Historia

Skarby z dna Wisły. Płyta z Villa Regia i wagoniki z II wojny światowej

Ostatnia aktualizacja: 18.09.2024 05:40
Dwa wagoniki z czasów II wojny światowej, a wcześniej fragment płyty kamiennej Villa Regia znaleziono na dnie Wisły na wysokości warszawskiej dzielnicy Białołęka. - Pozwolił nam na to niski stan Wisły - wyjaśnił Mariusz Chwedczuk ze stowarzyszenia historyczno-poszukiwawczego "Nadwiślańskie Urzecze".
Pałac Kazimierzowski przy Krakowskim Przedmieściu 2628. Od 1824 roku siedziba Uniwersytetu Warszawskiego.
Pałac Kazimierzowski przy Krakowskim Przedmieściu 26/28. Od 1824 roku siedziba Uniwersytetu Warszawskiego. Foto: PAP/Jan Morek

Znaleziska z dna Wisły

Tego typu wagoniki zostały przywiezione przez Niemców po stłumieniu powstania w getcie warszawskim, do usuwania gruzów. Mariusz Chwedczuk wyjaśnił, że jeden taki kompletny wagonik - góra razem z podwoziem - został wydobyty w 2015 roku przy niskich stanach Wisły i jest w tej chwili w Muzeum Historii Polski.

Zaznaczył, że w przypadku znalezionych dwóch wagoników są trzy możliwości co do ich historii.

- To mogą być te same wagoniki służące do wywożenia gruzu z getta. Ale mogą tez to być inne wagoniki, ponieważ na terenie Białołęki znajdował się mały obóz pracy w czasach wojny i one były używane do budowania wałów na tym terenie. Po zakończeniu wojny władza przejęła ten dobrostan i one były wykorzystywane do odgruzowywania Warszawy i do przeróżnych prac remontowych na terenie miasta - powiedział Mariusz Chwedczuk.

W tym roku członkowie stowarzyszenia historyczno-poszukiwawczego "Nadwiślańskie Urzecze" przekazali już do Muzeum Historii Polski wózek nazywany potocznie "japonką" (taczka na kołach ze szprychami), która była używana w trakcie odgruzowywania Warszawy. Jeden z wyciągniętych wagoników ma charakterystyczny ślad po kulach. 

Fragmenty Villa Regia

Najciekawszym znaleziskiem z ostatniego czasu są fragmenty Villa Regia. Zostały znalezione w miejscu, gdzie dwa lata temu wcześniej odnaleziono rozbitą szwedzką szkutę - była płaskodennym statkiem, który w XV wieku był jednym z najbardziej popularnych środków transportu na Wiśle. Płyta trafiła do Muzeum Historii Polski.

- Najważniejsza część pałacu Villa Regia została zbudowana w latach 1637-1641 i była to podmiejska rezydencja Władysława IV Wazy, wzniesiona najpewniej w związku ze ślubem króla z Cecylią Renatą Habsburżanką w 1637 roku - powiedziała PAP kustosz Muzeum Historii Polski Monika Żebrowska. Dodała, że potem pałac został oddziedziczony przez kolejnego króla - Jana Kazimierza, który go przebudował.

Pałac Kazimierzowski ok. 1898 r. Źr. https://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/domena publiczna Pałac Kazimierzowski ok. 1898 r. Źr. https://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/domena publiczna

Pałac Villa Regia stał na terenie, gdzie obecnie mieści się kampus Uniwersytetu Warszawskiego. W późniejszym czasie, już po potopie, kiedy Villa Regia została zniszczona przez Szwedów, Jan Kazimierz wzniósł na tym miejscu inny pałac, który nazwano Kazimierzowskim.

Podczas potopu w 1656 roku Szwedzi rozebrali pałac, ponieważ był wyjątkowy. - Został zbudowany w formie wczesnobarokowej, jego fasadę i wnętrza wykonano z bogato zdobionych marmurów i wapieni. A to był cenny materiał dla Szwedów - wyjaśniła kustosz Monika Żebrowska.

W sierpniu 1656 roku Szwedzi zapakowali cały swój łup na łodzie i chcieli go spławić Wisłą do Gdańska i dalej do Szwecji. - Ale w tym czasie wojska Jana Kazimierza wkraczały już do Warszawy i cały ten transport został celowo przez Szwedów zatopiony - powiedziała ekspertka.

Do Muzeum Historii Polski trafiły m.in trzy marmurowe fragmenty, które stanowiły okładzinę ściany - lamperię wnętrza pałacowego a także fragment kafla piecowego, który przedstawia syrenę.

PAP/im

Czytaj także

Skarby uratowane z potopu szwedzkiego trafią do Muzeum Historii Polski

Ostatnia aktualizacja: 27.09.2018 12:41
- Do dzisiaj w sumie wydobyliśmy ponad 20 ton marmurów, dwie armaty, 20 kół armatnich, kule armatnie i mnóstwo drobnych obiektów - mówili w Dwójce dr hab. Hubert Kowalski i Marcin Jamkowski, autorzy książki "Uratowane z Potopu".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Na Placu Defilad w Warszawie odkryto posadzkę dawnej kamienicy

Ostatnia aktualizacja: 29.11.2023 05:40
Na budowie placu Centralnego (część placu Defilad) odkopaliśmy niedawno posadzkę jednej z kamienic, które stały w tym miejscu przed wojną - poinformował Zarząd Dróg Miejskich. W lecie robotnicy odkryli tam bruk i tory na starych, zasypanych ulicach.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Warszawa. Na budowie metra odkryto śmietnisko z czasów Jagiellonów

Ostatnia aktualizacja: 24.04.2024 05:40
Podczas prac na odcinku drugiej linii stołecznego metra natrafiono na tzw. jamy śmietniskowe, w których odkryto fragmenty zdobionej ceramiki, kości zwierzęce czy osełkę. Znaleziska archeolodzy datują na okres między XIV a XVI wiekiem, epokę dynastii Jagiellonów.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zagadkowa łódź odnaleziona w pobliżu Twierdzy Modlin. "Może pochodzić z neolitu lub XIX wieku"

Ostatnia aktualizacja: 02.08.2024 05:40
Najstarszą formę łodzi - dłubankę - odnaleźli poszukiwacze w pobliżu Spichlerza Twierdzy Modlin - poinformował PAP archeolog Robert Wyrostkiewicz. Zabytek znajdował się w wodzie, w miejscu ujścia Narwi do Wisły.
rozwiń zwiń