Historia

Gustave Eiffel - nie ma bardziej znanego konstruktora na świecie

Ostatnia aktualizacja: 15.12.2021 05:35
189 lat temu, 15 grudnia 1832 roku, urodził się w Dijon we Francji, Gustave Eiffel, jeden z najsłynniejszych w świecie konstruktorów okazałych budowli, mostów i konstrukcji stalowych.
Portret Gustavea Eiffla - fragment obrazu Aime Morota z 1905 roku
Portret Gustave'a Eiffla - fragment obrazu Aime Morota z 1905 rokuFoto: Wikipedia/domena publiczna

Maszyny parowe, stalowe mosty

W sumie to nazwisko mówi dosłownie wszystko o dzisiejszym jubilacie. Znany jest co najmniej na trzech kontynentach, ale pamiątki po nim w postaci słynnej Wieży Eiffla i równie znanej Statuty Wolności rozpoznawane są na całym świecie. Ten wybitny inżynier urodził się mniej więcej w połowie drogi między Paryżem a Genewą i choć do Genewy w Szwajcarii droga była nieco krótsza, to jednak Dijon znajduje się w obrębie Francji.

Na świat przyszedł w rodzinie Bonickhausen dit Eiffel jako Alexandre Gustave. Jego przodkowie opuścili wcześniej rodzinne strony gór Eifel, znajdujących się w Niemczech, nieopodal granicy z Holandią, Belgią i Luksemburgiem, w trójkącie między Akwizgranem, Kolonią i Trewirem. Jako naukę wiodącą na studiach wybrał chemię w słynnej École Centrale de Paris... i dopiero po studiach zainteresował się metalurgią, choćby z uwagi na łatwość w zdobyciu pracy w szybko rozwijającej się gałęzi przemysłu, jaką stawało się kolejnictwo. Kolejno zajmował się budową maszyn parowych, by następnie bardziej zainteresować się konstrukcjami dla kolejnictwa. Tu właśnie pierwszy raz zaprojektował mosty stalowe.

Mosty jak stalowe zabawki

Pierwszym z nich był skonstruowany już w wieku 25 lat stalowy most w Bordeaux, znany jako słynny Passerelle Eiffel lub Pont ferroviaire Saint-Jean. Piękna konstrukcja, wyglądająca nieco jak stalowa zabawka złożona z klocków, długa i prosta, na wielu wspornikach, w formie kratowanego pudełka sprawiała dziwne wrażenie niesamowitej lekkości przy tak dużym nagromadzeniu stali. Te kolejowe mosty w niedługim czasie stały się jego wizytówką i wizytówką firmy, którą założył w 1866 roku.

Kolejne mosty powstawały nie tylko we Francji, bo to i most Maria Pia nad rzeką Duero w Porto (Portugalia), wiadukt Garabit nad rzeką Truyère w Masywie Centralnym we Francji, most kolejowy przerzucony przez rzekę Dyję w Znojmie na Morawach, most kolejowy nad rzeką Prut na granicy Rumunii i Mołdawii czy Pont de les Peixateries Velles nazywany mostem Eiffla nad rzeką Onyar w hiszpańskiej Gironie.

Most w Bordeaux we Francji zaprojektowany przez Eiffela w 1900 roku. Źr. WIkipedia/domena publiczna
Most w Bordeaux we Francji zaprojektowany przez Eiffela w 1900 roku. Źr. Wikipedia/domena publiczna

Wszystkie te konstrukcje można obejrzeć na żywo i w Internecie, a warto, bo inne budowle Eiffla są już wszystkim świetnie znane. Choć nieco mniej się mówi o budynkach, dla których stalowe konstrukcje projektował wybitny inżynier. Tu chyba najłatwiej byłoby nam obejrzeć niesamowitą bryłę dworca kolejowego w węgierskim Budapeszcie - wystarczy jedynie zajechać na dworzec Nuygati w stolicy Węgier.

