Historia

2 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 02.06.2011 00:00
Pierwszy amerykański pojazd na Księżycu.

1740 - Urodził się Donatien de Sade, właściwe nazwisko Donatein Alphonse Francois de Sade, markiz, francuski pisarz, skandalista. Jego powieści "Niedole cnoty" i "120 dni Sodomy" zawierają psychologiczną analizę przeżyć erotycznych o patologicznym charakterze. Od jego nazwiska pochodzi słowo sadyzm. (zm. 02.12.1814)

1743 - Urodził się Alessandro Cagliostro, właściwe nazwisko Giuseppe Balsamo, Włoch znany z przygód i awanturniczego życia, które stało się tematem utworów wielu słynnych pisarzy: Schillera, Goethego, Dumasa. (zm. 1795)

1762 - Urodził się Antoni Magier, fizyk i meteorolog, pamiętnikarz. Założył pierwsze obserwatorium meteorologiczne w Warszawie. Był właścicielem wytwórni barometrów. Napisał książkę "Estetyka stołecznego miasta Warszawy". (zm. 06.02.1837)

1780 - Zmarł Józef Baka, jezuita, nauczyciel, misjonarz, kaznodzieja i poeta. Był autorem wierszy o tematyce religijnej, pisanych w stylu sarmacko-barokowym. (ur. 18.03.1707)

1819 - Urodził się Alojzy Alht, geolog, paleontolog, prawnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor ponad 40 prac naukowych w tym podręczników o mineralogii i pierwszej polskiej mapy hipsograficznej,  inicjator wydania "Atlasu Geologicznego Galicji". Zmarł 4 listopada 1886 roku.

1840 - Urodził się Thomas Hardy, angielski pisarz i poeta, przedstawiciel nurtu naturalistycznego, autor przesyconych fatalizmem powieści z życia angielskiej prowincji: "Burmistrz Casterbridge", "Tessa d’Urberville", "Z daleka od zgiełku", "Latorośl wielkiego rodu". (zm. 11.01.1928)

1858 - Urodził się Erazm Majewski, biolog, archeolog, socjolog, powieściopisarz. W 1892 roku utworzył prywatne muzeum archeologiczne, w którym zgromadził ponad 30 tysięcy eksponatów. Autor czterotomowej pracy "Nauka o cywilizacji". (zm. 14.11.1922)

1858 - Urodził się Ignacy Erazm Matuszewski, krytyk literacki, eseista, pedagog, współpracownik "Przeglądu Tygodniowego", kierownik literacki "Tygodnika Ilustrowanego", współredaktor Encyklopedii Orgelbranda. (zm. 1919)

1876 - Zmarł Christo Botew, bułgarski poeta, publicysta, działacz rewolucyjny i niepodległościowy, przyczynił się do obudzenia świadomości narodowej i politycznej Bułgarów, zginął w czasie powstania przeciwko Turkom, autor zbioru "Pieśni i wiersze"; uznany za bohatera narodowego. (ur. 06.01.1848) 135 rocznica

1904 - Urodził się Johnny Weismuller, mistrz olimpijski w pływaniu, a także aktor amerykański, znany z roli Tarzana, w cyklu 12 filmów. Był olimpijczykiem, zdobywcą pięciu złotych i jednego brązowego medalu, 22-krotnym mistrzem Stanów Zjednoczonych. Zmarł 20 stycznia 1984 roku.

1911 - Urodził się Adam Studziński, prezbiter katolicki, dominikanin, kapelan w II Korpusie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, uczestnik bitwy pod Monte Cassino, generał brygady, harcmistrz Związku Harcerstwa Polskiego, opiekun i duszpasterz weteranów walk o niepodległość oraz harcerzy. (zm. 02.04.2008) 100 rocznica

1921 - Zmarła Maria Czaplicka, etnolog, geograf, badaczka kultury ludów Syberii. Wykładała na Uniwersytecie w Oxfordzie i Londynie. Była popularyzatorką wiedzy o Polsce w Wielkiej Brytanii. Jako jedna z niewielu kobiet była członkinią Królewskiego Towarzystwa Geograficznego. (ur. 1886) 90 rocznica

1924 - Sejm RP uchwalił ustawę radiową o poczcie, telegrafie i telefonie.

1924 - Rząd Stanów Zjednoczonych przyznał pełne prawa obywatelskie Indianom.

