sułtanowi zależało na tym, żeby Zygmunt Stary nie angażował się w wojnę między Turcją i Habsburgami, z kolei bezpieczeństwo na południowej granicy było na rękę polskiemu królowi, który w tym czasie skupiony był na konflikcie z Moskwą.
- Zygmunt I był pierwszym władcą europejskim, katolikiem, który zdecydował się na zawarcie pokoju z państwem islamskim - mówiła prof. Jolanta Choińska-Mika w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika polska".
Roksolana, która rządziła sułtanem
Osobą, która wywarła wielki wpływ na Sulejmana, była jego ukochana - Hürrem, zwana Roksolaną. Wiadomo, że pochodziła z Rusi, będącej wówczas częścią Rzeczpospolitej. Prawdopodobnie została porwana w jasyr i sprzedana do haremu sułtana. Kobieta rozkochała w sobie potężnego władcę i przez ponad 30 lat wpływała na decyzje Sulejmana.
- Zachowały się dwa listy Roksolany do Zygmunta Augusta, prawdopodobnie było ich więcej. Wysłała też Zygmuntowi Augustowi ręcznie haftowane kalesony własnej roboty - mówił prof. Dariusz Kołodziejczyk w audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego". Do polskich królów pisał też sam Sulejman. - W języku dyplomatycznym turecko-osmańskim nazwanie obcego władcy bratem było czymś naturalnym. Sułtan Sulejman przez wiele lat traktował Zygmunta Starego właśnie jak brata.
58:54 kobiety na tronach_ roksolana ___v2012002434_tr_0-0_10554642cef7d776[00].mp3 Audycja Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego", której bohaterami są Sulejman i Roksolana. (PR, 19.05.2012)
Osmański władca zmarł podczas oblężenia Szigetváru na Węgrzech. Jego ciało zostało przetransportowane do Stambułu. Spoczął przy Roksolanie.
bm
