Historia

Marek Walczewski - badacz szaleństwa

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2023 05:40
- Do kunsztu aktorstwa powinno się dodać elementy fałszu, kuglarstwa, metafizyki i telepatii. Ja bym chciał grać tak, żeby użyć jak największej ilości spośród tych mikstur. Żeby działo się jak najwięcej - mówił w Polskim Radiu w 1988 roku. 14 lat temu, 26 maja 2009 roku, zmarł w Warszawie aktor Marek Walczewski. 
Marek Walczewski w folmie Golem, 1979
Marek Walczewski w folmie "Golem", 1979Foto: INPLUS/East News

Dwa miasta, dwa życia

Życie Marka Walczewskiego, zarówno zawodowe jak i prywatne, dzieli się na dwie części. Pierwsza związana jest z Krakowem, w którym aktor urodził się 9 kwietnia 1937 roku, studiował (w krakowskiej PWST) oraz stworzył, od debiutu w 1960 roku na deskach Teatru Słowackiego w "Sławnej historii o Troilusie" do roku 1972, szereg znakomitych ról. Ogromna większość z nich miała miejsce w Teatrze Starym, w którym aktor pracował w latach 1964-72.

Krakowska część życia Marka Walczewskiego to także małżeństwo ze znaną aktorką, Anną Polony, z którą rozwód w 1974 roku był jednym z głównych przyczyn faktu, że w jego życiu pojawiła się także druga, warszawska część.

Okres warszawski zapoczątkowany jednym sezonem w Teatrze Współczesnym (1972-73) wiąże się także z pracą w Teatrze Ateneum (1973-76), Dramatycznym (1976-82) oraz Studio (1982-92) prowadzonym przez Jerzego Grzegorzewskiego.

Z kolei w życiu prywatnym Walczewskiego okres warszawski niemal od samego początku związany jest z osobą Małgorzaty Niemirskiej, z którą się ożenił w 1974 roku i z którą był aż do śmierci.


Posłuchaj
24:55 Walczewski.mp3 "Marek Walczewski". Audycja Iwony Malinowskiej z cyklu "Wielcy interpretatorzy wielkiej literatury". (PR, 11.07.2009)

 

Grał u najlepszych

Marek Walczewski miał  szczęście współpracować z bardzo wybitnymi reżyserami teatralnymi. Już w szkole teatralnej otarł się o postać Jerzego Grotowskiego, który sam jeszcze studiując, intensywnie wymieniał z przyszłym aktorem liczne uwagi dotyczące pracy. W teatrach krakowskich Walczewski miał przyjemność współpracować z takimi tuzami polskiej sceny jak: Konrad Swinarski, Zygmunt Hübner, Józef Szajna czy Jerzy Jarocki. Z kolei w Warszawie Walczewski miał możliwość pracy z Jerzym Grzegorzewskim czy Maciejem Prusem.

Do historii polskiego teatru przejdzie zrealizowany przez Jerzego Jarockiego 1977 roku w Teatrze Dramatycznym w Warszawie spektakl "Król Lear". Warszawska publiczność mogła wówczas oglądać doskonały kwartet aktorski w osobach: Gustawa Holoubka (król Lear), Zbigniewa Zapasiewicza (hrabia Kentu), Piotra Fronczewskiego (błazen) oraz właśnie Marka Walczewskiego (Edgar). Jedną z najważniejszych ról w ostatnich latach życia aktora był arcybiskup w "Wymazywaniu" Krystiana Lupy (2001).

Mistrz drugiego planu

Walczewski stworzył wiele znakomitych ról w filmie. Jego specjalnością są charakterystyczne, głęboko zapadające w pamięć mocne role drugoplanowe. Do najważniejszych z nich należą: Tadeusz w "Pasażerce" 1963 Andrzeja Munka, Rosenkranz w "Trzeciej części nocy" (1971) Andrzeja Żuławskiego, gospodarz w "Weselu" (1972) oraz Bum-Bum w "Ziemi obiecanej" (1974) Andrzeja Wajdy, a także Płaza-Spławski w "Dziejach grzechu" (1975) Waleriana Borowczyka, Eligiusz Niewiadomski w "Śmierci prezydenta" (1977) Jerzego Kawalerowicza czy Pernat w "Golemie" (1979) Piotra Szulkina.

Aktor wszechstronny

Główną cechą wybitnego aktorstwa Marka Walczewskiego jest jego wszechstronność. Potrafił wykreować zarówno wybitne postacie komediowe, jak i demoniczne postacie szaleńców. Ale wachlarz jego możliwości jest o wiele szerszy.

- Do kunsztu aktorstwa powinno się dodać elementy fałszu, kuglarstwa, metafizyki i telepatii. Ja bym chciał grać tak, żeby użyć jak największej ilości spośród tych mikstur. Żeby działo się jak najwięcej - mówił Marek Walczewski w audycji Lidii Nowickiej w Polskim Radiu.


Posłuchaj
14:13 Walczewski - prywatnie.mp3 "Prywatnie u Marka Walczewskiego". Audycja Lidii Nowickiej. (PR, 24.01.1988)

 

Aktor zintegrowany

Walczewski potrafił w swoją grę zaangażować wszystkie dostępne mu środki wyrazu. Łączył ogromną biegłość w posługiwaniu się głosem z niezwykłą precyzją ciała, które zawsze angażował w pełni w grane przez siebie postaci. Ponadto ogromnym atutem Walczewskiego była jego niezwykle plastyczna, ale i po prostu piękna, inteligencka twarz. Ten element miał okazję szczególnie wybrzmieć w kreowanych przez aktora wybitnych rolach filmowych.

az
Czytaj także

Pola Raksa. Niewolnica własnej urody

Ostatnia aktualizacja: 14.04.2023 05:40
82 lata temu, 14 kwietnia 1941 roku w Lidzie urodziła się aktorka Pola Raksa. Wielką popularność przyniosła jej rola w serialu telewizyjnym "Czterej pancerni i pies", w którym zagrała Marusię. Wielki sukces okazał się też ogromnym przekleństwem aktorki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Elżbieta Czyżewska - aktorska osobowość

Ostatnia aktualizacja: 14.05.2023 05:45
85 lat temu, 14 maja 1938 roku, urodziła się aktorka Elżbieta Czyżewska, jedna z najbardziej popularnych polskich aktorek lat 60., której atutem na ekranie była wyjątkowa osobowość.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Leszek Teleszyński - aktor "zaszufladkowany"

Ostatnia aktualizacja: 21.05.2023 05:35
21 maja 1947 roku w Krakowie urodził się aktor Leszek Teleszyński. Wystąpił w takich filmach jak "Trzecia część nocy", "Diabeł", "Potop" czy "Trędowata", a także w serialu "Życie na gorąco". Przez całe życie związany jest także z teatrem.
rozwiń zwiń