1930 - Urodził się Charles Conrad Jr., amerykański astronauta, uczestnik lotów kosmicznych na Gemini V i XI, Apollo 12 i Skylab SL2, jako trzeci człowiek stanął na powierzchni Księżyca. (zm. 08.07.1999).

1934 - W Krakowie położono kamień węgielny pod budowę nowego gmachu Muzeum Narodowego. Budowa przerwana przez II wojnę światową, została zakończona dopiero w 1992 roku.

1937 - Urodziła się Sally Kellerman, amerykańska aktorka. Grała między innymi w filmach: "Krwawy werdykt, "Taniec kruka", "Taniec", "Za wszelką cenę".

1941 - Urodził się Charlie Watts, brytyjski muzyk rockowy, od 1962 roku perkusista zespołu The Rolling Stones, w 2007 roku został sklasyfikowany na 4. miejscu listy 50 najlepszych perkusistów rockowych według "Stylus Magazine". 70 rocznica

1942 - Urodził się Jacek Pałkiewicz, dziennikarz, reporter i podróżnik. Kierował licznymi wyprawami, między innymi: na Saharę, do Birmy, Amazonii. Jest twórcą "survivalu" w Europie. Napisał wiele książek, między innymi: "Syberia - Wyprawa na biegun zimna", "El Dorado - Polowanie na legendę", "Amazonka: Zagadka źródła królowej rzek".

1944 - Urodził się Marvin Hamlisch, amerykański pianista i kompozytor, autor muzyki do filmów: "Żądło", "Zwyczajni ludzie", "Ostatni wojownik", "Tramwaj zwany pożądaniem", "Wybór Zofii".

1945 - Śpiewogrą Wojciecha Bogusławskiego i Jana Stefaniego "Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale" zainaugurowała działalność opera poznańska pod kierunkiem artystycznym Zygmunta Latoszewskiego.

1946 - We Włoszech odbyło się referendum ustrojowe. Większość głosujących opowiedziała się za republiką. 18 czerwca w Rzymie proklamowano Republikę Włoską. Jest to święto narodowe tego kraju. 65 rocznica

1947 - Sejm PRL uchwalił ustawę o nadzwyczajnych pełnomocnictwach dla rządu w "bitwie o handel". Specjalna komisja ścigająca "szkodnictwo gospodarcze" mogła karać obywateli grzywną lub kierować do miejsc przymusowej pracy bez rozprawy sądowej.

1950 - Urodził się Krzysztof Lang, scenarzysta i reżyser, zajmuje się filmem fabularnym, dokumentalnym i historycznym: "Klincz", "Wierna rzeka", "Balanga", "Strefa ciszy", "Papierowe małżeństwo", "Miłość na wybiegu".

1951 - Urodził się Henryk Miśkiewicz, saksofonista altowy, występował z Jarosławem Śmietaną, Henrykiem Majewskim, Janem Ptaszynem Wróblewskim, Kubą Stankiewiczem i innymi, w 1994 roku założył własny kwartet. 60 rocznica

1953 - Elżbieta II została koronowana na królową Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Przejęła tron po ojcu Jerzym VI. Ceremonia koronacyjna z katedry westminsterskiej w Londynie była po raz pierwszy transmitowana przez telewizję.

1958 - Rozpoczęła działalność Wojskowa Akademia Medyczna w Łodzi.

1960 - Zmarł Jakub Węgierko, lekarz internista, profesor i współzałożyciel Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Akademii Medycznej w Szczecinie twórca oryginalnej metody leczenia cukrzycy. (ur. 26.01.1889)

1961 - Urodził się Jan Jankowski, aktor teatralny i filmowy, reżyser, występował w teatrach Wrocławia, Łodzi, Bydgoszczy, od końca lat 90. związany z teatrami stołecznymi, występuje również w filmie: "Prywatne śledztwo", "Komediantka", "Pogrzeb kartofla", "Bal na dworcu w Koluszkach", popularność przyniosła mu rola Pawła Hanisza w pierwszej polskiej telenoweli "W labiryncie". 50 rocznica

1963 - Arabia Saudyjska, największe państwo Bliskiego Wschodu, zniosła niewolnictwo.

