Historia

Zakon pijarów - zasłużony dla szkolnictwa

Ostatnia aktualizacja: 18.11.2022 05:30
401 lat temu, 18 listopada 1621 roku, w Watykanie, papież Grzegorz XV bullą "In Supremo Apostolatus" ustanowił zakon pijarów, który znany jest w całym świecie z prowadzenia szkół od podstawowych do wyższych.
Warszawskie Collegium Nobilium w 1788 r.,  na akwareli Zygmunta Vogla
Warszawskie Collegium Nobilium w 1788 r., na akwareli Zygmunta VoglaFoto: Wikipedia/domena publiczna

Zakon Szkół Pobożnych

Trzeba dodać, że Konstytucję Zakonu papież zatwierdził dopiero w styczniu roku następnego. Historia tego wielce zasłużonego zakonu sięga jednak lat wcześniejszych, kiedy to św. Józef Kalasancjusz otworzył pierwszą w świecie szkołę podstawową, która była i bezpłatna i powszechna. Stąd też w ogólnie znanej nazwie odczytujemy, że jest to Zakonu Szkół Pobożnych (Zakonu Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych, po łacinie - Ordo Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum).

Ten hiszpański święty, po dotarciu do Rzymu, będąc już w pełni wykształconym kapłanem, otworzył w 1597 roku na Zatybrzu pierwszą szkołę powszechną. Jak opisuje to portal Pijarzy.pl: "w 1612 przejmuje gmach przy kościele św. Pantaleona, który potem staje się Domem Macierzystym Zakonu".

Od tej pory można rejestrować pełną sukcesów historię tego zasłużonego dla szkolnictwa zakonu, którego zasługi także dla Królestwa Polskiego są trudne do przecenienia. Jego historia w granicach naszej państwowości sięga 1633 roku, kiedy to król Władysław IV Waza rozpoczął zabiegi o sprowadzenie tego zakonu. Czynny udział brali też podskarbi koronny Jerzy Ossoliński i starosta spiski Stanisław Lubomirski. Jednak pierwsza siedziba zakonu w Polsce została ustanowiona dopiero w 1642 roku. Natomiast w czerwcu 1643 roku założyli oni pierwszą szkołę w Podolińcu na Spiszu, która szybko stała się jednym z najlepszych polskich ośrodków naukowych.

Pobożność i nauka

Innym bardzo znanym ośrodkiem naukowym stało się założone w 1740 roku w Warszawie Collegium Nobilium, które w swoim czasie uważane było za najlepszą polską uczelnię wyższą. Trzeba dodać, że w tamtych i obecnych czasach pijarzy prowadzili szkoły każdego szczebla. Nazwa tego zakonu, popularnie określana jako pijarzy pochodzi od łacińskiego pius oznaczającego w tłumaczeniu pobożny. Słowo to stanowi jedno z ważniejszych określeń tego zakonu - występuje przecież w nazwie "Szkoły Pobożne" i jest bezpośrednim nawiązaniem do hasła zakonu "Pobożność i Nauka" (łac. Pietas et Litterae).

Na oficjalnej stronie zakonu w Polsce - Pijarzy.pl - czytamy: "Pijarzy są zakonem kontemplacyjno-apostolskim złożonym z kapłanów i braci, których głównym celem jest nauczanie i wychowywanie dzieci i młodzieży. (...) Swoje powołanie potwierdzają składanym - obok czystości, ubóstwa i posłuszeństwa - czwartym ślubem zakonnym: bezinteresownej troski o nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży. Pijarzy spełniają swoje posłannictwo przede wszystkim poprzez prowadzenie szkół wszystkich stopni oraz katechizację, prowadzenie świetlic opiekuńczych dla dzieci, Centrum Kultury Calasanz oraz formację nauczycieli, rodziców i współpracowników. Angażują się ponadto w działalność duszpasterską w parafiach i sanktuariach, głoszenie rekolekcji oraz działalność wydawniczą i inną służącą szczególnie dzieciom i młodzieży".

Warto odwiedzić portal polskich pijarów i dowiedzieć się znacznie więcej o ich działalności, nie tylko w naszym kraju, ale też w świecie. Tam też znajdziemy odsyłacze do znanych polskich szkół pijarów w Warszawie i w Katowicach. Zapraszamy!

PP


Czytaj także

Komisja Edukacji Narodowej - oświecony jak Polak

Ostatnia aktualizacja: 14.10.2022 05:58
Akt powołania Komisji Edukacji Narodowej wydał sejm zatwierdzający jednocześnie I rozbiór Polski. W cieniu narodowej tragedii reforma oświaty była najważniejszym sposobem ratowania państwa.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Templariusze. Zakon pełen tajemnic i legend

Ostatnia aktualizacja: 13.10.2023 05:35
13 października 1307 roku na rozkaz króla Francji Filipa Pięknego aresztowano francuskich templariuszy. Pięć lat później zakon został rozwiązany, a jego dobra uległy konfiskacie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Przekleństwo templariuszy rzucone na papieża i króla

Ostatnia aktualizacja: 18.03.2024 05:35
18 marca 1314 roku w Paryżu spłonęli na stosie przełożeni zakonu templariuszy, w tym jego ostatni wielki mistrz Jakub de Molay. Przekleństwo rzucone przez objętego płomieniami rycerza spełniło się bardzo szybko.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Malta i joannici - wyspa i jej kawalerowie

Ostatnia aktualizacja: 23.03.2020 05:35
23 marca 1530 Król Hiszpanii Karol V Habsburg podpisał akt na mocy którego Malta została przekazana zakonowi joannitów. Od tego momentu dzieje wyspy i rycerzy-zakonników były nierozerwalnie związane przez kolejnych ponad 250 lat.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Szkoła Rycerska – wychowanie przez patriotyzm

Ostatnia aktualizacja: 15.03.2024 05:40
- Szkoła Rycerska, druga po Collegium Nobilium uczelnia warszawska, wspominana z szacunkiem przez historię. Jedni z jej wychowanków mieli zostać wojskowymi, inni inżynierami. Wszyscy zaś razem zasługującymi na to miano obywatelami, tzn. ludźmi poczuwającymi się do osobistej odpowiedzialności za kraj – pisał Paweł Jasienica w książce "Rzeczpospolita Obojga Narodów".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Grzegorz Piramowicz - współtwórca polskiej edukacji

Ostatnia aktualizacja: 14.11.2023 05:50
Należał do grona oświeceniowej elity intelektualnej kraju, nadającej kierunek jego rozwojowi. Był architektem rodzącego się systemu szkolnictwa świeckiego, które postrzegał jako narzędzie służące rozwojowi i dobrobytowi ojczyzny. 14 listopada mija 222. rocznica jego śmierci.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ignacy Loyola - hiszpański rycerz zakonu jezuitów

Ostatnia aktualizacja: 04.04.2024 05:35
Gdyby nie pech, który sprawił, że w 1521 roku podczas bitwy z Francuzami Ignacy został ciężko ranny w nogę, jego nazwisko było by dziś wymieniane pośród innych dzielnych dowódców Armii Hiszpańskiej.
rozwiń zwiń