Inne konstrukcje są już nieco dalej, bo to i Casa de Ferro w peruwiańskim Iquitos, i żelazny pałac El Palacio de Hierro w meksykańskiej Orizabie, ale też struktura metalowa rotundy la Ruche w Paryżu, kultowym miejscu malarskich pracowni Modiglianiego, Soutine i Chagalla.

Wieża Eiffla jak Statua Wolności

Czytaj także: 

Wieża Eiffla - najbardziej rozpoznawalna budowla na świecie

Niezależnie od tych wszystkich dzieł Gustave Eiffel na zawsze pozostanie nieśmiertelny dzięki dwóm budowlom stojącym "u wrót dwu wielkich światów" jak określają je historycy cywilizacji... jedną jest słynna Wieża Eiffla w Paryżu - niejako symbol Starego Świata, kolebki kultury i cywilizacyjnych początków, a drugą Statua Wolności w Nowym Jorku, stojąca u wrót Nowego Świata, świata rozwoju demokracji, wolności umysłów i postępu cywilizacyjnego. Co ciekawe, Statua była dziełem wcześniejszym i powstała przed rokiem 1884, a jej uroczyste odsłonięcie nastąpiło 28 października 1886 roku. Oczywiście Eiffel był projektodawcą i wykonawcą stalowej konstrukcji całego pomnika, którego artystycznym twórcą był francuski rzeźbiarz Frédéric Auguste Bartholdi. Niezależnie od chwały Bartholdiego, to nazwisko Eiffla buduje całą historię tego postumentu.

Schemat wycieczek po Wieży Eiffla pokazany na wystawie z 1889 roku. Źr. WIkipedia/domena publiczna Schemat wycieczek po Wieży Eiffla pokazany na wystawie z 1889 roku. Źr. WIkipedia/domena publiczna

Natomiast słynna Wieża Eiffla - spolszczona forma pisana tej budowli, bo normalnie nazywa się po francusku "Tour Eiffel" - była budowana w latach 1887-1889, a jej przeznaczeniem była prezentacja podczas paryskiej wystawy światowej w 1889 roku. Zachwytom nie było końca, tym bardziej, że w owym czasie była to najwyższa budowla wzniesiona przez człowieka na świecie. Francuzi szczególnie upodobali sobie nadawać piękne nazwy swoim sztandarowym budowlom... nazwy odnoszące się do postaci kobiecych - jak choćby słynna katedra Notre-Dame - tak i Wieża otrzymała swój przydomek: "La Dame de fer", czyli Żelazna Dama.

Wspomnijmy zatem dzisiaj tego wybitnego konstruktora i inżyniera, bo jego działa nie dają o nim zapomnieć.

PP


Czytaj także

Wieża Eiffla – najbardziej rozpoznawalna budowla na świecie

Ostatnia aktualizacja: 31.03.2023 05:40
– Wznoszę dla Paryża, dla Francji, dla świata tę oto wieżę ze stali. Będzie to najwyższa wieża na świecie - mówił inżynier Gustave Eiffel, projektant słynnej paryskiej budowli.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Na aukcji w Paryżu sprzedano zabytkowy fragment schodów wieży Eiffla

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2020 16:42
Paryskim dom aukcyjny Artucurial przeprowadził dziś licytację fragmentu dawnych schodów wieży Eiffla. Zabytkowy fragment tak zwanej "żelaznej damy" został kupiony za 205 tysięcy euro, przy cenie wywoławczej wynoszącej 40 tysięcy euro.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wieża Eiffla. Budowla, która była symbolem potęgi Francji

Ostatnia aktualizacja: 21.04.2021 19:30
Wieża Eiffla w Paryżu to jedna z najbardziej rozpoznawalnych budowli na świecie. Powstała w 1889 roku z myślą o Wystawie Światowej i miała być symbolem potęgi Francji. Zbudowana w całości ze stali, budziła ogromne zainteresowanie, gdyż dotąd sądzono, że nie sposób jest stawiać tak ogromne konstrukcje z tego materiału.
rozwiń zwiń