1966 - Pierwszy amerykański pojazd - bezzałogowa sonda kosmiczna Surveyor 1 - wylądował na księżycu i rozpoczął wysyłanie zdjęć jego powierzchni. Start rakiety Atlas-Centaur 10 z sondą Surveyor na pokładzie miał miejsce 30 maja 1966 roku. Misja próbnika zakończyła się 14 lipca. Sonda przesłała na Ziemię 11237 zdjęć oraz inne dane, których obróbka i analiza trwały do stycznia 1967 roku. Uzyskane informacje zostały wykorzystane w załogowym programie Apollo. 45 rocznica

1969 - W Jerozolimie powołana została Organizacja Wyzwolenia Palestyny. Powstała z połączenia różnych ugrupowań walczących o utworzenie państwa palestyńskiego. Przez ponad 30 lat przewodniczącym OWP był Jassir Arafat.

1979 - Rozpoczęła się pierwsza pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski. Trwała do 10 czerwca. Za najważniejsze jej wydarzenie uważa się słowa wypowiedziane przez Jana Pawła II na placu Zwycięstwa w Warszawie: "Wołam ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja: Jan Paweł II, papież, wołam z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój! I odmieni oblicze ziemi... tej ziemi!".

1979 - W dziewięciu państwach Europy Zachodniej odbyły się pierwsze wybory do Parlamentu Europejskiego, drugi etap odbył się 10 czerwca.

1989 - Ukazał się pierwszy numer zlikwidowanego w stanie wojennym  tygodnika "Solidarność". Redaktorem naczelnym pisma został ponownie Tadeusz Mazowiecki.

1990 - Zmarł Jan Moll, kardiochirurg, dyrektor Instytutu Kardiologii Akademii Medycznej w Łodzi, jako pierwszy w Europie Wschodniej dokonał w 1969 roku próby operacji przeszczepu serca, niestety bez powodzenia, skonstruował pierwszy polski aparat do krążenia pozaustrojowego- sztuczne płuco-serce, pionier kardiochirurgii w Polsce. (ur. 24.10.1912)

1994 - Zmarł Walenty Szwajcer, nauczyciel, odkrywca Biskupina, osady z epoki brązu, należącej do tak zwanej kultury łużyckie. Osada powstała około VIII wieku przed naszą erą. (ur. 07.02.1907)

1996 - Wszedł w życie znowelizowany Kodeks Pracy. 15 rocznica

1996 - Zmarł John Alton, amerykański operator filmowy: "Bracia Karamazow", "Żona modna", "Kosztowny związek", "Ojciec panny młodej", "Kłopotliwy wnuczek". (ur. 05.10.1901) 15 rocznica

2003 - Z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie wystartował Mars Express Orbiter - pierwszy europejski statek kosmiczny, którego celem była inna planeta.

2004 - Zmarł Nikołaj Giaurow, bułgarski śpiewak operowy, bas, długoletni solista mediolańskiej La Scali, jeden z najlepszych wykonawców repertuaru włoskiego i rosyjskiego. (ur. 13.09.1929)

2006 - Zmarł Łukasz Romanek, polski żużlowiec zwodnik RKM Rybnik. W 2001 roku zdobył tytuł Indywidualnego Mistrza Europy juniorów, a w 2003 roku tytuł Młodzieżowego Indywidualnego Mistrza Polski. (ur. 1983) 5 rocznica

2008 - Zmarł Bo Diddley, afroamerykański muzyk i śpiewak, skrzypek i gitarzysta związany z takimi gatunkami, jak elektryczny blues, rock and roll i rhythm and blues. Jeden z pionierów rock and rolla. Jego najbardziej znane przeboje to "Bo Diddley", "Who Do You Love", "Before You Accuse Me" i "Mona". Urodził się 30 grudnia 1928 roku.

2008 - Zmarł Mel Ferrer, popularny amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, grał w musicalu "Lili" oraz filmach "Wojna i pokój", "Słońce też wschodzi". Za wkład w amerykański przemysł filmowy został uhonorowany gwiazdą na Hollywood Walk of Fame. Urodził się 25 sierpnia 1917 roku.

2009 - Zmarł David Eddings, amerykański pisarz fantasy, najbardziej znany jako autor cykli "Belgariada" i "Malloreon", oprócz tego napisał między innymi: "Pieśń Reginy", "Kopuły ognia", "Starsi bogowie", "Diamentowy tron". (ur. 07.07.1931) 

Czytaj także

1 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 31.05.2011 13:19
Zmarł najdłużej panujący król Polski.
rozwiń zwiń