11 września 1926 roku anarchista Gino Lucetti rzucił bombę w samochód, którym jechał Benito Mussolini. Bomba odbiła się od limuzyny i eksplodowała, raniąc przechodniów. Duce wyszedł z tego zamachu bez szwanku. Lucetti został szybko schwytany i w 1927 roku skazany na dożywotnie więzienie. W 1943 roku zamachowiec został uwolniony z więzienia przez aliantów.
Zamach dokonany przez Lucettiego był trzecim z serii zamachów. Pierwszy nastąpił 25 listopada 1925 roku; drugi miał miejsce kilka miesięcy później, 7 kwietnia 1926 roku; czwarty zaś 31 października 1926 roku.
Po zamordowaniu w 10 czerwca przywódcy socjalistów - Giacomo Matteottiego oraz zdławieniu opozycji parlamentarnej, Mussolini potrzebował usprawiedliwienia dla wprowadzenia specjalnych ustaw. Chodziło o ustanowienie jednowładztwa, zaostrzenie prawa oraz zniesienie wolności obywatelskiej. Seria zamachów dziwnym trafem "zmusiła” duce do wprowadzenia dyktatury oraz przejęcia władzy we Włoszech.
Benito Mussolini był głównym założycielem i przywódcą ruchu faszystowskiego we Włoszech. Stał na czele powstałej w 1921 roku Narodowej Partii Faszystowskiej. W wyniku "marszu na Rzym” – mającego doprowadzić do przejęcia władzy w kraju – w 1922 roku Mussoliniemu została powierzona funkcja premiera. Jego rządy miały charakter coraz bardziej dyktatorski. Sam nadał sobie tytuł Duce, czyli wodza, nawiązując w ten sposób do tytułu starożytnych wodzów legionów rzymskich.
10 czerwca 1940 roku Mussolini w imieniu królestwa Włoch wypowiedział wojnę Francji i Wielkiej Brytanii. Duce widział rozpadającą się Francję był przekonany, że Anglia szybko kapituluje i nie będzie stawiała samotnie oporu.
Pierwszym niepowodzeniem był podbój Grecji w 1940 roku. Jeszcze gorszy skutek przyniosły walki z Brytyjczykami w Abisynii, a potem w Libii. Wojna przebiegała wyjątkowo źle. Po lądowaniu aliantów na Sycylii w 1943 roku autorytet Benito Mussoliniego upadł.
Świadomość przegranej wojny miał minister spraw zagranicznych Królestwa Włoch, hrabia Galeazzo Ciano. W swoich sekretnych dziennikach zadawał dramatyczne pytanie – po co nam ta wojna?
Jedyną radą, było pozbycie się Mussoliniego, który cały czas uważał, że wojnę trzeba kontynuować do końca, bo jeszcze nie jest przegrana, i próba porozumienia się z aliantami. 25 lipca 1943 roku nastąpił przewrót, dokonany przez Wielką Radę Faszystowską, czyli przez najbliższych współpracowników Mussoliniego. Duce został pozbawiony władzy i uwięziony. Władzę przejął marszałek Pietro Badoglio, który ogłosił zawieszenie broni między aliantami a Królestwem Włoch.
Ale we Włoszech byli już Niemcy. Ich reakcja była bardzo szybka, właściwie całe terytorium Włoch zostało natychmiast obsadzone przez jednostki niemieckie. Mussolini został uwolniony przez strzelców spadochronowych Luftwaffe i oddział SS pod dowództwem ulubieńca Hitlera – Otto Skorzenego. Po spotkaniu z przywódcą III Rzeszy, Mussolini utworzył, pod egida niemiecką - Włoską Republikę Socjalną. Rozpoczęły się surowe represje wobec wszystkich zwolenników kapitulacji i przeciwników faszyzmu, m.in. ofiarą tych działań stał się zięć Duce Galeazzo Ciano, aresztowany i rozstrzelany mimo błagań córki Mussoliniego.
Sprzeciw większości ludności wobec niemieckiej okupacji doprowadził do powstania ruchu oporu i wybuchu na terenie Włoskiej Republiki Socjalnej wojny domowej.
W kwietniu 1945 były Duce próbował uciec do Szwajcarii. Został jednak rozpoznany przez partyzantów i rozstrzelany 28 kwietnia 1945 w Giulino di Mezzegra, a jego ciało powieszono głową w dół na stacji benzynowej w Mediolanie.
Czytaj więcej o II wojnie światowej w serwisie specjalnym >>>
mk
