Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Julia Budzisz 31.12.2021

Na Pomorzu odkryto elitarny pochówek sprzed blisko tysiąca lat

Dwa bursztynowe pierścienie, misa z brązu i żelazny nóż w skórzanej pochewce z okuciami z brązu znajdowały się w grobie mężczyzny z przełomu XI i XII wieku, który archeolodzy odkryli w Ostrowitem (Pomorskie). Zdaniem badaczy zmarły był przedstawicielem ówczesnych lokalnych elit.

Tysiącletnie skarby

Szczątki zostały złożone w komorze grobowej, w swojej konstrukcji przypominającej obszerną skrzynię lub niewielki domek. Tego typu pochówki - związane z wczesnośredniowiecznymi elitami - archeolodzy nazywają komorowymi. Badacze uważają, że zmarły był chrześcijaninem - jego ciało ułożono bowiem na osi wschód-zachód, co było zwyczajem często praktykowanym przez wyznawców tej religii. 

O randze grobu świadczy nie tylko jego wielkość, lecz także wyposażenie. Naukowcy zwrócili szczególną uwagę na dwa niemal identyczne bursztynowe pierścienie, symetrycznie rozłożone wzdłuż osi ciała zmarłego. Jak podkreślił w rozmowie z Polską Agencją Prasową dr hab. Jerzy Sikora z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, który od kilku lat kieruje badaniami w Ostrowitem, materiał, z którego biżuteria została wykonana, wskazuje na to, że za życia mężczyzna musiał pełnić znaczącą rolę w lokalnej społeczności. 

- Bursztyn można wiązać albo z pośrednictwem w handlu tym surowcem, albo z kontrolą nad lokalnymi złożami – dodał. 

W okolicach grobowca archeolodzy odnaleźli również wykonaną z brązu misę, nóż żelazny w skórzanej pochewce z okuciami z brązu i dwa kawałki monet. Pod misą naukowcy dojrzeli także niewielkie fragmenty skóry – najpewniej pozostałości obuwia zmarłego, zachowane dzięki konserwującemu wpływowi tlenków miedzi.

Ostrowite jako ważny lokalny ośrodek władzy 

Nie jest to pierwszy tego typu pochówek odnaleziony w Ostrowitem. Dzięki zastosowaniu wykrywaczy metali w poprzednich latach badaczom udało się namierzyć w pobliżu wiele fragmentów mis z brązu. Z tego też powodu archeolodzy podejrzewają, że dawniej w okolicy znajdowało się więcej grobów, które w późniejszych wiekach musiały zostać zniszczone. 

Jak podkreślił dr hab. Jerzy Sikora w rozmowie z PAP, od XI do XIV wieku Ostrowite było ważnym, ale lokalnym ośrodkiem władzy. Istotnym aspektem funkcjonowania osady był handel. Świadczą o tym liczne znaleziska archeologiczne z ostatnich lat - np. odważniki do wag szalowych, a także monety (m.in. zachodnioeuropejskie, głównie saskie) i szereg importowanych przedmiotów (np. mis z brązu), pochodzących z Wielkopolski, Skandynawii, Rusi i krajów Europy Zachodniej. 

Nauka w Polsce/szz/jb