Kopiec Kościuszki. Nieodłączny element panoramy Krakowa

Najsłynniejszy kopiec w Polsce wznosi się na wzgórzu św. Bronisławy w Krakowie. Ten symboliczny grobowiec jest hołdem złożonym bohaterowi narodowemu Tadeuszowi Kościuszce, bojownikowi o wolność dwóch krajów - Polski i Stanów Zjednoczonych.

Kopiec Kościuszki w Krakowie

Foto: PAP/CAF

Jego usypywanie trwało trzy lata, rozpoczęło się 16 października 1820, a zakończyło 201 lat temu, 25 października 1823 roku. Wysokość kopca to 34 metry, średnica – 80 metrów.

W 1794 roku w Krakowie pod przywództwem Kościuszki wybuchło pierwsze powstanie przeciwko zaborcom. Powstanie kościuszkowskie stało się jednym z najważniejszych polskich zrywów wolnościowych. Kiedy 23 czerwca 1818 roku zwłoki Tadeusza Kościuszki spoczęły w krypcie św. Leonarda na Wawelu, zaczęto zastanawiać, w jaki sposób uczcić pamięć o narodowym bohaterze.

Zdecydowano się na usypanie kopca, który nawiązywał do istniejącego już kopca Kraka, legendarnego założyciela Krakowa. Jeszcze przed rozpoczęciem budowy dochodziło do protestów. Niektórzy woleli uczcić Kościuszkę zwykłym pomnikiem.

- Jednak pomysł Franciszka Jarczewskiego z podkrakowskiej Mogiły był najlepszy – opowiadał publicysta Leszek Mazan - i nawet siostry norbertanki zgodziły się w końcu po długich targach przekazać trochę gruntów na ów kopiec Kościuszki.

Posłuchaj

06:13 kopiec.mp3 Kopiec Kościuszki - o jego historii opowiada krakowski działacz kultury, Leszek Mazan. (PR, 11.06.2011)

Budowę kopca na wzgórzu św. Bronisławy rozpoczęto w trzecią rocznicę śmierci generała. Złożono na nim ziemię z pól bitewnych, na których toczyło się powstanie kościuszkowskie – Racławic i Maciejowic oraz miejsc, w których Tadeusz Kościuszko walczył o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Na szczycie kopca umieszczono głaz z tatrzańskiego granitu. Ukończony w 25 października 1823 roku ziemny monument stał się symbolem niepodległości i wolności.

Kopiec przetrwał do dzisiaj, ale kilka razy groziło mu całkowite zniszczenie. Pierwszy raz w 1853 roku, kiedy to austriacki okupant chciał go zburzyć i wybudować koło niego fortyfikację.  Następnie w 1941 roku gubernator Hans Frank nie chciał w stolicy Generalnej Guberni widocznych z daleka pomników kultury i władzy polskiej. Ostatni raz kopiec został poważnie uszkodzony przez potężne ulewy w 1997 roku.  

Ta budowla ziemna jest ozdobą krakowskiego krajobrazu, obok Wawelu, Sukiennic i Skałki stanowi jeden z najważniejszych symboli Krakowa. Widok z kopca zapiera dech w piersiach. Z jego wierzchołka można podziwiać panoramę Krakowa, zielone Błonia, zabytkowy Wawel, przemysłową dzielnicę Nową Hutę, Jurę Krakowsko-Częstochowską oraz odległe o 100 km Tatry.

Posłuchaj ciekawych opowieści prof. Wiktora Zina o architekturze Krakowa >>>

mk