Friedrich Krupp – stal, pieniądze i wojna

Na wojnie zarabiają tylko producenci broni – ta maksyma idealnie pasuje do historii przemysłowego niemieckiego rodu Kruppów.

Huty Kruppa w Rheinhausen, fot. Detlef Gräfingholt, źr. Bundesarchiv/ Wikimedia Commons/CC

8 października 1826 zmarł Friedrich Krupp, przemysłowiec z Essen, twórca przedsiębiorstwa zajmującego się produkcją stali oraz uzbrojenia.

Początkiem koncernu była mała odlewnia stali założona przez Friedricha Kruppa w 1811 roku. Niemiecki przemysłowiec idealnie wyczuł koniunkturę: rewolucja przemysłowa napędzała popyt na ciężkie stalowe maszyny potrzebne przy transporcie i do pracy w fabrykach.  

Syn Friedricha, Alfred, uczynił z przedsiębiorstwa czołowego gracza na rynku produkcji stali: zainwestował w nowoczesne technologie produkcji i zajął się przejmowaniem kopalń również poza granicami Niemiec. W 1840 roku Alfred Krupp rozszerzył działalność przedsiębiorstwa o produkcję dział i amunicji.

Przed I wojną światową koncern zaopatrywał w uzbrojenie blisko 50 państw świata. W wyniku Wielkiej Wojny zysk firmy powiększył się czterokrotnie. Ograniczenia uzbrojenia nałożone na Niemcy po konflikcie odbiły się na majątku firmy, nic dziwnego zatem, że po dojściu Adolfa Hitlera do władzy Krupp dotował NSDAP. Dzięki temu członkowie przemysłowej rodziny zajmowali ważne miejsce w niemieckiej administracji zbrojeniowej i zapewniali intratne kontrakty na dostawy uzbrojenia dla Wehrmachtu.

Podczas II wojny światowej koncern Kruppa był jednym z kluczowych motorów napędzających zbrojenia III Rzeszy. Mimo problemów w dostawie rudy żelaza i węgla, produkcja szła pełną parą głównie dzięki zagarnięciu majątków firm z ziem podbitych oraz niewolniczej pracy przymusowych pracowników z krajów okupowanych.

W trakcie wojny firmą kierował Alfried Krupp, który nie krył swoich nazistowskich sympatii, był członkiem SS i po zwycięstwie aliantów zasiadł na ławie oskarżonych w procesie norymberskim. Odpowiedzialny za śmierć blisko 190 tysięcy przymusowych pracowników obiecywał, że już nigdy nie wyprodukuje broni. Sąd skazał go na 12 lat pozbawienia wolności i konfiskatę majątku. Wyszedł przed czasem, w 1951 roku, dzięki interwencji władz Republiki Federalnej Niemiec. Dwa lata później wrócił na piastowane w trakcie wojny stanowisko w firmie.

Posłuchaj wypowiedzi Gustava Kruppa na uroczystości z okazji 150-lecia powstania przedsiębiorstwa.

W 1999 roku koncern Kruppa połączył się z firmą Thyssen, dzięki czemu powstało przedsiębiorstwo, które jest jednym z głównych producentów stali na świecie. Firma posiada swoje oddziały również w Polsce.

bm