Wład Palownik. Pierwowzór wampira Draculi
Wyniki badań opublikowano 8 sierpnia 2023 roku w czasopiśmie "Analytical Chemistry". W artykule czytamy, że przedmiotem analizy chemicznej były trzy listy, które Wład Palownik napisał jako hospodar Wołoszczyzny podczas trzech oddzielnych rządów w latach 1448-1476.
Od zakładnika do krwiopijcy
Wład III Palownik (rum. Vlad Țepeș lub Vlad Drăculea) urodził się w 1431 roku, zmarł w 1476 roku. Był synem hospodara wołoskiego Włada II Diabła (rum. Vlad Dracul, 1390-1447). Za młodu porwany przez Turków jako zakładnik, powrócił do ojczyzny, by w wieku 17 lat zasiąść na tronie wołoskim po śmierci ojca, zamordowanego wskutek spisku nielojalnych bojarów. Zdrajców tych kazał potem Wład III wbić na pale.
W ten sposób zapoczątkował swoje krwawe rządy i oraz wieloletnią praktykę nadziewania wrogów i skazańców na ostro zakończone drzewce, której ofiarą mogło paść nawet 80 tysięcy ludzi i która przyniosła mu jego przydomek "Palownik". Wtedy też zaczęła tworzyć się legenda o jego okrucieństwie i krwiożerczości, która kilka wieków później zaowocowała powieścią Brama Stokera "Dracula" (1897) i wprowadziła postać Włada III do popkultury.
Okruchy ciała
Aby dowiedzieć się więcej o Draculi, naukowcy wykorzystali technikę zwaną spektrometrią mas przy użyciu polimeru o nazwie EVA (ang. ethylene-vinyl acetate), którego pełna polska nazwa chemiczna to "poli(etylen-co-octan winylu)". Badacze ostrożnie nakładali tworzywo na litery, a następnie usuwali je, by wychwycić białka i peptydy pozostawione przez hospodara, który zajmował się tymi pismami wieki temu (założono, że cząsteczki nie pochodzą od innych osób, które mogły mieć styczność z listami). Proces ten ujawnił pozostałości zawierające 500 peptydów, z których 100 było pochodzenia ludzkiego.
Dokumenty zawierały m.in. peptydy wskazujące na rzęsistkowicę, chorobę z grupy zaburzeń genetycznych. Znaleziono również dowody na to, że Wład Palownik mógł mieć infekcję dróg oddechowych. Chemików najbardziej zelektryzowało jednak odkrycie - na liście z 1475 roku - trzech peptydów występujących w białkach siatkówki i łez. Na podstawie cech tych peptydów stwierdzono, że Dracula prawdopodobnie cierpiał na hemolakrię, bardzo rzadkie schorzenie, w którym krew jest obecna we łzach.
Dolegliwości wieków średnich
Dziś oczywiście trudno stwierdzić, co dokładnie spowodowało hemolakrię u okrutnego hospodara, ale, biorąc pod uwagę współczesne badania, przyczyną choroby mógł być uraz oka lub infekcja jego błony śluzowej - bakteryjne zapalenie spojówek. "Według naszej wiedzy to pierwszy raz, kiedy przeprowadzono badania, które mogą pomóc ocenić stan zdrowia Vlada Draculi Palownika" – napisali autorzy artykułu w "Analytical Chemistry".
"Nie można zaprzeczyć, że więcej średniowiecznych ludzi dotykało tych dokumentów" – przyznali w innym miejscu – "ale można również przypuszczać, że najstarsze z odkrytych białek powinny być związane z księciem Vladem Palownikiem, który napisał i podpisał te listy".
livescience.com/mc
