Znaleziska z dna Wisły
Tego typu wagoniki zostały przywiezione przez Niemców po stłumieniu powstania w getcie warszawskim, do usuwania gruzów. Mariusz Chwedczuk wyjaśnił, że jeden taki kompletny wagonik - góra razem z podwoziem - został wydobyty w 2015 roku przy niskich stanach Wisły i jest w tej chwili w Muzeum Historii Polski.
Zaznaczył, że w przypadku znalezionych dwóch wagoników są trzy możliwości co do ich historii.
- To mogą być te same wagoniki służące do wywożenia gruzu z getta. Ale mogą tez to być inne wagoniki, ponieważ na terenie Białołęki znajdował się mały obóz pracy w czasach wojny i one były używane do budowania wałów na tym terenie. Po zakończeniu wojny władza przejęła ten dobrostan i one były wykorzystywane do odgruzowywania Warszawy i do przeróżnych prac remontowych na terenie miasta - powiedział Mariusz Chwedczuk.
W tym roku członkowie stowarzyszenia historyczno-poszukiwawczego "Nadwiślańskie Urzecze" przekazali już do Muzeum Historii Polski wózek nazywany potocznie "japonką" (taczka na kołach ze szprychami), która była używana w trakcie odgruzowywania Warszawy. Jeden z wyciągniętych wagoników ma charakterystyczny ślad po kulach.
Fragmenty Villa Regia
Najciekawszym znaleziskiem z ostatniego czasu są fragmenty Villa Regia. Zostały znalezione w miejscu, gdzie dwa lata temu wcześniej odnaleziono rozbitą szwedzką szkutę - była płaskodennym statkiem, który w XV wieku był jednym z najbardziej popularnych środków transportu na Wiśle. Płyta trafiła do Muzeum Historii Polski.
- Najważniejsza część pałacu Villa Regia została zbudowana w latach 1637-1641 i była to podmiejska rezydencja Władysława IV Wazy, wzniesiona najpewniej w związku ze ślubem króla z Cecylią Renatą Habsburżanką w 1637 roku - powiedziała PAP kustosz Muzeum Historii Polski Monika Żebrowska. Dodała, że potem pałac został oddziedziczony przez kolejnego króla - Jana Kazimierza, który go przebudował.
Pałac Kazimierzowski ok. 1898 r. Źr. https://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/domena publiczna
Pałac Villa Regia stał na terenie, gdzie obecnie mieści się kampus Uniwersytetu Warszawskiego. W późniejszym czasie, już po potopie, kiedy Villa Regia została zniszczona przez Szwedów, Jan Kazimierz wzniósł na tym miejscu inny pałac, który nazwano Kazimierzowskim.
Podczas potopu w 1656 roku Szwedzi rozebrali pałac, ponieważ był wyjątkowy. - Został zbudowany w formie wczesnobarokowej, jego fasadę i wnętrza wykonano z bogato zdobionych marmurów i wapieni. A to był cenny materiał dla Szwedów - wyjaśniła kustosz Monika Żebrowska.
W sierpniu 1656 roku Szwedzi zapakowali cały swój łup na łodzie i chcieli go spławić Wisłą do Gdańska i dalej do Szwecji. - Ale w tym czasie wojska Jana Kazimierza wkraczały już do Warszawy i cały ten transport został celowo przez Szwedów zatopiony - powiedziała ekspertka.
Do Muzeum Historii Polski trafiły m.in trzy marmurowe fragmenty, które stanowiły okładzinę ściany - lamperię wnętrza pałacowego a także fragment kafla piecowego, który przedstawia syrenę.
PAP/im
