Służba Zagraniczna działa na podstawie Ustawy o służbie zagranicznej z 21 stycznia 2021 roku, i późniejszej jej noweli z 20 maja 2021 roku. Te dwa akty prawne, które weszły w życie w połowie czerwca, zastąpiły ustawę z 2001 roku.
Nowe przepisy wprowadziły między innymi funkcję Szefa Służby Zagranicznej oraz zmianę zasad naboru kadr do służby zagranicznej i możliwość powoływania przez prezydenta Rzeczpospolitej odrębnych ambasadorów na placówkach dyplomatycznych. Zmieniona została także struktura stopni dyplomatycznych. Najwyższym stopniem jest obecnie minister-pełnomocny, a nie jak dotąd - ambasador.
Szefem Służby Zagranicznej jest Arkady Rzegocki. Został powołany na to stanowisko 1 lipca 2021 roku przez Ministra Spraw Zagranicznych Zbigniewa Raua.
Po odebraniu nominacji Profesor Arkady Rzegocki podziękował za zaufanie, jakim obdarzył go Minister Spraw Zagranicznych, Zbigniew Rau. Napisał wówczas w mediach społecznościowych: "Zobowiązuję się, że nie ustanę w wysiłkach na rzecz budowania profesjonalnej i nowoczesnej służby zagranicznej na miarę XXI wieku. Dyplomacji polskiej racji stanu ". I to zadanie z sukcesem realizuje.
Dzień Służby Zagranicznej to wyraz uznania dla roli dyplomacji w budowaniu pozycji Polski na arenie międzynarodowej. To jednocześnie okazja do przybliżenia opinii publicznej działań polskiej dyplomacji zarówno tych widocznych w reflektorach mediów, jak również tych mniej spektakularnych, składających się na codzienność funkcjonowania Ministerstwa Spraw Zagranicznych i polskich placówek dyplomatycznych na całym świecie. Jest to też chwila dla docenienia pracy i zaangażowania kadry Ministerstwa, będącej spoiwem celów i realizacji polskiej polityki zagranicznej.
W tym roku tematem przewodnim Dnia Służby Zagranicznej są kulisy polskiej dyplomacji – pokazanie zróżnicowania jej pracy i efektów na przykładach m.in. pracy konsularnej, działań z zakresu dyplomacji publicznej, czy roli Akademii Dyplomatycznej w kształtowaniu nowoczesnej polskiej dyplomacji potrafiącej stawić czoła współczesnym międzynarodowym wyzwaniom.
Szef Służby Zagranicznej Arkady Rzegocki podkreśla, że święto to jest dla polskich dyplomatów niezwykle istotne. -Ten dzień jest ważny dlatego, że najczęściej służba zagraniczna, dyplomacja, działa po cichu, wtedy to dyplomacja jest najbardziej skuteczna, więc tym bardziej świętujmy i pamiętajmy o polskich dyplomach - mówi w rozmowie z Polskim Radiem dla Zagranicy.
Minister Arkady Rzegocki podkreśla, że praca w dyplomacji do przede wszystkim służba i odpowiedzialność: "to jest także misja, praca, która daje dużo satysfakcji, ale i duża odpowiedzialność, ponieważ są sytuacje bardzo ważne dla naszego państwa i tutaj służba Rzeczpospolitej jest oczywiście najważniejsza, natomiast często dochodzi też do bardzo dramatycznych sytuacji, w których nasi konsulowie, nasi dyplomaci muszą pomagać, muszą reagować".
Prof. Arkady Rzegocki jest od wielu lat nauczycielem akademickim i profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był również profesorem Polskiego Uniwersytetu Na Obczyźnie w Londynie oraz pomysłodawcą i pierwszym kierownikiem Polskiego Ośrodka Naukowego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Londynie. Przez wiele lat był także Ambasadorem RP w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
- Te doświadczenia są niezwykle ważne i dopiero jak się połączy te dwa elementy, wiedzę teoretyczną i wiedzę praktyczną, dopiero wtedy można osiągnąć sukces, można być skutecznym. Stąd moje zaangażowanie i duża promocja naszej dyplomacji wśród młodych ludzi. A moja misja ambasadora w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii przypadła na historyczny moment wychodzenia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, co łączyło się z bardzo wieloma problemami, wyzwaniami. Ale udało nam się wykorzystać ten czas w sposób niezwykły. W Wielkiej Brytanii dokonała się przemiana świadomościowa, tak bym powiedział. Stopień wiedzy o Polsce, zainteresowanie Polską wzrosło niepomiernie - mówi minister Arkady Rzegocki.
- Efekty tej coraz bliższej współpracy między naszymi krajami mamy nawet dzisiaj podczas kryzysu białoruskiego. To nie jest przypadek, że premier Boris Johnson pamiętał o naszym święcie narodowym i złożył kwiaty pod pomnikiem polskich lotników w Londynie, tuż obok bazy w Northolt, gdzie stacjonował słynny dywizjon 303. Pani minister spraw zagranicznych napisała w "The Telegraph" artykuł popierający bardzo mocno Polskę, pan premier także się wypowiadał wspierając Polskę, a niedługo będziemy mieli wizytę brytyjskiego ministra obrony. Brytyjscy żołnierze zadeklarowali zaś chęć pomocy inżynieryjnej przy naszej granicy. To tylko pojedyncze przykłady dobrej współpracy polsko-brytyjskiej na wielu poziomach. To dotyczy bardzo wielu krajów - dodaje minister Arkady Rzegocki.
Do wysłuchania rozmowy z ministrem Arkadym Rzegockim, Szefem Służby Zagranicznej, a także życzeń skierowanych w Dniu Służby Zagranicznej, do polskich dyplomatów na całym świecie, zaprasza Halina Ostas.
