Najnowsze osiągnięcia techniki
Badania zostały przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Lipsku, włoskiego Uniwersytetu Bolońskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego, Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie oraz Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Uzyskanie tak przełomowych wyników umożliwił m.in. rozwój metod datowania radiowęglowego, który nastąpił w ciągu ostatnich kilku lat.
- Określenie dokładnego wieku tej biżuterii miało fundamentalne znaczenie dla przypisania jej kontekstu kulturowego. Nasza praca pokazuje, że zastosowanie najnowszych osiągnięć metod datowania radiowęglowego pozwala zminimalizować ilość pobieranych próbek i uzyskać dokładniejsze dane z niewielkim marginesem błędu - wyjaśnia prof. Sara Talamo, główna koordynatorka badań i dyrektorka laboratorium radiowęglowego BRAVHO Wydziału Chemii Uniwersytetu Bolońskiego.
Nasi przodkowie rośli z zimna. Naukowcy zbadali wpływ klimatu na rozmiary ciał pierwszych Homo sapiens
Naszyjnik - oraz znalezione w jego pobliżu szydełko, którym prawdopodobnie wykonano dekoracyjne wzory na wisiorku - zostały także przeanalizowane za pomocą metod mikrotomograficznych.
- Techniki modelowania 3D umożliwiły nam wirtualne odtworzenie znalezisk, co pozwoliło na wykonanie szczegółowych pomiarów i opisów artefaktów - wyjaśniał prof. Stefan Benazzi, jeden z badaczy pracujących nad datowaniem odnalezionej biżuterii.
Przełomowe odkrycie
Wisiorek został odnaleziony wśród kości i kamiennych narzędzi z okresu górnego paleolitu podczas prac archeologicznych kierowanych przez dr Mikołaja Urbanowskiego. W Jaskini Stajnia natrafiono wówczas nie tylko na ślady obecności grup neandertalczyków, lecz także Homo sapiens. Badacze podejrzewają, że naszyjnik uległ uszkodzeniu podczas jednej z wypraw łowieckich na tych terenach i został porzucony.
- Ten element biżuterii świadczy o dużej kreatywności i niezwykłych zdolnościach manualnych członków grupy Homo sapiens, która zajmowała to stanowisko. Grubość blaszki wynosi około 3,7 milimetra, co świadczy o zadziwiającej precyzji w rzeźbieniu nakłuć i otworów potrzebnych do zawieszenia naszyjnika - dodaje pracująca przy projekcie dr Wioletta Nowaczewska z Uniwersytetu Wrocławskiego.
Naukowcy przyznają, że w dotychczas obowiązujących scenariuszach dotyczących najwcześniejszej ekspansji Homo sapiens w Europie, terytorium Polski było pomijane. Uważano bowiem, że przez kilka tysiącleci po wyginięciu neandertalczyków tereny te pozostawały opuszczone.
- Wiek wisiorka i kościanego szydła znalezionych w Jaskini Stajnia ostatecznie dowodzą, że rozproszenie Homo sapiens w Polsce nastąpiło równie wcześnie, jak w Europie Środkowej i Zachodniej. To niezwykłe odkrycie zmienia perspektywę widzenia zdolności adaptacyjnych tych grup i podważa teorie dotyczące rozprzestrzeniania się innowacji artystycznych - podsumowuje dr Andrea Picinego z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Lipsku.
EurekaAlert!/jb