Była więźniarka do obozu trafiła jako trzylatka, 27 stycznia 1945 roku, w chwili wyzwolenia obozu, miała pięć lat. - Jako dziecko zapamiętałam, że weszli żołnierze w innych już mundurach, mieli czerwoną gwiazdkę - wspomina w rozmowie z Pawłem Pawlicą.
Była jedną z 7 tysięcy osób, zbyt słabych, by wyruszyć w "marszach śmierci" - ewakuacji obozów, którą zorganizowali Niemcy na wieść o sowieckiej ofensywie.
Motywem przewodnim tegorocznych obchodów są powojenne losy osadzonych i powroty do codziennego życia. - Odbudowywali swoje życie rodzinne i zawodowe, swoje miasta, czasami trafiali do więzień, do katowni ubeckich, ginęli w nich - przypomina dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau dr Piotr Cywiński.
W rocznicę wyzwolenia obozu obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Podczas tegorocznych uroczystości swoje relacje przedstawi dwóch byłych więźniów obozu Auschwitz. Więcej o obchodach 71. rocznicy w relacji Pawła Pawlicy.
"Memento" ku czci ofiar
***
Niemcy rozpoczęli przygotowania do likwidacji Auschwitz w sierpniu 1944 r. Sukcesywnie ewakuowali więźniów w głąb Rzeszy. Do połowy stycznia 1945 r. wyekspediowali ok. 65 tys. osób, w tym niemal wszystkich Polaków, Rosjan i Czechów. Mimo zbliżania się oddziałów sowieckich Niemcy kontynuowali uśmiercanie Żydów. Komory gazowej po raz ostatni użyli 28 listopada 1944 r.
Pod koniec 1944 r. rozebrano kilkadziesiąt baraków w Birkenau. Niemcy palili dokumenty i zacierali świadectwa zbrodni: zasypywali doły z ludzkimi prochami, rozebrali do fundamentów krematorium IV i przygotowali do wysadzenia pozostałe trzy. Zniszczyli je tuż przed opuszczeniem obozu.
17 stycznia 1945 r. odbył się w KL Auschwitz ostatni apel. Według zachowanego raportu więźniarskiego ruchu oporu, stanęło do niego łącznie 67 012 więźniarek i więźniów, w tym w obozie Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau 31 894, a w podobozach 35 118 osób.
Do momentu wyzwolenia niemieccy naziści zamordowali w Auschwitz ponad milion osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów i radzieckich jeńców wojennych.
HISTORIA w portalu PolskieRadio.pl >>>
***
Przygotował: Paweł Pawlica
Data emisji: 27.01.2016
Godzina emisji: 7.50
Materiał został wyemitowany w audycji "Sygnały Dnia"
asz/pg