Dom Rodziny Pileckich wkrótce otwarty dla zwiedzających

2 listopada w Ostrowi Mazowieckiej, w zabytkowym, odrestaurowanym domu rodzinnym Marii Pileckiej zostanie otwarta wystawa stała, ukazująca w nowym świetle postać jednego z największych polskich bohaterów – "ochotnika do Auschwitz".

Maria i Witold Pileccy z synem Andrzejem

Foto: Muzeum Dom Rodziny Pileckich/mat. prasowe

To właśnie tu wychowała się Maria Ostrowska, z którą Witold Pilecki wziął ślub w miejscowym kościele. Po wybuchu wojny miasto znalazło się na granicy Generalnego Gubernatorstwa i Związku Sowieckiego. Maria Pilecka schroniła się tu wraz z dziećmi, tu także mieszkała w czasie służby Witolda w armii Andersa i jego sfałszowanego procesu przed komunistycznym sądem.

Choć Pileccy przed wojną mieszkali w majątku Sukurcze nieopodal Lidy (ob. Białoruś), to - jak zaznaczają twórcy muzeum - budynek w Ostrowi Mazowieckiej to jedyne miejsce w obecnych granicach Polski, które możemy nazwać "domem" rodziny Pileckich.

Siedziba muzeum Dom Rodziny Pileckich. Fot.: mat. prasowe

- Zadaniem naszego muzeum jest pokazanie rotmistrza Witolda Pileckiego nie tylko jako polskiego "superbohatera", lecz także jako zwykłego człowieka – mówi Karol Madaj, dyrektor muzeum. – Chcemy opowiadać zarówno o szczegółach jego misji wywiadowczej w niemieckim obozie koncentracyjnym, jak i o wydarzeniach i ludziach kształtujących jego charakter.

Jak podkreśla dyrektor placówki, ekspozycja ma być również przyczynkiem do powiązania postaci Pileckiego z historią lokalną.

- W soczewce historii miasta pokazujemy też losy Polski oraz dzieje Zagłady – bezprecedensowej zbrodni, o której informowały raporty Pileckiego z KL Auschwitz, a której jeden z pierwszych aktów rozegrał się nieopodal siedziby muzeum - wyjaśnia. 

Witold i Maria Pileccy na tle historii miasta, czyli wystawa stała

Wystawa "O Marii i Witoldzie Pileckich" zaaranżowana została na trzech poziomach historycznego domu, wybudowanego w 1901 roku przez Konstantego Ostrowskiego – ojca Marii Pileckiej. Na parterze i poddaszu autorzy przedstawili historię Marii, także w okresie po śmierci jej męża. Pokazali również jej najbliższą rodzinę i miasto.

Postać rotmistrza na różnych etapach jego życia została zaprezentowana w ośmiu salach podziemnej części. Zbiory pochodzą z kolekcji zakupionych od działających przez dziesięciolecia historyków, część pamiątek została przekazana przez mieszkańców miasta.

- Na wystawie znalazły się cenne pamiątki związane z życiem Witolda Pileckiego – obiekty, które nie tylko ilustrują historię, ale także są jej niemymi świadkami. Niewątpliwie jednym z najcenniejszych są drzwi pochodzące z mieszkania na warszawskim Żoliborzu, w którym Pilecki dał się aresztować, i tym samym rozpoczął swoją misję w KL Auschwitz. Widać w nich zalaną żywicą dziurę z kulą karabinową z Powstania Warszawskiego - wskazuje Aleksandra Kaiper-Miszułowicz, kuratorka wystawy.  - Szczególne podziękowania należą się Andrzejowi i Krzysztofowi Pileckim, a także Markowi Ostrowskiemu za udostępnienie nam tych cennych artefaktów.

Wystawę uzupełniają cytaty z dokumentów i wspomnień, instalacje artystyczne, dźwięki i uzupełniające wszystko multimedia.

- Mamy nadzieję, że energia zawarta w tej ekspozycji zostanie uwolniona podczas otwarcia i da nową dynamikę rozmowom o Witoldzie Pileckim, ale i o historiach rodzin, które doświadczyły wojny – wskazuje Aleksandra Kaiper-Miszułowicz.

Wernisaż wystawy stałej odbędzie się 2 listopada o godz. 18:00, placówka otwarta będzie w dni robocze w godzinach 10:00 — 18:00, a w weekendy 11:00 — 17:00.

Witold Pilecki - jeden z największych bohaterów II wojny światowej

Pilecki urodził się 13 maja 1901 roku w Ołońcu, w północno-zachodniej Rosji. Młody skaut i uczeń służył w oddziałach Samoobrony Wileńskiej, u progu odzyskania niepodległości walczył w antybolszewickiej partyzantce u boku słynnego zagończyka Jerzego Dombrowskiego, wreszcie w latach 1919-1920 jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej.

W odrodzonej II Rzeczpospolitej jako przykładny gospodarz i ojciec rodziny prowadził odzyskany majątek rodowy w Sukurczach. Tu, w starym polskim dworze na świat przyszły dzieci Rotmistrza – Andrzej i Zofia. Jednocześnie, jak przystało na przykładnego obywatela, Witold Pilecki czynnie uczestniczył w różnych obszarach życia społecznego Ziemi Nowogródzkiej.

Wszystko zmieniło się wraz z niemiecką agresją na Polskę we wrześniu 1939 roku. Kolejne osiem lat to nieprzerwana walka z niemieckim okupantem i niosącymi ponowne zniewolenie komunistami. Po klęsce wojny 1939 roku Pilecki stał się konspiratorem w szeregach Tajnej Armii Polskiej, a następnie Polskiego Państwa Podziemnego. We wrześniu 1940 roku dobrowolnie trafił do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Zbudował tam obozową strukturę konspiracyjną, a następnie uciekł. Walczył w Powstaniu Warszawskim, a po jego upadku podjął się budowy w okupowanym kraju siatki wywiadowczej pracującej dla Sztabu Naczelnego Wodza.

Dla takich ludzi w Polsce Ludowej nie było miejsca. 8 maja 1947 roku Witold Pilecki trafił w ręce komunistów. Poddany był brutalnemu śledztwu, które osobiście nadzorował płk Józef Różański, dyrektor departamentu śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Pod koniec życia, w czasie widzenia z żoną miał powiedzieć, że w porównaniu z tym, co robiła z nim bezpieka, Oświęcim był igraszką. Proces Rotmistrza rozpoczął się w marcu 1948 roku. Wyrok śmierci, strzałem w tył głowy, wykonano 25 maja 1948 w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.

mat.prasowe/bm