Кафедра міжкультурных даследаванняў Цэнтральнай і Усходняй Еўропы факультэта прыкладной лінгвістыкі Варшаўскага ўніверсітэта запрашае выпускнікоў школ да паступлення ў польскую ВНУ. Гэта асабліва цікавая прапанова для беларусаў, бо тут можна размаўляць з выкладчыкамі па-беларуску і нават пісаць па-беларуску магістарскую працу.
Кафедра міжкультурных даследаванняў Цэнтральнай і Усходняй Еўропы факультэта прыкладной лінгвістыкі Варшаўскага ўніверсітэта — гэта адна з тых навуковых і адукацыйных пляцовак у Польшчы, дзе, можна сказаць без перабольшвання, жыве беларускі дух. Беларускую мову ведаюць многія выкладчыкі кафедры. Тут даследуюць Беларусь і яе гісторыю і культуру і ўвогуле краіны, якія мяжуюць з Польшчай і Беларуссю.
Сімвалічна, што лагатып кафедры, якая па-польску мае скарочаную назву KSI, — гэта літара грэчаскага (і царкоўнаславянскага) алфавіта Ѯ. З распаўсюджваннем хрысціянства паводле візантыйскага абраду многія народы разам з новай рэлігіяй прынялі і грэчаскую культуру, мову. Пасля хрышчэння Русі на землях у т.л. сучаснай Беларусі быў уведзены кірылічны алфавіт. Адной з літар у алфавіце была Ѯ. Яе выкарыстоўвалі для напісання такіх імён, як Ксенія, Ксенафонт, Аляксандр, Аляксей, слова лексікон, які маюць грэчаскае паходжанне. У старажытнарускіх тэкстах літару выкарыстоўвалі для пазначэння лічбы 60. Літара Ѯ сімвалізуе культуру, агульную для славян Цэнтральнай і Усходняй Еўропы, у т.л. для беларусаў і палякаў.
Яанна Гетка, кіраўнік кафедры міжкультурных даследаванняў Цэнтральнай і Усходняй Еўропы факультэта прыкладной лінгвістыкі Варшаўскага ўніверсітэта: — Кафедра існуе з 2001 года. У ёй распрацавана ўласная канцэпцыя навучання, якая мае на мэце даць студэнтам магчымасць атрыманьня глыбокіх і ўсебаковых ведаў пра рэгіён Цэнтральнай і Усходняй Еўропы.
Аб’ектам вывучэння з’яўляюцца такія краіны, як Польшча, Беларусь, Літва, Германія, Аўстрыя, Расія, Славакія, Чэхія, Украіна.
Спецыяльнасць, па якой мы працуем, носіць назву “Культуразнаўства Цэнтральна-Усходняй Еўропы”. Наша кафедра — гэта адно з нешматлікіх месц, дзе рыхтуюць студэнтаў па гэтай спецыяльнасці. Наша спецыяльнасць прапануе бачанне культуразнаўства ў вельмі шырокім аспекце — як спалучэнне гістарычных, культурных, паліталагічных і моўных ведаў пра рэгіён. Прадметы, якія тут выкладаюцца, не прапануюцца нідзе, як толькі ў нас.
Кожны студэнт мае магчымасць выбару дзвюх з вышэйпералічаных краін, каб атрымліваць грунтоўныя веды па іх гісторыі, культуры, грамадска-палітычным развіцці, СМІ, літаратуры, мастацтве.
На працягу ўсяго тэрміна навучання студэнт нашай кафедры авалодвае дзвюма мовамі на ўзроўні B2, што пацвярджаецца адпаведным сертыфікатам Варшаўскага ўніверсітэта. Замежныя мовы, якія ў нас вывучаюцца: нямецкая, руская, беларуская, літоўская, чэшская, украінская. З цягам часу плануецца пашырэнне гэтага спісу за кошт іншых моў рэгіёна.
Падчас навучальнага працэсу неад’емнымі прыярытэтамі з’яўляюцца такія якасці студэнта, як крэатыўнасць і самастойнасць. Дыдактычная праграма кафедры мае міждысцыплінарны характар, яна вельмі насычаная і разнастайная па змесце. У значнай ступені змест навучання залежыць ад індывідуальных зацікаўленняў абітурыента. Да 84% балаў, неабходных для залічэння навучальнага года, студэнт можа атрымаць дзякуючы прадметам на выбар. Навучанне на кафедры адбываецца на двух узроўнях: бакалаўрскім (тры гады) і магістарскім (два гады). Пры гэтым студэнт мае некалькі магчымасцей. Можа скончыць у нас бакалаўрыят, а потым працягваць навучанне на магістарскім уроўні. А той, хто ўжо скончыў бакалаўрскае навучанне ў іншым месцы, можа адразу паступіць да нас у магістратуру.
Мовай навучання з’яўляецца польская. Аднак студэнты могуць без праблем размаўляць з выкладчыкамі на іншых мовах, у тым ліку па-беларуску. Апрача гэтага, калі студэнт выкажа жаданне рыхтаваць на сваёй роднай мове кваліфікацыйную працу, напрыклад, бакалаўрскую альбо магістарскую, гэта таксама магчыма.
