Archeolodzy odnaleźli kosmetyk z epoki brązu w 2001 roku w Dżiroft, mieście w południowowschodnim Iranie. Odkrycie nastąpiło w wyniku wylewu rzeki Halil, który odsłonił kilka cmentarzy z epoki brązu.
Nurt wypłukał fiolkę wykonaną z misternie rzeźbionego chlorytu na powierzchnię wraz z wieloma innymi artefaktami. Wiele trafiło w ręce mieszkańców okolicznych miejscowości, ale fiolkę udało się zdobyć naukowcom. Obecnie jest ona częścią kolekcji Muzeum Archeologicznego Dżiroft.
Naukowcy odkryli, że w jej wnętrzu znajduje się czerwony pigment. To prawdopodobnie najstarsza znana szminka na świecie. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Scientific Reports.
Kiedy powstała najstarsza znana szminka na świecie?
Archeolodzy przebadali substancję znajdującą się we wnętrzu fiolki za pomocą datowania radiowęglowego i ustalili, że miała ona do 4000 lat. Najprawdopodobniej pochodzi z lat 1936 a 1687 p.n.e.
Pojemnik wykonany z drobnej zielonej skały chlorowanej imituje kształt źdźbła trzciny bagiennej — w tamtym czasie ludzie wycinali je i dzielili na segmenty (przy czym dnem każdego segmentu było zgrubienie źdźbła) w taki sposób, by można je było wykorzystać jako pojemniczki codziennego użytku. Odnaleziony artefakt musiał należeć do kogoś o wyższym statusie społecznym, bo zamiast taniej trzciny użyto kamienia i misternie ozdobiono.
Czytaj także:
Jaki kolor miała najstarsza szminka na świecie i z czego powstała?
Naukowcy odkryli, że mieszanina pigmentu została sporządzona głównie z pokruszonego hematytu, czyli minerału powstałego z tlenku żelaza, co nadało jej żywy czerwony kolor. W pigmencie odnaleziono też manganit i braunit. Do mieszanki dodano również cząstki kwarcu, aby zahartować pastę lub dodać jej połysku.
Pigment do ust zawierał również śladowe ilości włókien roślinnych, które mogły zostać dodane w celu nadania produktowi zapachu. Sam pigment "wykazuje uderzające podobieństwo do receptur współczesnych szminek" – napisali autorzy w badaniu.
Zdaniem naukowców, tego typu produkty kosmetyczne były powszechnie używane przez kobiety w Iranie w epoce brązu. "Smukły kształt fiolki i ograniczona grubość sugerują, że można ją było wygodnie trzymać w jednej ręce razem z uchwytem miedziano-brązowego lustra, pozostawiając drugą rękę wolną do używania pędzla lub innego rodzaju aplikatora" – napisali autorzy w badania.
"Przykład takiego zastosowania można zobaczyć w papirusie turyńskim 55001 ze starożytnego Egiptu, datowanym na XII wiek p.n.e. Na tym obrazie młoda kobieta „maluje lub maluje usta długim pędzelkiem lub solidnym aplikatorem trzymanym w prawej ręce, podczas gdy trzymając jednocześnie po lewej stronie duże, okrągłe lusterko i blaszaną, cylindryczną fiolkę kosmetyczną o okrągłym dnie – dodają autorzy.