Historia

109 lat temu powstała I Brygada Legionów Polskich

Ostatnia aktualizacja: 19.12.2023 05:50
Stanowisko dowódcy I Brygady Legionów było dla Józefa Piłsudskiego podstawą do zbudowania legendy czynu niepodległościowego. Historia Legionów była fundamentem odrodzonej w 1918 roku Polski, a ich żołnierze stworzyli kadry Wojska Polskiego.
Józef Piłsudski z oficerami I Brygady Legionów Polskich w 1916 roku
Józef Piłsudski z oficerami I Brygady Legionów Polskich w 1916 rokuFoto: Wikimedia Commons/domena publiczna

109 lat temu, 19 grudnia 1914 roku powstała I Brygada Legionów Polskich. Jej dowódcą został Józef Piłsudski.

Od Pierwszej Kompanii Kadrowej

Wraz z wybuchem I wojny światowej sprawa polska ponownie pojawiła się na arenie międzynarodowej. Na nową sytuację międzynarodową od razu zareagował Józef Piłsudski, za którego inicjatywą z paramilitarnych drużyn strzeleckich powstała Pierwsza Kompania Kadrowa. Miała tworzyć zalążek przyszłego wojska polskiego.

Piłsudski NAC 1200 Komendant.jpg
Wszyscy ludzie Komendanta. Piłsudski zarządzał państwem poprzez nieformalny krąg władzy

6 sierpnia 1914 roku Pierwsza Kompania Kadrowa wyruszyła na Warszawę. Wyprawa, która miała wzniecić powstanie narodowe, zakończyła się fiaskiem. Sprawa polskich oddziałów wojskowych została uratowana dzięki interwencji Naczelnego Komitetu Narodowego, zdominowanego przez galicyjskich polityków lojalnych wobec rządu Austro-Węgier. Dzięki nim 16 sierpnia 1914 roku powstały Legiony Polskie, które weszły w skład wojska austro-węgierskiego.

– Porozumienie lojalistów z Austriakami było skierowane przeciwko Piłsudskiemu, który uważał za wolnych żołnierzy swoich strzelców. Komendę austriacką nazywał "mendą" – mówił prof. Andrzej Chwalba w audycji prof. Antoniego Dudka z cyklu "Rzeczypospolite". – Włączył się w armię austro-węgierską, bo nie miał wyjścia i inaczej by został bankrutem politycznym. Przystał do Legionów Polskich.


Posłuchaj
57:45 2019_01_14 22_00_30_PR2_Rzeczypospolite.mp3 Prof. Andrzej Chwalba opowiada o Legionach Polskich i polskim doświadczeniu I wojny światowej w audycji prof. Antoniego Dudka z cyklu "Rzeczypospolite". (PR, 15.01.2019)

 

Do I Brygady

Polskie oddziały zaangażowały się w działania zbrojne przeciwko Rosji i szczególnie wsławiły się w bitwie pod Laskami i Anielinem oraz pod Mołotkowem w październiku 1914 roku.

Poświęcenie Polaków w wojnie spotkało się z uznaniem dowództwa austro-węgierskiego i zaowocowało przeorganizowaniem i powiększeniem Legionów Polskich. 19 grudnia 1914 roku została sformowana I i II Brygada Legionów Polskich.

Pierwszą dużym starciem I Brygady Legionów była bitwa pod Łowczówkiem, stoczona w dniach 22-25 grudnia 1914 roku. Szlak bojowy żołnierzy Józefa Piłsudskiego zakończyła bitwa pod Kostiuchnówką z lipca 1916 roku.

I Brygada Legionów Polskich została rozwiązana w trakcie kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 roku, kiedy to żołnierze wierni Józefowi Piłsudskiemu nie złożyli przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec.

sa

Czytaj także

Kazimierz Sosnkowski - "Szef Komendanta"

Ostatnia aktualizacja: 11.10.2020 05:55
51 lat temu, 11 października 1969, zmarł Kazimierz Sosnkowski, szef sztabu I Brygady Kadrowej, generał, który po śmierci gen. Władysława Sikorskiego został Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pierwsza Kompania Kadrowa – zalążek wojska polskiego

Ostatnia aktualizacja: 03.08.2024 05:40
"Żołnierze! Spotkał was ten zaszczyt, że pierwsi pójdziecie do Królestwa i przestąpicie granicę rosyjskiego zaboru, jako czołowa kolumna wojska polskiego, idącego walczyć za oswobodzenie ojczyzny" – pisał w rozkazie z 3 sierpnia 1914 Józef Piłsudski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Leopold Lis-Kula. Krótkie życie ulubieńca Komendanta

Ostatnia aktualizacja: 07.03.2024 05:48
– Był jednym z najwyżej ocenianych oficerów, przedstawiany jako wzór i naturalnie za taki przyjmowany – wspominał gen. Tadeusz Alf-Tarczyński swojego legionowego towarzysza broni na antenie Radia Wolna Europa. 105 lat temu poległ Leopold Lis-Kila.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Józef Piłsudski - symbol niepodległości

Ostatnia aktualizacja: 05.12.2020 06:00
Mówimy niepodległość, myślimy Piłsudski. Wąsaty jegomość w wysłużonej maciejówce i bystrym spojrzeniem łypiącym spod krzaczastych brwi - żadna inna sylwetka nie zrosła się w zbiorowej pamięci Polaków z wydarzeniami z listopada 1918 roku bardziej niż on.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Edward Śmigły-Rydz - generał od trudnych decyzji

Ostatnia aktualizacja: 11.03.2021 05:45
Oficer I Brygady Legionów Polskich, komendant POW, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca armii. Po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego Generalny Inspektor Sił Zbrojnych. Od 1936 roku marszałek Polski. Naczelny Wódz w wojnie obronnej w 1939 roku.
rozwiń zwiń