— Расійскія спецслужбы гэта рабілі, робяць і будуць рабіць. Яны ваююць з Захадам і вядуць пастаянны наступ, — кажа Пётр Жахоўскі (Piotr Żochowski), эксперт Цэнтру ўсходніх даследаванняў (OSW).
На пытанне, чым расійскія службы адрозніваюцца ад спецслужбаў заходніх краінаў, Пётр Жахоўскі кажа пра філасофію працы:
— Канечне, у кожнай краіне ёсць свае службы, ёсць контрвыведка, выведка, якая збірае інфармацыю пра праціўніка, але казаць, што, напрыклад, ФСБ – гэта такая ж спецслужба, як Агенцтва ўнутранай бяспекі, толькі ў Расіі, можа больш брутальная, можа, менш дэмакратычная, нельга. Або тое, што ГРУ – насамрэч, гэтая служба мае іншую назву, але звычайна выкарыстоўваецца старая абрэвіятура – гэта расійскі адпаведнік нашых вайсковых службаў. Гэта зусім іншая філасофія працы. Галоўная мэта расійскіх спецслужбаў — не збор інфармацыі, хоць, вядома, яны і гэтым займаюцца, а барацьба. Яны знаходзяцца ў стане перманентнай вайны. У шырокім разуменні з заходнім светам. Безумоўна, гэтая вайна выглядае інакш ва Украіне, дзе ідзе ваенны канфлікт, і інакш у Польшчы ці іншых еўрапейскіх краінах, і нават інакш у ЗША. Але яна адбываецца. І расійскія службы ў гэтым вельмі наступальныя. Ад заходніх службаў іх перш за ўсё адрознівае агрэсіўнасць.
Пётр Жахоўскі таксама разважае пра сабатажы і дыверсіі, якія ладзяць расійскія спецслужбы. Ён звяртае ўвагу на дэстабілізуючую, дэзынфармацыйную і падманную дзейнасць, якая мае на мэце прымусіць апанентаў дзейнічаць у адпаведнасці са стратэгічнымі мэтамі Крамля.
«Іх маштаб розны: ад нязначнага інцыдэнту да буйнамаштабных аперацый уплыву, накіраваных на стварэнне пэўнага наратыву ў еўрапейскім грамадстве і фармаванне стаўлення, спрыяльнага да Расійскай Федэрацыі», – адзначае эксперт.
Таксама ён нагадвае, што агентурная дзейнасць — даўняя «фішка» расійскіх спецслужбаў, ды згадвае гісторыю паслярэвалюцыйнай Расіі, якая, нягледзячы на ўнутраныя цяжкасці, выдаткоўвала значныя сродкі на актыўную дзейнасць у Заходняй Еўропе: стварала агентурныя сеткі, разбурала расійскую эміграцыю, стварала пазітыўны вобраз Савецкага Саюза.
«Калі метад працуе, навошта яго мяняць? Расійскія службы часта выкарыстоўваюць такія класічныя рашэнні, добра апрабаваныя ў часы халоднай вайны. Гэта азначае, напрыклад, фінансаванне і падтрымку прарасійскіх колаў, але таксама пошук патэнцыйных саюзнікаў, якія неабавязкова прарасійскія, але якіх можна натхніць знайсці сферы, якія звязваюць іх з Расіяй. Раней полем разумення была пацыфісцкая ідэалогія, цяпер гэта перш за ўсё кансерватызм. Вялікія намаганні накіраваныя на фармаванне іміджу Расіі як кансерватыўнай краіны, альтэрнатывы ліберальнаму, «амаральнаму» Захаду. Дадамо – цалкам фальшывы вобраз. Але відавочна, што кансерватыўныя колы цікавяць расійскія спецслужбы», — тлумачыць Пётр Жахоўскі (Piotr Żochowski), эксперт Цэнтру ўсходніх даследаванняў.
Ён распавядае, што для стварэння агентурнай сеткі цяпер паспяхова выкарыстоўваецца інтэрнэт.
«Людзі, якіх летась затрымалі польскія службы ў сувязі з перадачай інфармацыі Расіі і падрыхтоўкай дыверсій, адгукнуліся на абʼяву ў інтэрнэце і атрымалі заданні ў Telegram. Варта адзначыць, што такім чынам вярбуюцца людзі для выканання нейкіх індывідуальных заданняў: фатаграфаваць абʼекты вайсковай або крытычнай інфраструктуры, размяшчаць камеру на транспартных шляхах, раскідваць улёткі. Гэта не суперпадрыхтаваныя агенты, а людзі, якія працуюць на расійскія службы з нізкіх матываў, у асноўным фінансавых. Яны атрымліваюць грошы ў біткойнах і выконваюць загады. Яны не заўсёды ў поўнай меры ведаюць, хто зʼяўляецца сапраўдным кліентам, хоць, вядома, павінны ўсведамляць, што гэта дзейнасць на карысць Расійскай Федэрацыі», — падкрэслівае Пётр Жахоўскі.
Эксперт таксама выказвае сваё меркаванне, як Расія (прынамсі ў публічнай прасторы) ставіцца да Польшчы.
«Расія ўвесь час пасылае сігналы, што не ставіцца да польскіх грамадзян ці да польскага грамадства як да ворагаў. Супернік — улада, НАТА, Еўрасаюз. Гэта стварае наратыў: «не падманвайце сябе ўладай, не ўцягвайце сябе ў вайну». Тэрарыстычны акт супраць мірнага насельніцтва адной з заходніх краін практычна знішчыў бы такое паведамленне. Гэта не значыць, што я тут, у гэты момант, з поўнай адказнасцю скажу, што такога акту не будзе. У выпадку расійскіх службаў нельга меркаваць, што яны не пяройдуць нейкую мяжу. Яны ўжо здзяйснялі тэракты і палітычныя забойствы», — нагадвае эксперт.
І тлумачыць падыходы ў дзейнасці спецслужбаў:
«Скажу так: напрыклад, расіяне глушаць сігнал GPS у Балтыйскім моры. Ці ёсць у нас тэхналагічныя магчымасці, каб адказаць тым жа? Мы маем. Чаму мы гэтага не робім? Таму што, у адрозненне ад расіян, мы арыентуемся на абарончыя дзеянні, якія абмяжоўваюць актыўнасць праціўніка».
Паводле businessinsider.com.pl/вх