98 lat temu, 22 marca 1925 roku, urodził się Wojciech Ziembiński – działacz opozycyjny w PRL, przewodniczący Rady Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie oraz Rady Polskiej Fundacji Katyńskiej.
W czasie okupacji Wojciech Ziembiński działał w konspiracji. Próbował przedostać się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Złapany przez Niemców, spędził resztę wojny w obozach pracy. Po wojnie powrócił do Polski. Od 1950 roku pracował w Spółdzielni Wydawniczej "Czytelnik", skąd został zwolniony za odmowę uczczenia śmierci Stalina. Po odwilży gomułkowskiej był działaczem Klubu Inteligencji Katolickiej i Klubu Krzywego Koła.
"Proces piski o traktat ryski"
4 maja 1971 sąd w Piszu skazał Ziembińskiego na rok pozbawienia wolności w zawieszeniu za wygłoszenie gawędy skierowanej do harcerstwa na temat wschodnich granic Rzeczpospolitej przed II wojną światową. Sprawa swój finał znalazła dopiero na początku lat 90. XX wieku, kiedy to w postępowaniu rewizyjnym sąd uniewinnił działacza.
– Rehabilituje się wymiar sprawiedliwości PRL. Nigdy bym nie zabiegał o własną rehabilitację – mówił na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.
18:00 ziembinski_proces piski.mp3 Audycja Władysława Wilkiela na temat procesu Wojciecha Ziembińskiego - działacza opozycji demokratycznej - który został skazany 4 V 1971 r. za gawędę wygłoszoną na ognisku harcerskim na temat historycznych wydarzeń z najnowszej historii Polski.
Materiały dźwiękowe związane z postacią Wojciecha Ziembińskiego z archiwów Radia Wolna Europa >>>
Przez szereg lat Ziembiński organizował uroczystości i nabożeństwa patriotyczne. Sygnował również listy do władz: List 59 i List 14. Był jednym z założycieli Komitetu Obrony Robotników i Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.
Komitet Obrony Robotników - zobacz serwis historyczny
W obronie więźniów politycznych
Po wprowadzeniu stanu wojennego pozostawał w ukryciu. Poszukiwano go listem gończym. W 1982 roku został zatrzymany i więziony. W 1983 władze zezwoliły mu na wyjazd za granicę w celu leczenia ciężkiej choroby serca. Spekulowano na temat ukrytych motywów władz, które być może liczyły na to, że opozycjonista zdecyduje się na emigrację. Podobną propozycję złożono wówczas 11 doradcom Solidarności.
– Tego rodzaju propozycje nie są propozycjami honorowymi i dlatego nie zostaną przez ludzi honoru przyjęte – mówił Ziembiński w 1983 roku na antenie Radia Wolna Europa.
Za granicą głośno mówił o więźniach politycznych w PRL: – Moim obowiązkiem, jako tego, który wyszedł z więzienia, jest upominanie się o pozostałych więźniów politycznych (…). Nie możemy pogodzić się z tym, że przez 2 lata są więzieni czołowi przywódcy Solidarności i przez 2 lata władze PRL nie są w stanie sformułować aktu oskarżenia – podkreślał.
W tej sprawie napisał list do prezydenta Francji François Mitteranda. Ziembiński był przeciwnikiem postanowień Okrągłego Stołu. W III RP swoją aktywność polityczną związał z prawicowymi ugrupowaniami.
Pamięć o Poległych i Pomordowanych
Zwieńczeniem działań Ziembińskiego była praca na rzecz utrzymania pamięci o Polakach pomordowanych na Wschodzie. Od 1991 do 2000 roku działacz był przewodniczącym Rady Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie, a w latach 1993-2000 Rady Fundacji Katyńskiej. Był także głównym inicjatorem budowy pomnika "Poległym i Pomordowanym na Wschodzie" w Warszawie. Zmarł 13 stycznia 2001.
Wojciech Ziembiński przemawia podczas uroczystości odsłonięcia podkładów kolejowych z nazwami miejsc, w których pomordowano Polaków, fragmentu pomnika "Poległym i Pomordowanym na Wschodzie" - posłuchaj audycji z cyklu "7 dni w kraju i na świecie".
02:30 ziembinski_podklady.mp3 Fragment audycji Antoniego Szybisa z cyklu "7 dni w kraju i na świecie", nagranie przemówienia Wojciecha Ziembińskiego z uroczystości położenia podkładów kolejowych z nazwami miejsc, w których ginęli Polacy na Wschodzie. (PR, 17.04.1993)
bm