Prof. Łukasz Turski, wybitny fizyk i popularyzator nauki, spocznie na Powązkach

31 marca 2025 roku na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach odbędzie się ceremonia pogrzebowa prof. Łukasza Turskiego, wybitnego fizyka, popularyzatora nauki i publicysty. Profesor zmarł w nocy z 21 na 22 marca, pozostawiając po sobie nieoceniony dorobek naukowy oraz inspirację dla kolejnych pokoleń.

Prof. Łukasz Turski

Shutterstock/pruslee & Centrum Nauki Kopernik/Facebook

Prof. Łukasz Turski urodził się 18 listopada 1943 roku w Krakowie. Edukację średnią ukończył w Liceum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie, a następnie studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim. W 1985 roku otrzymał tytuł profesora nauk fizycznych.

Był cenionym specjalistą w dziedzinie fizyki materii skondensowanej oraz mechaniki statystycznej. W Centrum Fizyki Teoretycznej PAN zajmował się badaniami nad dynamiką procesów wiązania się cząsteczek i atomów na powierzchni kryształów. Publikował w renomowanych czasopismach naukowych, a jego dorobek obejmuje ponad sto prac naukowych.

W swoich wypowiedziach wielokrotnie podkreślał znaczenie badań podstawowych dla postępu cywilizacyjnego. W 2016 roku mówił: "Bez badań podstawowych zatrzyma się postęp cywilizacyjny. Tylko dzięki rozwojowi fizyki i badań fizycznych na poziomie podstawowym uda się poznać mechanizmy, którymi rządzi się wszechświat."

Popularyzacja nauki i niezapomniane inicjatywy

Prof. Turski był nie tylko wybitnym naukowcem, ale także niestrudzonym popularyzatorem nauki. Był jednym z pomysłodawców i współtwórców Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Idea stworzenia tej instytucji towarzyszyła mu od lat 70., jednak dopiero po 1989 roku pojawiła się możliwość jej realizacji. W 2010 roku, podczas otwarcia CNK, podkreślał znaczenie tego miejsca dla edukacji i rozwoju nauki w Polsce: "Wszystko, czego nas nauczyła historia XX i XXI wieku, to to, że to Don Kichoci wygrywają. To Centrum zbudowali właśnie Don Kichoci."

Był także inicjatorem Pikniku Naukowego, który po raz pierwszy odbył się w 1997 roku. Wydarzenie to, organizowane wspólnie z Robertem Firmhoferem i Krystyną Kępską-Michalską, szybko stało się największym plenerowym festiwalem naukowym w Europie. Za jego organizację prof. Turski otrzymał w 1998 roku nagrodę im. Hugona Steinhausa. Sam podkreślał, że możliwość popularyzowania nauki poprzez Piknik sprawia mu ogromną radość: "Piknik jest świetny. To wielka frajda i wielki sukces warszawiaków, którzy przyszli tutaj mimo wszystkich przeciwności."

Nagrody i wyróżnienia

Za swoją działalność naukową i popularyzatorską prof. Turski otrzymał wiele wyróżznień. W 2000 roku przyznano mu Medal Europejskiego Towarzystwa Fizycznego za upowszechnianie fizyki. Dziesięć lat później otrzymał prestiżowy "Honorowy Złoty Mikrofon" Polskiego Radia, a w 2011 roku prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

W 2012 roku został laureatem Nagrody Specjalnej w konkursie Popularyzator Nauki za całokształt działalności popularyzatorskiej.

Pożegnanie profesora
Odejście prof. Turskiego jest ogromną stratą dla polskiej nauki i społeczności akademickiej. Jak podkreślał prof. Dariusz Jemielniak, wiceprezes PAN: "Był człowiekiem wielkiego formatu. Cierpliwie tłumaczył, że energia jądrowa jest bezpieczna, szczepionki ratują życie, a postęp naukowy to ogromny dorobek naszych czasów".

Prof. Turski zostanie pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie 31 marca 2025 roku o godzinie 13:00.

IAR/PAP/dad