Na początku konferencji po swym wtorkowym spotkaniu w Warszawie premierzy Polski i Kanady podpisali porozumienie o współpracy w zakresie pokojowego wykorzystania energii jądrowej. Jego dokładnej treść nie zaprezentowano podczas konferencji, ale dodatkowe informacje w tej sprawie mają pojawić na stronach rządowych.
Pogłębione partnerstwo
Premier Tusk powiedział, że dokument ten daje "pewne ramy prawne, które umożliwią jeszcze bardziej intensywną współpracę, na której bardzo zależy i Kanadzie, i Polsce". Dla Polski ten dzisiejszy akt i nasze rozmowy mają szczególny wymiar, ponieważ jesteśmy na drodze do własnej energetyki jądrowej, Kanada ma tutaj bardzo dobre doświadczenie - podkreślił szef polskiego rządu. Zwrócił także uwagę, że główny dostawca technologii dla pierwszej planowanej polskiej elektrowni jądrowej, czyli firma Westinghouse, jest własnością firm kanadyjskich.
- Dzisiaj pogłębiamy nasze partnerstwo - powiedział premier Trudeau wskazując, iż celem porozumienia jest m.in. to, aby już nigdy Polska nie była zależna od rosyjskiej ropy i gazu. -Od dziesiątek lat Kanada stoi w awangardzie tworzenia czystej energii jądrowej. Tworzymy reaktory jądrowe, które w tej chwili ogrzewają tysiące gospodarstw domowych (...) Kanada jest gotowa do wsparcia Polski - jako silny partner, na którym można polegać - jako źródło uranu, energii jądrowej - zadeklarował.
Temat energii jądrowej był również jednym z głównych tematów poprzedniej wizyty Trudeau, która miała miejsce w lutym zeszłego roku. Z kolei w grudniu ub.r. Polskie Elektrownie Jądrowe, czyli należąca w 100 proc. do Skarbu Państwa spółka będąca inwestorem i operatorem elektrowni na Pomorzu, informowała, że otrzymała od kanadyjskiej agencji kredytów eksportowych Export Development Canada list intencyjny ws. potencjalnego wsparcia budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej do kwoty 1,45 mld dol.
Podobnie jak podczas ostatniej wizyty, Tusk znów nawiązał do tematu małych reaktorów modułowych (SMR) (pierwszy na świecie taki reaktor ma zostać zbudowany w elektrowni Darlington w kanadyjskim Ontario). -Nie ukrywam, że ta współpraca (...) jest dla nas bardzo ważna. Liczymy na to, że to, co zaczęliście w Darlington, stanie się faktem i umożliwi także nam rozwój tej technologii, tym bardziej, że Orlen i inni biznesowi partnerzy Orlenu będą chcieli (...) także w Polsce rozpocząć te ambitne inwestycje - powiedział.
Trudeau zwracał też uwagę na wymiar handlowy relacji polsko-kanadyjskich. Jak zauważył, od czasu podpisania umowy gospodarczo-handlowej między UE a Kanadą (CETA) obroty handlowe między Polską a Kanadą wzrosły o ponad 70 proc. - Ta umowa o wolnym handlu nie byłaby możliwa bez pana premiera Tuska, który był wtedy szefem Rady Europejskiej - powiedział.
Ponadto Tusk podziękował za współpracę kanadyjskiemu premierowi, który na początku stycznia ogłosił, że ustąpi ze stanowiska szefa partii i tym samym przestanie być szefem rządu. "Mieliśmy okazję współpracować przez wiele, wiele lat i zawsze mogliśmy liczyć (...) na lojalną współpracę, pełne zrozumienie. I za te lata współpracy jeszcze raz, Justin, bardzo serdecznie dziękuję" - zwrócił się do kanadyjskiego premiera, nazywając go "sprawdzonym przyjacielem Polski".
Wizyta premiera Kanady w Polsce
Premier Kanady rozpoczął wizytę w Polsce w poniedziałek, kiedy to wziął udział w uroczystościach 80. rocznicy wyzwolenia obozu w Auschwitz. To właśnie od tego tematu Trudeau zaczął swoją wypowiedź podczas wspólnej konferencji z szefem polskiego rządu, podobnie jak podczas innych publicznych wystąpień mówiąc częściowo po angielsku, a częściowo po francusku.
- Oprócz tego, że upamiętniamy działania wspaniałych przywódców i żołnierzy sprzed 80 lat, mamy na sobie również odpowiedzialność za pamięć (...) i przypominanie o ofiarach - mówił. Kanadyjski premier zwracał uwagę na "gwałtowny wzrost antysemityzmu", a także nienawiści przeciwko "wszystkim, którzy są odmienni w swoim pochodzeniu". Jego zdaniem odpowiedź na to nie była wystarczająco silna. - Trzeba zrobić o wiele więcej - powiedział Trudeau.
IAR/PAP/dad