"Temat Żydów walczących o Polskę wcześniej w ogóle nie istniał"

Ostatnia aktualizacja: 11.08.2021 10:42
- Są zapomniani, ponieważ nie funkcjonują ani w polskiej świadomości, ani w polskiej literaturze historycznej. Dotychczas nie było żadnych publikacji na temat Żydów – uczestników walk o niepodległość Polski, czy to w czasie powstań narodowych w XIX wieku, czy też w Legionach Polskich, czy później w zmaganiach o granice Rzeczypospolitej w latach 1918-1921 - mówił w Dwójce prof. Marek Gałęzowski.
Artur Weinreb, kapral podchorąży z 5. batalionu 3 Dywizji Strzelców Karpackich (czasy II wojny światowej)
Artur Weinreb, kapral podchorąży z 5. batalionu 3 Dywizji Strzelców Karpackich (czasy II wojny światowej)Foto: archiwum NAC

żydzi1200.jpg
Książki, pisarze, gazety. Żydowskie życie literackie w Warszawie

Byli w Polsce od zawsze. Asymilowali się albo pozostawali przy swojej wierze. Niektórzy, nie było ich wcale tak mało, stawali ramię w ramię z Polakami, aby o Polskę walczyć, aby jej bronić, aby czynem zbrojnym dać świadectwo, że to ich kraj, że czują się jego obywatelami i obrońcami.

Pamięć o nich przywraca w książce "Żydzi walczący o Polskę. Zapomniani obrońcy Rzeczpospolitej" prof. Marek Gałęzowski. - W całej literaturze poświęconej czy to historii Żydów na ziemiach polskich, czy też relacjom polsko-żydowskim ten temat w ogóle nie istniał, w ogóle nie funkcjonował. Myślę, że tak jak w przypadku wielu innych zagadnień dotyczących w ogóle historii Polski, nikt się tym wcześniej nie zainteresował - zauważył autor.

Posłuchaj
27:26 Dwójka rozmowy po zmroku 10.08.2021.mp3 Rozmowa z prof. Markiem Gałęzowskim, autorem książki "Żydzi walczący o Polskę. Zapomniani obrońcy Rzeczpospolitej" (Rozmowy po zmroku/Dwójka) 

Z gościem audycji rozmawialiśmy także o tym, dlaczego w wojsku polskim, które dopiero powstawało, w 1918 roku nie każdy był godny polskiego munduru, o powstaniu styczniowym i udziale w nim Żydów, o Legionach Piłsudskiego, o obronie Lwowa, o Katyniu i o udziale obywateli polskich żydowskiego pochodzenia w konspiracji w czasie II wojny światowej.

W opowieści prof. Marka Gałęzowskiego pojawiły się takie postaci jak Artur Weinreb, Izydor Karsbald, Michał Landy, Filip Kahan, Władysław Rawicz, "Rubens usolski", czyli Aleksander Sochaczewski, Aleksander Adler i Ludwik Cohn. Pojawił się m.in. także temat postawy warszawskich rabinów w czasie powstania styczniowego.

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadził: Wacław Holewiński

Gość: prof. Marek Gałęzowski (autor książki "Żydzi walczący o Polskę. Zapomniani obrońcy Rzeczpospolitej", Biuro Edukacji Narodowej IPN, Uczelnia Łazarskiego)

Data emisji: 10.08.2021

Godzina emisji: 21.30

pg


Czytaj także

Juliusz Kaden-Bandrowski. "Najtęższe pióro II Rzeczpospolitej"

Ostatnia aktualizacja: 24.02.2024 05:30
Prozaik i publicysta, działacz społeczno-polityczny. Przystąpił do ruchu niepodległościowego Józefa Piłsudskiego. Jedna z czołowych osobistości życia kulturalnego i literackiego w okresie międzywojennym. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Julian Stryjkowski. Piewca "narodu, którego już nie ma"

Ostatnia aktualizacja: 27.04.2024 05:40
– Cel, jaki postawiłem sobie w swoim pisarstwie, to uratowanie pamięci narodu, postawienie, wedle moich skromnych sił, pomnika dla narodu, który zginął – mówił Julian Stryjkowski w Polskim Radiu w 1975 roku. 27 kwietnia br. mija 119. rocznica urodzin pisarza. 
rozwiń zwiń