104 lata temu, 10 lutego 1920 roku, odbyły się "zaślubiny" Polski z Bałtykiem. Tego dnia w Pucku generał Józef Haller, dowódca Frontu Pomorskiego, wrzucił do morza platynowy pierścień, symbolizujący powrót Polski do Bałtyku.
Polskie morze
– Puck, maleńki porcik, tak dalece mały, że nawet tafla lodu przykrywała powierzchnię, gdy na maszt szła bandera polska – wspominał po latach generał Józef Haller wzruszające chwile przed mikrofonem Redakcji Polskiej Radia Wolna Europa.
Posłuchaj wspomnień generała Józefa Hallera.
Uroczystość miała podniosły charakter. Wokół masztu, na który wciągnięto banderę przy huku salw armatnich i dźwiękach hymnu narodowego, stali chorążowie ze sztandarami pułkowymi. Żołnierze oddali honory, a sztandary schylili ku morskim falom, zanurzając je częściowo w wodzie. Wspominając po latach tamtą historyczną chwilę, generał Haller nie ukrywał wzruszenia - Rzeczpospolita stała się znów władczynią na swoim Bałtyku - mówił generał Haller.
– Po mszy świętej przemówiłem krótko, wskazując dobitnie na ważność morza i na znak wiecznego zaślubienia Bałtyku Rzeczpospolitą Polską rzuciłem pierścień platynowy, otrzymany przez polską ludność Gdańska, a wręczony mi przez starostę Wybickiego, wnuka generała Wybickiego, który skomponował dzisiejszy polski hymn – opowiadał gen. Józef Haller.
11:18 wspomnienia Józefa Hallera o zaślubinach z morzem_obrobione.mp3 Wspomnienia gen. Józefa Hallera poświęcone polskiemu morzu m.in. o zaślubinach Polski z Bałtykiem. (RWE, brak daty)
Pierścień rzucony przez generała Hallera nie wpadł do wody, lecz zatrzymał się na warstwie lodu.
– Wybiegło za nim wybiegło kilku rybaków w strojach morskich, rzuciło się, żeby ten pierścień pochwycić – wspominał generał Haller, który zapytał ich, czy udało im się odnaleźć pierścień. Odpowiedzieli, że nie, ale na pewno będą mieli go w Szczecinie.
Na pamiątkę uroczystych zaślubin postawiono słup z wyrytym napisem: "Roku Pańskiego 1920-go, 10 lutego Wojsko Polskie z gen. Józefem Hallerem na czele objęło na wieczne posiadanie polskie morze".
Zaślubiny Polski z morzem. Tak wyglądało przyłączanie Pomorza do Polski dzień po dniu
Polskie Pomorze
Polska odzyskała dostęp do morza na mocy traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919. Był to pas wybrzeża o długości 140 kilometrów.
Na początku 1920 roku generał Józef Haller objął dowództwo nad Frontem Pomorskim, który miał za zadanie pokojowe przejęcie kontroli Pomorza przez niepodległą Polskę. Pierwszym przystankiem przemarszu wojska był Toruń, który został zajęty 18 stycznia 1920 roku. W ciągu trzech tygodni Wojsko Polskie zajęło cały obszar przyznany II Rzeczpospolitej na mocy postanowień traktatu wersalskiego.
10 lutego 1920 roku odbyły się symboliczne zaślubiny Polski z morzem, które zostały powtórzone następnego dnia, kiedy 11 lutego Józef Haller wraz z żołnierzami udał się do Wielkiej Wsi, która obecnie jest dzielnicą Władysławowa. powtórzył ceremonię we Władysławowie.
– Tutaj odbył się pierwszym pełnomorski rejs po wodach Bałtyku, w którym uczestniczył generał Józef Haller. Wylądował wówczas na terenie dzisiejszego portu Władysławowo. W tym momencie zapadła również ważna decyzja o budowie przyszłego letniska, które było przygotowane dla polskich wczasowiczów. Powstało mnóstwo przewodników przyciągających nad polskie wybrzeże – opowiadała Kamila Tucholska z Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy. – Generał Haller spędzał tutaj każde wakacje aż do wybuchu II wojny światowej. Podczas nich zawsze towarzyszyli mu harcerze, którzy stacjonowali w Błękitnym Domku, znajdującym się nieopodal willi Hallera.
Zobacz film z wizyty w letniej rezydencji generała Józefa Hallera, tzw. Hallerówce, w której obecnie znajduje się Oddział Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy.
mk/sa
