30 stycznia mija 85. rocznica urodzin Olofa Palmego, szwedzkiego premiera, socjaldemokraty, który zginął w 1986 roku od kuli zamachowca w centrum Sztokholmu, gdy wracał z żoną z kina. To było najgłośniejsze zabójstwo w historii Szwecji. Do dziś nie udało się wskazać zabójcy ani motywów morderstwa.
Olof Palme rozpoczynał karierę polityczną w młodzieżówkach socjalistycznych, stopniowo wspinając się po szczeblach władzy. W latach 1954-1963 był sekretarzem premiera Szwecji Tage Erlandera. Szybko stał się jego najbliższym doradcą i zyskał opinię niezwykle dynamicznego polityka młodej generacji. Jego kariera nabrała tempa, kiedy w 1969 roku został przewodniczącym Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej i objął funkcję premiera, którą pełnił przez 7 lat. Po raz drugi był szefem rządu w latach 1982-86. Na rządowych stanowiskach Olof Palme dał się poznać jako sprawny administrator, potrafiący umiejętnie reagować i nie unikający trudnych decyzji. W polityce wewnętrznej kontynuował tworzenie państwa opiekuńczego. Działał aktywnie na arenie międzynarodowej, udzielał poparcia ruchom narodowym w krajach rozwijających się. Jako szef rządu szwedzkiego wsławił się krytyką USA i wojny w Wietnamie.
Miał pozytywny stosunek do Kuby rządzonej przez Fidela Castro i potępiał interwencję ZSRR i państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 roku. Ważne funkcje powierzała mu ONZ - w roku 1980 został przewodniczącym Niezależnej Komisji ds. Rozbrojenia i Bezpieczeństwa. Pełnił też funkcję mediatora ze strony ONZ w konflikcie iracko - irańskim.
Olof Palme urodził się w 30 stycznia 1927 roku. Pochodził z zamożnej i konserwatywnej rodziny sztokholmskiej. Ukończył uniwersytet, zdobywając wykształcenie prawnicze. W czasie studiów wstąpił do Socjaldemokratycznego Związku Studentów. Studia ukończył w 1951 roku, a rok później został wybrany prezydentem Zjednoczonych Związków Studenckich w Szwecji. W 1958 roku został posłem do Riksdagu (szwedzkiego sejmu) i był nim do końca życia. Palme zajmował ważne funkcje w państwie, był między innymi ministrem łączności oraz edukacji i spraw kulturalnych. W 1969 roku został wybrany na przewodniczącego partii szwedzkich socjaldemokratów. Był dwukrotnie premierem - w latach 1969-76 oraz 1982-86.
W latach 70. wierzył w silne, ale demokratyczne społeczeństwo, dlatego głównym punktem jego działań były sprawy dotyczące prawa pracy i spraw pracowniczych. Kiedy ponownie objął stanowisko premiera w 1982 roku, jego rząd najwięcej uwagi poświęcił sprawie energetyki atomowej i kwestii pracowniczych funduszy inwestycyjnych. Olof Palme został postrzelony 28 lutego 1986 roku, gdy wracał wieczorem z żoną z kina. Napastnik miał ułatwione zadanie, ponieważ premier - jak często miał to w zwyczaju - poruszał się po mieście bez ochrony. Zmarł w drodze do szpitala, kilka minut po północy 1 marca. Po zabójstwie Palmego pojawiło się kilka teorii na temat motywów morderstwa. Wskazywano, że socjaldemokrata Palme mógł stać się ofiarą prawicowych ekstremistów, bojowników kurdyjskich, zwolenników apartheidu lub siatki nielegalnych handlarzy bronią. Żaden trop nie doprowadził jednak do wyjaśnienia okoliczności zabójstwa, pomimo ogromnego wysiłku policji i odpowiednich urzędów. Od 1987 roku jest przyznawana nagroda imienia Olofa Palmego za walkę o pokój, działania przeciwko rasizmowi i ksenofobii. Wiele miejsc na świecie zostało też nazwanych jego imieniem.
