– Я пішу гэты тэкст для сваіх сяброў, выдаўцоў, перакладчыкаў і чытачоў у іншых краінах. Пісьменніцтва патрабуе яснасці думкі і халоднага розуму, таму цяпер цяжка пісаць, калі эмоцыі віруюць. Яшчэ цяжэй зразумець, што адбываецца ў Расіі і ва Украіне. Але маўчанне цяпер было б непрымальным. Так што паспрабую нешта сказаць.
14 гадоў майго жыцця – усё дзяцінства і юнацтва – прайшлі ў Савецкім Саюзе. Ужо тады камуністычная ідэалогія была на апошнім дыханні. Мы, дзеці, як піянеры, верылі ў гэтую ідэалогію, хоць часткова, але не вельмі сур’ёзна. У што мы сапраўды верылі, гэта – мір.
Прапагандысцкая машына, якая была запушчана на пачатку савецкага перыяду, працавала добрасумленна, хоць і выдавала больш пацыфістычную, чым камуністычную рыторыку.
«СССР – крэпасць міру». «Міру мір!» Гэтыя лозунгі былі напісаныя на сценах кожнага дзіцячага садка і кожнай школы. Урок міру нязменна быў першым урокам кожны навучальны год, для кожнага класа. Песні і вершы пра мір былі часткай праграмы кожнага піянерскага мерапрыемства (а ў нас іх было шмат). Галубы ўпрыгожвалі кожны клас, кожную дошку аб’яваў, кожны вучнёўскі сшытак. Мы верылі ў гэтых галубоў так шчыра, як могуць верыць толькі дзеці. Вера ў мір была неад’емнай часткай савецкага дзяцінства, прывівала гэтую веру ў асобу кожнага з нас. Гэтая вера здавалася непахіснай, нібы яна будзе трываць да канца часоў.
Разумею пры гэтым, што вайна такая страшная, што тыя, хто яе ведае, маўчаць. Дзед у гады Другой сусветнай пражыў чатыры гады, але пра фронт ні слова не сказаў: маўчаннем абараняў сваіх дзяцей і ўнукаў.
Сёння расійскія танкі заходзяць на чужую зямлю.
Мне цяжка паверыць, што гэта адбываецца. Унутраныя пярэчанні настолькі глыбокія, што я хачу пачакаць. Словы знайсці цяжка, ні адно з іх не дастаткова моцнае. Горыч, злосць, страх, бяссілле – у n-й ступені.
Навіна ад 24 лютага 2022 года раздушыла мяне. Мой свет не перавярнуўся, ён быў проста разбураны.
Не разумею, чаму не дапамагла пацыфісцкая «вакцына». Я пішу гэта ад свайго імя, але ўсе мае сябры і знаёмыя адчуваюць тое ж самае. Ні адзін чалавек у маім блізкім і далёкім асяроддзі не падтрымлівае гэтую вайну. Сацыяльныя сеткі поўныя гневу, а таксама просьбаў, заклікаў і патрабаванняў спыніць гэтыя ваенныя дзеянні.
– Не вайне. «Міру мір. «Жыццё чалавека – гэта вышэйшая каштоўнасць». Мы будзем паўтараць, пакуль гэтая цемра не сыдзе. Мы яшчэ раз пацвердзім банальнасць дабра, каб потым не сутыкнуцца з банальнасцю зла.
Гэта не мая вайна. Я адмаўляюся прызнаваць яе сваёй, — публікуе адкрыты ліст вядомай сучаснай Расійскай пісьменніцы Гузэль Яхінай партал onet.pl.
Гузель Яхіна – расійская пісьменніца, якая стала вядомая пасля выхада рамана «Зулейха расплюшчвае вочы». Пазней выдала раманы «Дзеці мае», «Эшалон на Самарканд». Яе творы парсякнутыя гуманізмам і непрыняццём таталітарызму.
вх