Справа налева: Юры Грыбоўскі і Яанна Гетка, намеснік кіраўніка і кіраўнік кафедры міжкультурных даследаванняў Цэнтральнай і Усходняй Еўропы факультэта прыкладной лінгвістыкі Варшаўскага ўніверсітэта, падчас VIII Міжнароднага кангрэса даследчыкаў Беларусі ў Вільні. Верасень 2019 г.
Юры Грыбоўскі, намеснік кіраўніка кафедры міжкультурных даследаванняў Цэнтральнай і Усходняй Еўропы факультэта прыкладной лінгвістыкі Варшаўскага ўніверсітэта: — Калектыў выкладчыкаў кафедры складаецца з добра падрыхтаваных спецыялістаў, вучоных у галінах культуразнаўства, гісторыі, літаратуразнаўства і мовазнаўства. Большасць выкладчыкаў мае вопыт навуковай работы і выкладання ў замежных даследчых установах і ВНУ. Замежныя мовы выкладаюць у асноўным іх носьбіты (native speakers). З упэўненасцю можна сказаць, што педагагічны склад кафедры цалкам адпавядае нашаму профілю і спецыяльнасці, паколькі нашы выкладчыкі выхаваліся ў розных культурах і краінах, дзякуючы чаму паняцьце “Культуразнаўства Цэтральна-Усходняй Еўропы” ведаюць не толькі ў тэорыі, але таксама і на практыцы. З поўным спісам нашых выкладчыкаў можна пазнаёміцца на нашым сайце, дзе змешчаны вельмі падрабязныя звесткі пра кар’еру і дасягненні кожнага з нас.
Істотнай часткай навучальнага працэсу з’яўляецца ўдзел студэнтаў у палявых практыках і міжнародных летніх школах, якія праводзяцца як у Польшчы, гэтак і за мяжой. Летнія школы адбываюцца штогадова. У нас даволі многа замежных партнёраў, што дазваляе арганізоўваць гэтыя мерапрыемствы па некалькі разоў на год і ў розных месцах. Так, напрыклад, на працягу апошніх двух гадоў адбылося ажно 14 розных вандровак і летніх школ у Польшчы і за мяжой. Замежныя краіны, у якіх часта бываюць нашы студэнты, гэта Германія, Украіна, Літва, Беларусь, Чэхія, Сербія. Шмат вандруем па памежжы — польска-беларускім, польска-ўкраінскім, польска-літоўскім і г.д. Гэта невыпадкова, паколькі там можна пазнаёміцца з тым, як на адной тэрыторыі суіснуюць розныя нацыі, культуры і рэлігіі. Кожны раз нашы студэнты, якія ўдзельнічаюць у гэтых паездках, вяртаюцца адтуль вельмі задаволеныя, бо атрымліваюць салідны багаж ведаў пра новыя мясціны, іншую культуру і звычаі, а таксама новыя знаёмствы са сваімі аднагодкамі з іншых краін. Супрацоўніцтва з замежнымі грамадска-культурнымі і навуковымі цэнтрамі дазваляе нашым студэнтам і дактарантам (аспірантам) прымаць удзел у доўгатэрміновых (семестральных) стажыроўках і практыках.
Я праводжу заняткі па гісторыі беларускай і рускай культур. Стараюся знаёміць з усімі праявамі культуры, а таксама яе ўплыву на свядомасць і фарміраванне сацыяльна-культурнага аблічча грамадства. Маю таксама некалькі спецкурсаў (на выбар). Адзін з іх — па гісторыі беларускага нацыянальнага руху ў ХХ стагоддзі. Расказваю пра поспехі і паражэнні беларускага нацыянальнага руху, аналізую іх прычыны. Іншы спецкурс (таксама на выбар) прысвечаны гісторыі праваслаўнай царквы ў нашым рэгіёне.
Студэнты і выпускнікі кафедры маюць выдатныя магчымасці навуковага развіцця. У навуковай рабоце кафедры прымаюць удзел не толькі выкладчыкі, але таксама студэнты і дактаранты (аспіранты). Дзейнічае студэнцкі навуковы гурток, які вядзе сваю работу пад наглядам вопытных вучоных. Што да дактарантаў (аспірантаў), то яны могуць рыхтаваць свае працы на двух кірунках: літаратуразнаўства і мовазнаўства. Некалькі разоў на год наша кафедра праводзіць міжнародныя навуковыя канфэрэнцыі, у якіх таксама могуць удзельнічаць студэнты і дактаранты (аспіранты).
Мы выдаём два прэстыжныя навуковыя часопісы (гадавікі) – „Przegląd Środkowo-Wschodni” i „Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej”, на старонках якіх друкуюцца не толькі вядомыя замежныя і айчынныя даследчыкі, але таксама і студэнты і дактаранты (аспіранты).
Нашы выпускнікі не толькі маюць магчымасць выбару навуковай кар’еры. Існуюць таксама іншыя шляхі і магчымасці. Напрыклад, яны могуць стаць спецыялістамі як у дзяржаўных установах, так і ў недзяржаўных арганізацыях, якія займаюцца праблемамі Цэнтральна-Усходняй Еўропы. Сярод выхаванцаў нашай кафедры ёсць тыя, хто цяпер працуе як вучоны і супрацоўнік культурных або асветных арганізацый і ўстаноў. Больш падрабязныя звесткі пра кафедру і магчымасць навучання ў ёй можна знайсці на яе старонцы ў інтэрнэце.
Віктар Корбут
Слухайце аўдыё