Jacek Malczewski i jego "Wizja Ezechiela" w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej

- Malczewski swój cykl zaczyna w 1914 roku. Wtedy zrodziła się w nim nadzieja, że zamęt wojenny przyniesie Polsce odrodzenie. Ta myśl polityczna kształtowała się w Polsce pod zaborami już od dawna. Według późniejszych danych tych obrazów powstało dziewięć, mnie udało się zidentyfikować siedem. Ostatnie prace powstały już po odzyskaniu niepodległości - mówił w Dwójce historyk sztuki prof. Michał Haake.

"Wizja Ezechiela" Jacka Malczewskiego w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej

Foto: Włodzimierz Wasyluk/Forum

• "Wizja Ezechiela" to jedno z najmniej znanych dzieł Jacka Malczewskiego, a zarazem jedno z najdojrzalszych.
• Skupia tematy, wokół których ogniskowała się jego twórczość: Polskę, śmierć i odrodzenie, miejsce artysty w świecie.
• O "Wizji Ezechiela" pokazywanej w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej rozmawialiśmy z prof. Michałem Haake – historykiem sztuki z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Wystawa potrwa do 7 stycznia.

"Wizja Ezechiela" - testament artystyczny Jacka Malczewskiego

Czy dzieło to można je uznać za testament artystyczny? W jaki sposób odbierano je 100 lat temu? Dlaczego pozostaje poza głównym nurtem zainteresowania historyków sztuki i kuratorów? - Ten cykl jest w jakimś sensie podsumowaniem i testamentem artystycznym Jacka Malczewskiego. Swe manifesty symboliczne malował w połowie lat 90. XIX wieku, potem upłynęło 20 lat i wtedy Malczewski zaczyna tworzyć cykl zwany ""Wizją Ezechiela" - mówił gość Dwójki.

Wizja odrodzenia Polski

Dodał, że cykl ma szczególny kontekst. - Nie po raz pierwszy Malczewski maluje Chrystusa, wciela się w postaci biblijne, ewangeliczne, natomiast pierwszy raz wciela się w "Wizję Ezechiela". Fascynujące jest to, jak te wątki śmierci, zmartwychwstania, odrodzenia zostały tutaj ujęte. Istnieje analogia między sytuacją polityczną Polaków w czasie I wojny światowej, a wizją opisaną w Biblii w Księdze Ezechiela. Polacy nie mają własnego państwa, Ezechiel jest Izraelitą na wygnaniu, głosi wyzwolenie Żydów spod okupacji i powstanie państwa Izrael. Polacy mieliby stanąć do walki o własne państwo jak ci biblijni Izraelici - powiedział prof. Michał Haake.

Czytaj też:

• "Wizja Ezechiela". Wystawa dzieł Jacka Malczewskiego w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej
• Jacek Malczewski - dobro Polski towarzyszyło mu przez całe życie

Zamęt wojenny przyniesie Polsce niepodległość

- Malczewski swój cykl zaczyna w 1914 roku. Wtedy zrodziła się w nim nadzieja, że zamęt wojenny przyniesie Polsce odrodzenie. Ta myśl polityczna kształtowała się w Polsce pod zaborami już od dawna. Według późniejszych danych tych obrazów powstało dziewięć, mnie udało się zidentyfikować siedem. Ostatnie prace powstały już po odzyskaniu niepodległości - podkreślił.

Posłuchaj

28:26 2023_12_12 21_31_23_PR2_Rozmowy_po_zmroku.mp3 Jacek Malczewski i jego "Wizja Ezechiela" w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

 

Zobacz wideo: Jacek Malczewski "Wizja Ezechiela" - historia dedykacji obrazu

(Źródło: Muzeum Archidiecezji Warszawskiej/YouTube)

***

Ostatni wielki cykl malarski Jacka Malczewskiego "Wizja Ezechiela" zaczął powstawać w czasie I wojny światowej, a został ukończony już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Pozostaje on nadal jednym z najmniej znanych dzieł Jacka Malczewskiego. W zbiorach Muzeum Archidiecezji Warszawskiej znajduje się największy z należących do niego obrazów. Wystawa "Malczewski. Wizja Ezechiela" jest okazją porównania go z innymi pracami z tego cyklu. Towarzyszą im dzieła z wcześniejszych okresów twórczości artysty, ukazujące drogę jego myśli artystycznej. Wystawa jest się okazją do refleksji nad historiozofią Malczewskiego ukształtowaną przez przeżywane w dzieciństwie wydarzenia Powstania Styczniowego, kontakt z twórczością poetów romantycznych, zwłaszcza Juliusza Słowackiego i najbardziej twórczymi nurtami sztuki europejskiej. Ważnym punktem wystawy jest nieprezentowane od dawna w Warszawie, a jedno z niekwestionowanych arcydzieł Jacka Malczewskiego, obraz ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu "Po żniwie".

(Źródło: Muzeum Archidiecezji Warszawskiej)

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadził: Michał Nowak

Gość: prof. Michał Haake (historyk sztuki z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza)

Data emisji: 12.12.2023

Godzina emisji: 21.30

mgc/pj/mo