Historia

Heinrich Schliemann. Odkrywca Troi

Ostatnia aktualizacja: 26.12.2023 05:40
Odkrywca Troi opierał się w poszukiwaniach na dziele Homera, sam jednak, często z literacką fantazją, koloryzował swoje odkrycia. I bez tego jednak jego życie i dorobek są dowodem na to, że nie należy rezygnować z młodzieńczych marzeń.
Heinrich Schliemann (1892)
Heinrich Schliemann (1892)Foto: Wikipedia/domena publiczna

133 lata temu, 26 grudnia 1890 roku, zmarł Heinrich Schliemann, niemiecki archeolog-amator i odkrywca Troi.

Podobno już od najmłodszych lat marzył o wydobywaniu skarbów z ziemi. Jego wyobraźnię rozpalała miejscowa legenda o złotej kołysce zakopanej w pobliskim wzgórzu. Nie mógł wówczas wiedzieć, że przyjdzie mu odkryć o wiele większy skarb. Już niedługo miał jednak podporządkować temu celowi całe życie.

- Niemały wpływ na zainteresowania chłopca miał jego ojciec pastor, który opowiadał mu o bohaterach Homera: o Achillesie, Odyseuszu i Parysie - słyszymy w audycji Dariusza Aleksandrowicza z 1976 roku.


Posłuchaj
11:53 schliemann 1.mp3 Audycja "Uczeni w anegdocie" Dariusza Aleksandrowicza poświęcona postaci Heinricha Schliemanna (PR, 16.01.1976)

 

Kupiec poliglota

Po śmierci matki Schliemann terminował w sklepie. Nasiąkły za młodu historiami o podróżnikach i dalekich, fantastycznych wyprawach nie mógł jednak zagrzać miejsca na tej posadzie. W 1841 roku zaciągnął się na statek płynący do Wenezueli. Statek zatonął, a Schliemann zaczął karierę handlowca. W 1845 założył w Sankt Petersburgu własny dom handlowy.

Duży majątek, który udało się zgromadzić Schliemannowi i umiejętności językowe (opanował kilka współczesnych języków europejskich - w tym polski - i starogrecki) pozwoliły mu na realizację dziecięcego marzenia. W 1864 roku, u szczytu kariery, zrezygnował z prowadzenia interesu, zdeponował pieniądze i ruszył w podróż dookoła świata. 6 lat później rozpoczął największą przygodę swojego życia - poszukiwania homeryckiej Troi.

W poszukiwaniu Troi

W tym celu wraz z drugą żoną udał się do Azji Mniejszej. Tu, w pobliżu wsi Hissarlik, udało mu się zlokalizować ruiny owianego legendą miasta. Rezultaty badań zaskoczyły samego Schliemanna: zamiast jednego, odkrył 9 miast powstających i upadających jedno po drugim. Ostatecznym dowodem na to, że miasto miało być tym osławionym przez Homera było znalezienie w ruinach Troi II i III śladów pożarów.

- Około roku 1200 p.n.e. w poziomie osadniczym nazywanym tradycyjnie Troją VIIa miały miejsce pewne wydarzenia. Widzimy wyraźnie ślady oblężenia i zniszczenia, które można uznać za pozostałości tych znanych z poematów Homera - twierdził dr Wojciech Brzeziński, dyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, w audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego".


Posłuchaj
52:43 skarby troi.mp3 Skarby Troi - audycja z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego" Hanny Marii Gizy z udziałem gości: dr Wojciecha Brzezińskiego (dyrektora Muzeum Archeologicznego w Warszawie). dr Wojciecha Borkowskiego z Muzeum Archeologicznego w Warszawie i Iwony Żółtowskiej,filolog klasycznej. (PR, 29.04.2006)

 

14 czerwca 1874 archeologowi udało się odkryć złotą biżuterię. Schliemann ubrał w nią swoją żonę. Tak powstało jedno z najsłynniejszych zdjęć w dziejach archeologii. - Na tak zwany "Skarb Priama" składa się około 8 tysięcy przedmiotów wykonanych ze złota, srebra i innych kruszców  - mówił dr Wojciech Borkowski, wicedyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego, gość Hanny Marii Gizy.

To właśnie "Skarb Priama" jest powodem, dla którego na Schliemanna spadł ogień krytyki. W dzienniku zapisał, że znalazł skarb w kamiennej skrzyni w pałacu, w książce przedstawił już o wiele bardziej barwną historię o kosztownościach ukrytych w murze, sugerując, że mogły one zostać zostawiony przez uciekinierów z podbijanego miasta.

W sercu świata

Zarówno odkrycia Schliemanna, jak opisy Homera wskazują, że Troja była miastem wyjątkowo zamożnym. Skąd brało się bogactwo Ilionu? Polis miała znajdować się w samym centrum handlowego świata starożytności. - To miejsce na skrzyżowaniu dwóch ważnych szlaków handlowych. Gros handlu odbywało się drogą morską - mówił dr Wojciech Brzeziński.

Od Myken po Knossos

Poszukiwania śladów homeryckiego eposu nie zakończył wraz z odkryciem Troi. Kolejnym celem były Mykeny - miasto Agamemnona. Tu Schliemann odkrył nawet większe skarby, niż w samej Troi. To tutaj udało się Niemcowi znaleźć słynną "Maskę Agamemnona". Prowadził też wykopaliska w Tirynsie.

- Na szczególną uwagę zasługiwała ceramika. Była podobna do analogicznych zabytków z Myken i Krety. Na tej podstawie Schliemann słusznie uważał, że odkrył ślad nowej kultury, którą później określono mianem kreteńsko-mykeńskiej - słyszymy w audycji Dariusza Aleksandrowicza.

Schliemanna ogarnęła kolejna żądza: przeprowadzenia wykopalisk w Knossos. Tego marzenia już nie zdążył spełnić. Zmarł 26 grudnia 1890. Bogate zbiory odkryte przez Schliemanna zostały przekazane narodowi niemieckiemu.

Gdzie dziś znajdują się skarby Troi? Posłuchaj audycji.

bm

Czytaj także

Walenty Szwajcer. Odkrywca starożytnego Biskupina

Ostatnia aktualizacja: 02.06.2021 05:40
- To był przypadek. Nauczyciel Walenty Szwajcer doniósł nam, że zauważył belki ukośne na brzegu jeziora. Uważał, że są to dachy zatopionych domów. To oczywiście było niemożliwe, bo nigdy by tak głęboko nie zatonęły - wspominał badacz Biskupina, prof. Józef Kostrzewski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kamień z Rosetty stał się kluczem do odczytania egipskich hieroglifów

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2023 05:38
- Niewątpliwie był to kamień milowy dla powstania zupełnie nowej dziedziny nauki, jaką była egiptologia, po raz pierwszy umożliwiając badanie historii starożytnego Egiptu na podstawie źródeł egipskich, a nie greckich – mówił egiptolog prof. Karol Myśliwiec.
rozwiń zwiń