2 maja 1437 roku urodził się Filip Kallimach, humanista, pisarz i poeta.
Posłuchaj audycji o prekursorze renesansu w Polsce.
Kallimach przyszedł na świat jako Filippo Buonaccorsi. Urodził się 2 maja 1437 w Toskanii, w San Gimignano, mieście, które przeżywało rozkwit w dobie późnego średniowiecza i początku renesansu. Pochodził z zamożnej kupieckiej rodziny. Dobra pozycja społeczna pozwoliła mu się kształcić. W 1462 roku wyjechał do Rzymu, gdzie został sekretarzem jednego kardynałów.
W Wiecznym Mieście Kallimach zetknął się z ideami renesansu: zaczytywał się w nowoodkrytych dziełach starożytnych klasyków, odnajdując w nich światopogląd zupełnie odmienny od tego narzuconego przez Kościół. Poglądy lansowane w środowisku Akademii Rzymskiej, do której należał Kallimach, zrodziły w jej adeptach plan obalenia papieża.
- Uczestniczył w spisku przeciwko Pawłowi II, jednak ten się nie udał i Kallimach musiał salwować się ucieczką – mówił dr hab. Grzegorz Myśliwski w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków".
Uchodźca polityczny
Pierwszym etapem jego ucieczki Rzymu była Turcja. Od 1470 roku mieszkał w Polsce. Bezpieczną przystań odnalazł w dobrach biskupa Grzegorza z Sanoka, pierwszego polskiego mecenasa sztuki. Swojemu protektorowi odwdzięczył się, pisząc biografię swojego opiekuna.
Jednak i tu ścigała go kuria rzymska: nuncjuszowi apostolskiemu udało się przekonać posłów obradujących na sejmie piotrkowskim, żeby ci przegłosowali wydanie humanisty papiestwu. Sprzeciwił się temu król Kazimierz Jagiellończyk, który wziął Kallimacha pod swoją opiekę.
Doradca króla, wychowawca jego synów
Od tego czasu pozycja Kallimacha rosła. Humanista został wykładowcą Akademii Krakowskiej, stał się jednym z ważnych doradców na krakowskim dworze i reprezentantem interesów Polski podczas misji dyplomatycznych.
- Miał swoją koncepcję polityczną, którą lansował na dworze polskim. Przeciwstawiał się planom papieży, którzy chcieli, by Jagiellonowie zjednoczyli się do walki z Turcją - podkreślał historyk.
06:29 kallimach - człowiek renesansu w średniowiecznej polsce ___822_02_iv_tr_0-0_10802226afb69dae[00].mp3 "Kallimach - człowiek renesansu w średniowiecznej Polsce" - audycja Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków". O humaniście mówi dr hab. Grzegorz Myśliwski. (PR 7.03.2002)
Był też drugim, po Janie Długoszu, wychowawcą synów króla Kazimierza Jagiellończyka. Jednocześnie współtworzył z niemieckim myślicielem Konradem Celtisem naukowe Nadwiślańskie Towarzystwo Literackie.
Kallimach zmarł 1 listopada 1496 roku.
(Nie)Machiavelli nad Wisłą
Do najważniejszych dzieł Kallimach należą "Żywot Grzegorza z Sanoka", "Żywot Zbigniewa Oleśnickiego" i "Trzy księgi o królu Władysławie (Warneńczyku –przyp.red.)". Humanista miał też pozostawić po sobie "Rady Kallimacha" dla Jana Olbrachta, które można porównać z "Księciem" Machiavellego. Autor zaleca w nich królowi wprowadzenie tyranii i rozprawienie się z magnaterią. Dziś przypisywanie autorstwa "Rad" Kallimachowi jest kwestionowane. Część historyków twierdzi, że dokument jest paszkwilem, który miał na celu osłabienie pozycji króla i jego zagranicznego doradcy.
12:34 Kallimach.mp3 Audycja Tadeusza Bonika z cyklu "Uczeni w anegdocie" poświęcona postaci Kallimacha. (PR 9.11.1976)
bm
