Kierownik kolekcji imienia Jana Pawła II i współkuratorka wystawy Anna Biskupska przypomniała najwcześniejszą historię obrazu. To jest płótno naklejone na deskę. - Obraz nasz ma takie zagięcie w lewym, górnym rogu. Był przechowywany na strychu i został zdjęty z krosien. Potem, kiedy na początku XX wieku trafił do Galerii Oldenzeel w Rotterdamie, która jako pierwsza pokazała te pierwsze, holenderskie prace van Gogha. Przeprowadziła tam, w ramach możliwości, konserwacje, musiała te obrazy usztywnić, więc zostały one naklejone na deskę i oklejone czerwoną, zabezpieczającą tasiemką wokół. Do dzisiaj pozostała ta czerwona tasiemka. To jest dla nas dowód pochodzenia naszej pracy - podkreśliła Anna Biskupska.
00:30 12943496_2.mp3 Kierownik kolekcji imienia Jana Pawła II i współkuratorka wystawy Anna Biskupska przypomniała najwcześniejszą historię obrazu (IAR)
Ekspertyzy prowadzone były przez specjalistów z Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych krakowskiego oddziału Muzeum Narodowego. Zaprosili oni do współpracy także ekspertów z amsterdamskiego Van Gogh Museum. Do badań wykorzystano wiele technik - m.in. promieniowanie UV, RTG, mikroskopy, skanery - przypomniała profesor Magdalena Iwanicka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. - Generalnie wykorzystujemy różne zakresy promieniowania, podobnie jak w medycynie wykorzystywanych jest wiele technik jak rentgen, promieniowanie ultrafioletowe, obrazowanie w podczerwieni. Generalnie staramy się używać technik nieinwazyjnych - podkreśliła profesor Magdalena Iwanicka.
00:28 12943496_3.mp3 Do badań wykorzystano wiele technik - m.in. promieniowanie UV, RTG, mikroskopy, skanery - przypomniała profesor Magdalena Iwanicka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (IAR)
Dzieło przeszło konserwację
Przy okazji badań obraz przeszedł również trwający wiele miesięcy proces konserwacji. Z płótna usunięto zanieczyszczenia, wzmocniono dębowe podobrazie, dzieło dostało także nową ramę, która wewnątrz wyposażona jest w tak zwaną "gablotę mikroklimatyczną", co pozwala na bezpieczne przechowywanie tego dzieła.Konserwatorka zbiorów Agata Smolnicka przyznała, że w kwestii autorstwa, ważne było potwierdzenie technologiczne tego obrazu z innymi dziełami van Gogha - głównie dlatego, że paleta malarska była już dawno znana, natomiast nie był znany ten okres twórczości. - Van Gogh malując te obrazy nie sygnował ich, dlatego mogły być wątpliwości co do tego, czy rzeczywiście jest to pejzaż jego pędzla. Natomiast obraz jest naklejony na deskę, jest to tak zwany Oldenzeel panel. Jest to cecha charakterystyczna obrazów van Gogha z tego okresu, przygotowanych do dalszej sprzedaży. I w momencie, kiedy obraz rozwarstwiono i rozłożono na części, zdjęto ramę podczas badań w Muzeum Narodowym w Krakowie, okazało się, że jest to rzeczywiście jeden z obrazów van Gogha, a amsterdamskie Van Gogh Museum to potwierdziło - wyjaśniała Agata Smolnicka.
"Wiejskie chaty…" powstały pięć lat przed jego największymi dziełami jak "Słoneczniki" czy "Pokój w Arles". Obraz zmieniał miejsce przechowywania i właścicieli. Gdy na początku XX wieku prace van Gogha zyskały rozgłos i zwiększyły wartość, "Wiejskie chaty…" znajdowały się już w rękach kolekcjonerów - najpierw w Belgii, a potem w Szwajcarii.
W latach 80. dzieło trafiło do Polski, do Galerii Porczyńskich. Od 2020 roku jest w depozycie Muzeum Jana Pawła II i Stefana Wyszyńskiego.Przedstawicielowi postimpresjonizmu przypisuje mu się autorstwo blisko 2000 dzieł. Najsłynniejsze to: "Słoneczniki" czy "Gwiaździsta noc". Fundusze na przeprowadzanie badania obrazu przekazało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Obraz można oglądać do 8 grudnia.
IAR/dad