Pierwszy krok na drodze do utworzenia państwa Izrael

Po tragedii II wojny światowej zachodnie demokracje podjęły konkretne działania dla wsparcia żydowskiego ruchu narodowościowego. Izraelskie podręczniki historii wymieniają dzień 29 listopada jako najistotniejszy na drodze do uzyskania niepodległości.

Pierwszy premier Izraela - Dawid Ben Gurion odczytujący Deklarację Niepodległości w Tel Awiwie, 14 maja 1948 roku. foto: wikipedia/Rudi Weissenstein/domena publiczna

29 listopada 1947 roku ONZ przyjęła plan podziału brytyjskiego terytorium mandatowego w Palestynie, który przewidywał utworzenie dwóch niepodległych państw: arabskiego i żydowskiego. Jerozolima miała pozostać pod kontrolą międzynarodową.
Za projektem rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 głosowały 33 państwa, w tym Polska. Przeciwko głosowało 13 (oprócz krajów muzułmańskich, Grecja i Kuba), a od głosu wstrzymała się Wielka Brytania i 9 innych.

Więcej dźwięków o powstaniu państwa Izrael w serwisie - Radia Wolności >>>

Zatwierdzony przez ONZ plan podziału Palestyny dawał Żydom państwo składające się z trzech części. Stykały się one ze sobą tylko w dwóch punktach. Większość tego państwa stanowiła pustynia Negew; poza tym obejmowało ono okolice jeziora Nazaret i pas wybrzeża, od Tel Awiwu oraz Akki. Rezolucja została uchwalona przed planowanym ustaniem brytyjskiego mandatu w Palestynie, przyznanego Anglikom w 1920 roku przez Ligę Narodów.
- Ewakuujący się wojskowi i policjanci porozumieli się z Arabami, przekazując im swoją broń i zasoby. Nie zwracali też większej uwagi na napady na Żydów. Umożliwili Arabom także zajęcie ważnych pozycji strategicznych, co wkrótce potem okazało się wielce niekorzystne dla żydowskiej społeczności i być może kosztowało ją utratę Jerozolimy - mówi publicysta Henryk Bogusławski.
Ataki arabskie i kontrataki żydowskie zaczęły się natychmiast po ogłoszeniu decyzji ONZ. Obie strony zdawały sobie sprawę, że po wycofaniu się wojsk brytyjskich rozpocznie się decydująca walka.
Arabowie do końca nie chcieli zaakceptować rozwiązania ONZ. 14 maja 1948 roku proklamowano powstanie państwa Izrael. W dzień po tym wydarzeniu sześć armii arabskich napadło na odrodzone państwo żydowskie. Rozpoczęła się izraelsko-arabska wojna o niepodległość...