Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Katarzyna Karaś 08.06.2021

Od branki do dyktatury, czyli Aleksander Wielopolski i Romuald Traugutt

Margrabia Aleksander Wielopolski powstanie listopadowe 1830 roku wspierał, ale powstaniu styczniowemu 1863 roku - już jako rzecznik współpracy z Rosją - chciał zapobiec, organizując brankę. Romuald Traugutt, były oficer armii carskiej, uważał, że o przywrócenie autonomii Królestwa Polskiego trzeba walczyć metodami pokojowymi, a nie z bronią w ręku. Jednak kiedy powstanie styczniowe chyliło się ku upadkowi, zmienił zdanie i został dyktatorem zrywu, aby, jako ostatni jego przywódca, ratować je jesienią 1863 roku.

Posłuchaj
47:03 2021_06_07 23_05_38_PR1_Historia_Zywa.mp3 Od branki do dyktatury, czyli Aleksander Wielopolski i Romuald Traugutt (Historia żywa/Jedynka)

 

Aleksander Wielopolski sięgnął po władzę, choć z nadania zaborców. Próbował operować tą władzą w imieniu Polski, dla Polski. Tak, jak jej dobro rozumiał. W latach 1861-1863 wydawało się, że może taką funkcję premiera polskiego - w ugodzie z Rosją - odegra w sposób udany, skuteczny - powiedział w audycji "Historia żywa" prof. Andrzej Nowak.

- W 1863 roku, kiedy okazało się, że polityka Wielopolskiego poniosła fiasko, Romuald Traugutt został, na jeszcze krótszy czas - od października 1863 do kwietnia 1864 - dyktatorem powstania, a więc władcą - jeśli można tak powiedzieć - tej Polski, która walczy o niepodległość. Wśród całego szeregu dyktatorów i rządów, które próbowały kierować powstaniem styczniowym, niewątpliwie okazał się najwybitniejszy - ocenił historyk.


Czytaj także:


800px-Prima_Pagina_Chronicae_Galli_Anonymi_Polona.jpg
Nowy cykl: "Poczet – odnowa: od Leszka do Leszka"

Zarówno Aleksander Wielopolski, jak i Romuald Traugutt w burzliwej II połowie XIX wieku, kiedy Polski nie było na mapie Europy, znaleźli swoją odpowiedź na pytanie: Bić się o nią, czy nie bić? Który z nich dokonał właściwego wyboru? Wielopolski - symbol polityki ugodowej, czy Traugutt - symbol polityki walki? Czy można jednoznacznie dziś odpowiedzieć na to pytanie?

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji. 

***

Tytuł audycji: Historia żywa

Prowadzi: Dorota Truszczak 

Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, autor "Dziejów Polski")

Data emisji: 7.06.2021

Godzina emisji: 23.05

kk